V. 41 :
Et nos quidem iuste, nam digna factis recipimus: hic vero nihil mali
gessit.
Poètes
Commentaires
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 2, Caput 12
Et dixit David ad Nathan: Peccavi Domino.
Dixitque Nathan ad David: Dominus quoque transtulit peccatum tuum; non
morieris.
Verumtamen quoniam blasphemare fecisti inimicos nomen Domini propter verbum
hoc, filius qui natus est tibi morte morietur.
(
S2, 12, 13 et
S2, 12, 14) Hic considerare possumus quantum valet apud Deum humilis et vera poenitentia,si
ex corde fuerit. Nam David nihil aliud dixit, postquam peccatum suum
increpatus a prophetacognovit, nisi uno verbo confessus est, dicens: « Peccavi Domino,
» et statim veniamconsecutus est, teste propheta qui ait:
Dominus quoque transtulit peccatum tuum, non morieris.
(
S2, 12, 13) Hoc est quod scriptum est: « Si confessus ingemueris, salvus eris. » Et illud:
Nolo mortem peccatoris, sed potius ut convertatur et vivat.
(
Ez, 18) Hinciterum scriptum est:
Peccator, in quacunque die conversus fuerit, omnia peccata ejus in oblivione
erunt coram me.
(
Ez, 33) Sic nimirum Petrus respectus a Domino flevit et peccatum negationis
flendodelevit. Sic latro in momento, in extremitate vitae confitendo Deum,
et peccatum suumcognoscendo, dicens:
Nos digna factis recipimus,
(
Lc, 23, 41) [mauvais référencement: Jn, 13] paradisum promeruit. Sed quia exigente causa David ad medium deducto
in ordine historiae, tantifacinoris memoriam fecimus, lectoris fortasse animus
movetur: cur omnipotens Deus eosquos in perpetuum elegit, quos ad bonorum quoque
spiritalium culmen assumit, illaesosa corporalibus vitiis non custodit? Unde quia
satisfieri citius credimus, breviterrespondemus: Nonnulli enim per acceptadona
virtutum, per impensam gratiam bonorumoperum, in superbiae vitium cadunt, sed tamen
quo ceciderant non agnoscunt. Proinde contra eos hostis antiquus, qui jam
interius dominatur, etiam exteriussaevire permittitur: ut qui in cogitatione elati
sunt, per carnis luxuriamprosternantur. Scimus autem quia aliquando minus
est, in corporis corruptionem cadere, quamcogitatione tacita ex deliberata elatione
peccare. Sed cum minus turpis superbia creditur, minus vitatur: luxuriam
vero eo magiserubescunt homines, quo simul omnes turpem noverunt. Unde fit
plerumque, ut nonnulli post superbiam in luxuriam corruentes, ex apertocasu, malum
culpae latentis erubescant, et tunc etiam majora corrigunt, cum prostratiin
minimisgravius confunduntur. Reos enim se inter minora conspiciunt, qui
liberos inter gravioracrediderunt. Pia ergo Domini dispensatione laxatos,
nonnunquam malignus spiritus de culpa adculpam trahit, et dum plus percutit, inde
eum
quem ceperat, amittit: atque unde priusvicisse cernitur, inde superatur.
Considerare libet inter munitum gratiae sinum, quando Deus misericordiae favorenos
continet. Ecce qui de virtute se extulit, per vitium ad humilitatem
redit. Qui vero acceptis virtutibus extollitur, non gladio, sed, ut ita
dixerim,medicamento vulneratur. Quid enim est virtus, nisi medicamentum? Et
quid est vitium, nisi vulnus? quiaergo nos de medicamento vulnus facimus, facit ille
de vulneremedicamentum, ut quivirtute percutimur, vitio curemur. Sed inter
haec sciendum quod plerique hominum, qui in multis corruunt,
arctiusligantur. Cumque eos antiquus hostis ex uno vitio percutit ut
concidant, ex alio quoqueligat ne surgant. Consideret itaque homo cum quo
adversario bellum gerat, et si jam se aliquodeliquisse perpendit, saltem ad culpam
protrahi ex culpa pertimescat, ut studiosevitentur vulnera, quibus frequenter
interficit: quia valde rarum est, quod hostisnoster electorum saluti, etiam vulneribus
servit. Erudiendos enim, sicut diximus, electos suos Dominus saepe
tentatorisubjicit,sicut post paradisi claustra, post tertii coeli secreta, ne
revelationummagnitudine Paulus extolli potuisset, ei Satanae angelus datus
(voir:
2Co, 12)
.Sed, ut praefati sumus, ipsa hac tentatione disponitur, ut qui elati
perirepoterant, humiliati a perditione serventur. Secreto ergo
dispensationis ordine, unde saevire permittitur iniquitas diaboli,inde pie perficitur
benignitas Dei: quia adversarius noster ideo obtemperat nutibussupernae gratiae, unde
exercet iram nequissimae voluntatis suae. Sed notandum est, quia ad hoc in
Scriptura sacra virorum talium, id est David etPetri, peccata sunt indita, ut cautela
minorum sit ruina majorum. Ad hoc vero utrorumque illico et poenitentia
insinuatur et venia, ut spespereuntium sit recuperatio perditorum. De statu
ergo suo, David cadente, nempe superbiat: de lapsu etiam suo, Davidcadente, nemo
desperet. Ecce quam mirabiliter Scriptura sacra eodem modoverbo superbos
premit, quo verbohumiles levat, unamque rem gestam retulit, et diverso modo superbos
quidem adhumilitatis fortitudinem, humiles vero ad spei fiduciam revocavit.
O inaestimabile novi generis medicamentum, quod uno eodemque ordine positum,premendo
tumentia exsiccat, et sublevando arentia infundit. De majorum nos lapsu
terruit, sed de reparatione roboravit. Sic quippe semper sic nos divina
misericordia superbientes reprimit, et ne addesperationem corruamus fulcit.
Sed requirendum est, si peccatum David tam detestabile Dominus transtulit, quidest
quod omnia quae eodem peccato per prophetam ei a Domino dicta sunt,
postmodumtoleravit? Sed procul dubio Dominus delet illud, sed sine ultione non
deserit: autenimipse hoc homo in poenitentem punit, aut hoc Deus cum homine vindicans
percuTit.Nequaquam igitur peccatum parcitur, quod nullatenus sine vindicta
laxatur. Sic enim David audire post conversionem meruit:
Dominus transtulit peccatum tuum,
(
S2, 12, 13) et tamen multis post cruciatibus afflictus aufugiens, reatum culpae
quamperpetraverat exsolvit. Sic nos salutis vindicta, a culpa primi
parentis exsolvimur, sed tamen reatumejusdem culpae diluentes, absoluti quoque adhuc
carnaliter obimus: quia delictanostra, sive per nos seu per semetipsum resecat etiam
cum relaxat. Ab electis enim suis iniquitatum maculas studet temporali
afflictione tergere,quas in eis in perpetuum non vult videre.
Commentaires
Angelomus Luxovensis(-c.895)