Liber Secundus Paralipomenon

Beda (672-735)

• Liber 1, Caput 14
  • Cumque vectes eminerent, et apparerent summitates eorum ( R3, 8, 8), etc. Quod illata arca in sancta sanctorum dicitur: Cumque eminerent vectes, et apparerent summitates eorum foris sanctuarium ante oraculum, non apparebant ultra extrinsecus ( R3, 8, 8); hoc manifestius in Paralipomenon volumine scribitur. Vectium , inquit, quibus portabant arcam, quod paululum longiores erant, capita parebant ante oraculum. Si vero quis paululum fuisset extrinsecus, eos videre non poterat ( Ch2, 5, 9). Ubi notandum, quia etsi capita vectium accedentibus propius, ac diligentius intuentibus, parebant ante oraculum; non tamen fieri poterat ut ipsa eorum capita ante oraculum eminerent, quia nimirum necesse erat, ut clauso oraculo, et appenso ante ostia velo, ipsi quoque vectes toti cum arca et Cherubin abderentur interius. Quod fieri non poterat, si prominentes ulterius vectes producendis ad claudendum ostiis locum non darent. Quorum positionem vectium Scriptura non sine causa, sed magni intuitu sacramenti tam diligenter expedire curavit. Constat enim, quod domus templi exterior peregrinantem in terris Ecclesiam, sancta autem sanctorum internam supernae patriae felicitatem designat. Item illata in sancta sanctorum arca, assumptam Christi humanitatem, et intra velum regiae coelestis inductam; vectes vero quibus eadem arca portabatur, praedicatores verbi, per quos ipse mundo innotuit, typice denuntiant. Erat autem in arca urna aurea habens manna, quod in homine Christo habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter. Erat virga Aaron, quae excisa denuo floruerat, quod potestas omnis judicandi penes eum est, cujus judicium in humilitate passionis videbatur esse sublatum. Erant et tabulae testamenti, quia in illo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi. Adhaerebant ei vectes, quibus portabatur, quia doctores qui quondam laborabant in verbo Christi, nunc praesenti visione gaudent gloriae Christi. Quod enim unus eorum de se dixit: Cupio dissolvi, et esse cum Christo ( Ph, 1, 23) [mauvais référencement: Ph, 2] ; de omnibus utique sui operis consortibus intelligendum reliquit. Apparebant summitates vectium foris ante oraculum non semper, sed cum ostia ejusdem oraculi aperiri contingeret; neque hoc omnibus, sed his solummodo, qui propius accedentes, attentius ea quae intus erant satagebant intueri. Ipsa autem arca qualis et quomodo esset posita, solis eis qui oraculum intrassent, videre licebat, quod nullus sanctorum in hac adhuc vita positus, tametsi multum in altitudine se mentis attollens, sed soli illius patriae cives gloriam inibi sui Redemptoris plene contuentur. Sunt et vectes cum arca in oraculo reconditi, quod absconditi sunt etiam nunc perfecti quique electi qui nos praecesserunt de mundo in abdito vultus Dei, a conturbatione hominum. Quorum tamen summitates vectium nonnunquam aperto oraculo, his qui appropiant visuntur, cum perfectioribus quibusque, atque oculum sui cordis tota intentione purificantibus, divina gratia aliquid extremum de supernorum civium gaudio contemplandum donaverit; quae nimirum contemplatio his qui paulo longius recesserint minime conceditur, quod quanto exterius mente vacua manent, tanto minus quae sint interna gaudia vident.

Auctor incertus

• Liber 3, Caput 29
  • Hoc manifestius in Paralipomenon volumine scribitur. Vectium, inquit, quibus portabant arcam, quia paululum longiores erant, capita parebant ante oraculum; si vero quis paululum fuisset foris, eos videre non poterat (voir: Ch2, 5, 9) . Ubi notandum quia etsi capita vectium antecedentibus potius ac diligentiusintuentibus parebant ante oraculum, non tamen fieri poterat ut ipsa eorumcapita ante oraculum eminerent, quia nimirum necesse erat ut, clauso oraculo etappenso ante ostia velo, ipsi quoque vectes toti cum arca et Cherubinabderentur interius; quod fieri non poterat si prominentes ulterius vectesproducendis ad claudendum ostiis locum non darent; quorum positionem vectiumScriptura non sine causa, sed magni intuitu sacramenti tam diligenter expedirecuravit: constat enim quia domus templi exterior peregrinantem in terrisEcclesiam, sancta autem sanctorum internam supernae patriae felicitatemdesignant. Item illata in sancta sanctorum arca, assumptam Christi humanitatem, et intravelum regiae coelestis inductam; vectes vero quibus eadem arca portabatur,praedicatores verbi per quos ipse mundo innotuit, typice denuntiant: apparebantenim summitates vectium foris ante oraculum, non semper, sed cum ostia ejusdemoraculi aperiri contingeret; neque haec omnibus, sed eis solummodo qui propiusaccedentes attentius ea quae intus erant satagebant intueri. Ipsa autem arca qualis et quo modo esset posita, solis eis qui oraculumintrassent videre licebat, quia nullus sanctorum in hac vita positus, tametsimultum se in altitudine mentis attollens, sed soli illius patriae cives gloriaminibi sui Redemptoris plane contuentur. Sunt et vectes cum arca in oraculo reconditi, quia absconditi sunt etiam nuncperfecti quique electi, qui nos praecesserunt de mundo, in abdito vultus Dei aconturbatione hominum. Quorum tamen summitates vectium nonnumquam aperto oraculo his qui appropiantvisuntur, cum perfectioribus quibusque, atque oculum sui cordis tota intentionepurificantibus, divina gratia aliquid extremum de supernorum civium gaudiocontemplandum donaverit, quae nimirum contemplatio his qui paulo longiusrecesserint minime conceditur, quia quanto exterius mente vaga remanent, tantominus quae sint interna gaudia vident. Deinde sequitur:

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 3, Caput 2
  • Venerunt cuncti senes ex Israel ad regem Salomonem in Jerusalem, ut deferrent arcam foederis Domini de civitate David, id est de Sion, et tulerunt sacerdotes arcam foederis Domini, intuleruntque eam in locum suum in oraculo templi in sancta sanctorum subtus alas cherubin: siquidem cherubin expandebant alas suas super locum arcae, protegebantque arcam, et vectes ejus desuper. Cumque eminerent vectes, apparerentque summitates eorum foris sanctuarium ante oraculum, non apparebant ultra extrinsecus: qui et fuerunt ibi usque in praesentem diem ( R3, 8, R3, 8, 1, R3, 8, 3, R3, 8, 4, R3, 8, 6, R3, 8, 7, R3, 8, 8, Ch2, 5, 2, Ch2, 5, 7, Ch2, 5, 8 et Ch2, 5, 9). Hoc manifestius in Paralipomenon volumine scribitur : Vectium , inquit, quibus portabant arcam, quia paululum longiores erant, capita parebant ante oraculum. Si vero quis paululum fuisset extrinsecus, eos videre non poterant ( Ch2, 5, 9). Ubi notandum, quia et si capita vectium accedentibus propius, ac diligentius intuentibus apparebant ante oraculum, non tamen fieri poterat, ut ipsa eorum capita ante oraculum eminerent, quia nimirum necesse erat, ut clauso oraculo, et appenso ante ostia velo, ipsi quoque vectes toti cum arca, et cherubin abderentur interius; quod fieri non poterat, si prominentes ulterius vectes producendis ad claudendum ostiis locum non darent. Quorum positionem vectium Scriptura non sine causa, sed magni intuitu sacramenti tam diligenter expedire curavit: constat enim, quod domus templi exterior, peregrinantem in terris Ecclesiam: sancta sanctorum autem internam supernae patriae felicitatem designat. Item illata in sancta sanctorum arca, assumptam Christi humilitatem, et intra velum regiae coelestis inductam: vectes vero, quibus eadem arca portabatur, praedicatores verbi, per quos ipse mundo innotuit, typice denuntiant. Apparebant enim summitates vectium foris ante oraculum non semper, sed cum ostia ejusdem oraculi aperiri contingeret, neque hoc omnibus, sed iis solummodo, qui propius accedentes attentius ea, quae intus erant, satagebant intueri, Ipsa autem arca, qualis et quomodo esset posita ( solis iis ) solum eis, qui oraculum intrassent, videre licebat, quia nullus sanctorum adhuc vita positus, tametsi multum in altitudine se mentis attollens, sed soli illius patriae cives gloriam inibi sui Redemptoris ( plene ) plane contuentur. Sunt et vectes cum arca in oraculo reconditi, quia absconditi sunt etiam nunc perfecti quique electi, qui nos praecesserunt de mundo in abdito vultus Dei, a conturbatione hominum, quorum tamen summitates vectium nonnunquam aperto oraculo his, qui appropiant, visuntur: cum perfectioribus quibusque, atque oculum sui cordis tota intentione purificantibus, divina gratia aliquid extremum de supernorum civium gaudio contemplandum donaverit. Quae nimirum contemplatio his, qui paulo longius recesserunt, minime conceditur, quia quanta exterius mente vaga remanent, tanto minus, quae sint interna gaudia, vident.