V. 9 :
Vocavitque Dominus Deus Adam, et dixit ei: Ubi es?
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 4, Caput 4
Et quia per quinque sensus corporis ad easdem peccatorum tenebras
decidunt, quinque regionibus non inveniendae perquiruntur, videlicet
monte Ephraim, terra Salisa, et Salim, et viri Gemini, et
Zuph. Unusquisque etenim ubi per peccatum projicitur, ibi
occultatur; et quasi perditus, ubi sit nescitur, quando justitiae lucem,
in qua eum Deus posuit, derelinquit. Hinc est, quod in
paradiso post peccatum, primum hominem quaerit, dicens:
Adam, ubi es
(
Gn, 3, 9)
? Quasi dicat: Quia te in luce qua posui non invenio,
demonstra te ubi posuisti. Hinc de mortuo Lazaro exquirit,
dicens:
Ubi posuistis eum
(
Jn, 11, 34)? Sed quem quasi perditum quaerebat, ut
inveniret progredi imperabat, dicens: Lazare, veni
foras. Perditur ergo homo, cum peccat:
invenitur, cum peccatum adversum se, jam poenitendo
pronuntiat. Quia enim per sacra eloquia peccatori
praecipitur: Dic tu prior iniquitates tuas, ut justificeris
(voir:
Es, 43, 26, LXX)
: dum ille, qui peccavit, confitendo justificari
incipit, in luce jam cernitur, ubi jam positus invenitur.
Saul autem, qui asinas quaerens, non invenit, eruditi quidem
praedicatoris personam designat, sed noviter incipientis.
Quem profecto omnipotens Deus praedicationis fructum afferre non
patitur, ne vilem peccatorum conversionem aestimet, dum leviter
convertere eos ad Dominum potest. Differtur ergo conversio,
ut conversi diligantur: et eos praedicator tanto amplius amet, quanto
clarius videt, quia eos lucrari cito non praevalet. Sed dum
sancti viri de praedicatione sua alios convertere non possunt, de se
vehementer timere incipiunt: ne inde omnipotenti Deo displiceant, unde
se ei vehementer placere cogitabant: et plerumque agitur, ut sic novorum
praedicatorum corda terreantur, ut jam proponant ejusdem praedicationis
officium deserere, et Deo per silentium vacare. Quare et
subditur:
Liber 5, Caput 3
Sciebat quidem propheta quid fecerat, sed interrogando, inobedientiae
factum reprobabat. Unde et ad peccantem Adam in paradiso a
Domino dicitur:
Adam ubi es?
(
Gn, 3, 9) Potest etiam per hanc interrogationem magnitudo reatus
intimari. Ac si aperte dicat: Parum tibi videtur, quod
inobediendo deliqueris, sed a sublimi gloriae tuae culmine delinquendo
cecidisti. Nunc ergo plerique intra sanctam Ecclesiam se
flagitiis obruunt, et quasi qui nulla aut minima perdant, securi
sunt. Dicatur ergo lapso, dicatur:
Quid fecisti?
(
S1, 13, 11) Parum tibi videtur, quod te peccati sorde pollueris,
quia quam aeternitatis gloriam perdideris, quam gehennae poenam
merueris, non attendis. Interrogatur quidem peccator quid
fecerit, ut ad cor per lamenta perducatur, ut magna se incurrisse sciat,
et parum non doleat.
Sed quia ex radice superbiae ipsa culpa inobedientiae nascitur, solent
inobedientes reatus suimagnitudinem objurgantibus doctoribus audire, sed
non humiliter confitendo satisfacere. Nam cum sublimes videri
appetunt, lapsus suos ostendere dedignantur; et ideo excusationes
proferunt, justitiam praetendunt; quia apparere peccatores
erubescunt. Bene ergo subjungitur:
Respondit Saul: Quia vidi, quod dilaberetur a me populus,
et tu non veneras juxta placitos dies. Porro
Philistiim congregati fuerant in Magmas. Dixique:
Nunc descendent Philistiim ad me in Galgala, et faciem
Domini non placavi. Necessitate compulsus obtuli
holocaustum.
(
S1, 13, 11 et
S1, 13, 12)
Commentaires
Gregorius I (540-604)