V. 14 :
Sinite illos: caeci sunt, et duces caecorum; caecus autem si caeco
ducatum praestet, ambo in foveam cadunt.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 4, Caput 4
Vocari etenim, est publica relatione dici. Videns autem est
qui interna etiam respicit, quae mens carnalium non attendit.
Unde et de sanctis animalibus dicitur: In circuitu et intus
plena erant oculis. Qui in exterioribus
circumspecti, et intrinsecus providi sunt. Quo contra
carnalium doctorum praesumptionem in Evangelio Dominus arguens, ait:
Si caecus caeco ducatum praestat, ambo in foveam
cadunt
(
Mt, 15, 14). Videns etiam dicitur, cui remota et
absentia, praesentia sunt. Quod sanctis praedicatoribus bene
convenit, qui per cognitionem tanto sunt praesentes spiritalibus, quanto
in exterioribus intentionem figere dedignantur. Velut enim
occulta patentia, et remota praesentia habent, qui ea, quae carnales
scire nequeunt, semper intelligunt. Talis namque esse pastor
sanctae Ecclesiae debet: quia in via coelestis patriae ad praebendum
lumen subditis constitutus est. Semper ergo spargat radios
lucis, ut fideles subjecti ex illuminationis suae experientia, alios ad
illuminationem trahant. Sequitur, et dicit:
Olim sic loquebatur in Israel unusquisque vadens
consulere Deum: Venite, eamus ad Videntem
(
S1, 9, 9).
Liber 6, Caput 2
Sed in hoc loco notandum est quia, dum rex superbus arguitur,
electionis ejus tempora memorantur, ut tumor cordis sentiatur, non
adfuisse eligendo, sed ex culmine crevisse praelato. A Domino
quidem bonus electus est, sed dum crevit ex culmine, decrevit
elatione. Dicit ergo: Cum esses parvulus in oculis
tuis, caput in tribubus Israel factus es; modo versus ad
praedam, fecisti malum in oculis Domini.
Quasi dicat: Per veritatem humilitatis regnum promeruisti, sed nunc
praetextu humilis, veritate tumidus regnum perdis. Quid enim
sunt oculi cordis, nisi aspectus rationis? Nam qui integros
visus rationis habet, perfecte illuminatus est. In oculis
ergo suis est humilis, qui se perfecte respicit, et humilem perfecta
visione cognoscit. His ergo verbis lapsi regis non solum
praeterita humilitas, sed etiam rationis acuitas commendatur: quia
videlicet tantus erat ratione, ut se perfecte cognosceret; et tantus
virtute, ut se subtiliter intuens, vere humilem videret. Quia
igitur cum arguitur, ejus praeterita memorantur, quid aliud, quam his,
quae habebat, carere describitur? Nam superbire nequeunt,
nisi qui prius oculos cordis perdunt. De libidinosis vero
valde clarius constat: quia in fornicationis baratro se nunquam
obruerent, si a luce intimae gloriae non ante caligarent. Qui
quia alta pudicitiae praecepta contemnunt, etiam tumoris
arguuntur. Qui ergo deponere praepositum regem venerat,
dicit:
Cum esses parvulus in oculis tuis, caput in tribubus
Israel factus es; nunc fecisti malum in oculis Domini.
(
S1, 15, 27 et
S1, 15, 19)
Quasi dicat: Superbus modo, et caecus juste deponeris, qui prius
videns et humilis regnum sortiri meruisti. Nam et superbi
Pharisaei ab ipsa veritate caeci nominantur, quae ad discipulos ait:
Sinite eos; caeci sunt, et duces caecorum.
(
Mt, 15, 14) Quae utique caecitas specialiter libidinosis
ascribitur, quia nulla sunt vitia quae spissiores tenebras menti
ingerant quam libido. At nunc plerosque videas stetisse
clericos, sacerdotes corruisse. Quibus certe per Samuelis
imperium dicitur:
Cum esses parvulus in oculis tuis, caput in tribubus Israel
factus es.
(
S1, 15, 17) Quasi dicat: Cum in minori ordine illuminato corde
pudicitiae praecepta servaveris: nunc, amissis oculis, in fornicationis
baratrum corruisti.
Ad praedam versus es, quia divina praecepta violenta
praesumptione rupisti. Quia enim prohibente, et quasi minis
armato et obstante Deo, ad violandum sacrarium castitatis irrumpunt:
quasi per rapinam praedae, Amalech electa ad Domini terram
ducunt. Et quia quantum possunt, lubrici praedicatoribus
absconduntur, in conspectu Domini malum Saul fecisse
reprehenditur. Quasi enim minans et terrens praedicator in
carnis voluptate lapso dicat: Crimen immunditiae hominibus quidem
absconditur, sed videnti omnia non celatur. Haec quidem et
his similia cum impoenitentes audiunt, terreri nequaquam
possunt. Unde etsi jam ratiocinatione capti sunt, velut
angues per lubricum dilabi a tenentis se manibus satagunt.
Caudam proferunt, caput abscondunt: quia videntur jam extrema operum,
sed earumdem tegitur qualitas actionum. Unde et sequitur:
Et ait Saul ad Samuelem: Imo audivi vocem Domini, et
ambulavi per viam qua misit me Dominus, et adduxi Agag regem
Amalech, et Amalech interfeci.
(
S1, 15, 20)
Commentaires
Gregorius I (540-604)