Liber Quartus Regum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 4, Caput 13
  • Anno vicesimo septimo Jeroboam regis Israel, regnavit Azarias filius Amasiae regis Juda. Sedecim annorum erat cum regnare coepisset, et quinquaginta duobus annis regnavit in Hierusalem, ( R4, 15, 1 et R4, 15, 2) et reliqua. Azarias ipse est Ozias, qui propter contemptum Domini, dum sacrificare in templovellet contra legem Moysi, percussus est lepra a Domino juxta altare astans, etholocausta nitens offerre: potest quippe Ozias rex leprosus significare diabolum, cuilepra iniquitatis insanabilis est. Qui cum suam mensuram non vellet cognoscere, et majora tentasset appetere,foeditate pessimae leprae notabilis effectus, de domo ejectus est, et perseveravitusque in finem leprosus,separatus a populo Dei. Sub hoc videlicet rege regnante, et quantum in se est sacerdotium dissipanteIsaias propheta visionem illam magnificam, qua viderat Dominum sedentem super soliumexcelsum, videre non potuit. Quandiu ille regnum tenuit in Judaea, propheta oculos non levavit ad coelum, nonsunt ei reserata coelestia, non apparuit Dominus sabaoth, nec in mysterio fidelitersancti nomen auditum est. Quando ille mortuus est, universa quae subsequens sermo monstravit, aperto sese inlumine prodiderant. Tale quod et in Exodo scriptum est: Dum Pharao vixit, populus Israel ex luti etlateris et palearum opere non suspiravit ad Dominum. Dum ille regnavit, nemo quaesivit Deum Patrem Abraham,Isaac et Jacob. Quando vero ille mortuus est, suspiraverunt filii Israel, ut Scriptura dicit, etascendit clamor eorum ad Dominum; cum utique juxta historiam tunc magis gauderedebuerint, et ante suspirare, cum viveret. Ezechiele quoque prophetante, Phaltias filius Banaiae occubuit, et post pessimiducis interitum: Cecidi, inquit, super faciem meam et clamavi voce magna, et dixi: Heu mi, heu mi, Adonai Deus, consummationem tu facis reliquias Israel? ( Ez, 11) Si ergo intelligas in Ozia et Pharaone et Phaltia et caeteris istiusmodicontrarias fortitudines, videbis quomodo illis viventibus nullus vestrorum videat etsuspiret, et in poenitentiam corruet: Non regnet, ait Apostolus, peccatum in mortali corpore vestro. ( Rm, 9) Regnante peccato Aegyptiis exstruimus civitates in cinere, versamur insordibus. Pro frumento paleas, pro solida petra luti opera. Sed tamen quod dicitur de Jeroboam rege Israel, ipse restituit terminos Israel abintroitu Emath, usque ad mare solitudinis Emath, quae nunc Epiphani adjicitur,septentrionalis erat terminus Israel. Mare autem solitudinis, quod Hebraice dicitur Araba, mare Mortuum designat, quodin latitudine per stadia octoginta usque ad zearos Arabiae, in longitudine centumquinquaginta usque ad vicinia Sodomorum progreditur; cujus loci Josephus ita meminitdicens: Anno autem quintodecimo regni Amasiae, regnavit in Israel filius JoasJeroboam, in Samaria annos quadraginta. Hic autem rex circa Deum quidem injuriosus et iniquus exstitit vehementer,idolacolendo et multa incongrua et opera extranea faciendo. Populo autem Israelitarum multorum bonorum fuit occasio. Huic quidem Jonas prophetavit, quia oporteret eum Syrios vincere dimicando, etregnum proprium dilatare, in partibus quidem Aquilonis, usque ad Etham civitatem: ameridie vero usque ad Asphaltum. Antiquitus enim termini Chananaei isti fuerunt, sicut princeps Jesus ea locadeterminat. Igitur Jeroboam castrametatus contra Syrios omnem eorum provinciam, sicut Jonasprophetaverat, devastavit.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 4, Caput 15
  • Anno vicesimo septimo Jeroboam, regis Israel, regnavit Azarias filius Amasiae regis Juda. Sedecim annorum erat, cum regnare coepisset, et quinquaginta duobus annis regnavit in Jerusalem ( R4, 15, 1 et R4, 15, 2), etc. Azarias ipse est Ozias, qui propter contemptum Domini dum sacrificare in templo vellet contra legem Moysi, percussus est lepra a Domino juxta altare astans, et holocausta nitens offerre (voir: Ch2, 26) . Potest quippe Ozias, rex leprosus, significare diabolum, cujus lepra iniquitatis insanabilis est. Qui cum suam mensuram non vellet cognoscere, et majora tentasset appetere, foeditate pessimae leprae notabilis effectus de domo Dei ejectus est, et perseveravit usque in finem leprosus, separatus a populo Dei. Sub hoc videlicet rege regnante, et, quantum est in se, sacerdotium dissipante, Isaias propheta visionem illam magnificam, qua viderat Dominum sedentem super solium excelsum (voir: Es, 6) , videre non potuit. Quandiu ille regnum tenuit in Judaea, propheta oculos non levavit ad coelum, non sunt ei reserata coelestia, non apparuit Dominus sabaoth, nec in ministerio fideliter sancti nomen auditum est. Quando vero ille mortuus est, universa, quae subsequens sermo monstravit, aperto sese lumine prodiderant. Tale quiddam et in Exodo scriptum est, dum Pharao vixit, populus Israel ex luti et lateris et palearum opere non suspiravit ad DomiNum. Dum ille regnavit, nemo quaesivit Deum Patrem Abraham, Isaac et Jacob. Quando vero ille mortuus est, suspiraverunt filii Israel , ut Scriptura dicit, et ascendit clamor eorum ad Dominum ( Ex, 2), cum utique (juxta historiam) tunc magis gaudere debuerint, et ante suspirarent, cum vincerent. Hiezechiele quoque prophetante, Pheltias, filius Banaiae, occubuit, et post pessimi ducis interitum: Cecidi, inquit, super faciem meam, et clamavi voce magna, dicens, et dixi: Heu mihi! heu mihi! Adonai Deus in consummationem tu facis reliquias Israel ( Ez, 9). Si ergo intelligas in Ozia, et Pharaone, et Pheltia et caeteris istiusmodi, contrarias fortitudines, videbis quomodo, illis viventibus, nullus nostrorum videat ac suspiret et in poenitentiam corruat. Non regnet, ait Apostolus, peccatum in mortali vestro corpore ( Rm, 6). Regnante peccato, Aegyptiis exstruimus civitates, in cinere versamur et sordibus; pro frumento paleas, pro solida petra luti opera sectamur. (voir: Beda, sl) Quod dicitur de Jeroboam rege Israel: Ipse restituit terminos Israel ab introitu Emath, usque ad mare Solitudinis ( R4, 14, 25). Emath, quae nunc Epiphania dicitur, septentrionalis erat terminus Israel. Mare autem Solitudinis, quod Haebraice dicitur Araba, mare Mortuum designat, quod in longitudine per stadia 580 usque ad Zoaros Arabiae, in latitudine centum quinquaginta usque ad vicinia Sodomorum progreditur. Cujus loci Josephus ita meminit, dicens: « Anno autem quintodecimo regni Amasiae, undecimus regnavit in Israel filius Joas Jeroboam in Samaria annos quadraginta. Hic autem rex circa Deum quidem injuriosus et iniquus exstitit vehementer idola colendo, et multa incongrua et opera extranea faciendo. Populo autem Israelitarum multorum bonorum fuit occasio. Huic quidem Jonas prophetavit, quia oporteret eum Syros vincere dimicando, et regnum proprium dilatare in partibus quidem Aquilonis usque ad Emach civitatem; a meridie vero usque ad Ispaltiten. Antiquitus enim termini Chananaei isti fuerunt, sicut princeps Jesus ea loca determinavit. Igitur Jeroboam castra metatus contra Syrios, eorum omnem provinciam, sicut Jonas prophetaverat, devastavit. »