Evangelium secundum Matthaeum

Gregorius I (540-604)

• Liber 3, Caput 1
  • Et tunc quidem sermo Domini pretiosus fuisse perhibetur. Pretiosa quippe res parvo pretio emi non potest. Pretium autem, quo sermo Dei emitur, labor est sanctae operationis. Velut enim rem quam habere volumus pretio emimus, cum per sermonem praedicationis quem accipimus laborem operis exhibemus. Tunc autem erat sermo pretiosus, cum pro qualicunque labore operis non dabatur, cum omnis qui emptorem sermonis interficiebat obsequium Deo se praestare cogitabat. Eo igitur tempore sermonis emptor multo pretio eguit, quia sine magno labore verbum fidei servare non potuit, qui pro eo quod credidit ad tormenta pervenit. Tempus namque tunc erat quo is qui emebatur sermo, non typo figurata moralitatis, sed apertae locutionis praecepto hortabatur, dicens: Qui vult venire post me, tollat crucem suam quotidie, et sequatur me ( Mt, 16, 24). Hinc item dicit: Qui autem amat patrem aut matrem plus quam me, non est me dignus ( Mt, 10, 37) . Et: Qui non renuntiaverit omnibus quae possidet, non potest meus esse discipulus ( Lc, 14, 33) . Itaque cum ministerium Samuelis asseritur, pretiosus sermo Domini esse perhibetur, quia profecto inter initia fidei, illi qui praedicantibus aeternae vitae doctoribus crediderunt, pro accepto verbo fidei magni laboris opera expendisse credendi sunt. Et quia Judaicus populus jam lumen divinae cognitionis amiserat, sequitur: In diebus illis non erat visio manifesta ( S1, 3, 1).
• Liber 5, Caput 4
  • Philistinorum statio egreditur, quando malorum spirituum turba electis mentibus per suggestiones noxias demonstratur. Quae nimirum idcirco statio dicitur, quia electorum bella describuntur. Stare quippe malignis spiritibus, est in electorum pugna magnas vires exercere. Nam stando validius unusquisque, quam sedendo, conari ad aliquid faciendum potest. Philistinorum igitur statio egressa dicitur, ut daemonum conatus in bello nostro aperte colligatur. Et quia velut se inferiores, atque minores opprimere fideles cogitant, in Magmas ascendere egredientes parant. Vel in Magmas ascendere gestiunt, quando parvulorum corda decipere tentando moliuntur. Sed electi praedicatores, dum tentata corda subditorum intelligunt, ferre auxilia non morantur. Hos velut in tuto reponunt, illos secum ad sustentanda pericula bellorum ducunt. Quid est quod ab bella armiger ducitur, nisi quia per scientiam eruditi subditi ad internorum certaminum victoriam promovendi sunt? Quidam namque artem physicam sciunt, qui medendi experientiam nesciunt: sic nimirum in sancta Ecclesia quidam sunt qui artem interioris pugnae didicerunt, sed ad districtas necessitates certaminum adhuc perducti non sunt. Magnos viros pugnantes audiunt, sed praelia, quae magni magnifice tolerant, auditu sciunt, virtute nesciunt. Tales quippe sunt qui ad imitanda vestigia Redemptoris invitantur. Qui vult, inquit, venire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me. ( Mt, 16, 24) Arma vero Jonathae sunt hortamenta doctoris. Armiger vero arma portat, cum quibus non ipse, sed alius pugnat. Sic nimirum sunt, qui in sancta Ecclesia noviter instruuntur. Dum enim virtutes a doctoribus audiunt, quibus ipsi doctores contra malorum spirituum versutiam pugnant, illud nimirum habent in ore, quod nondum habent in virtutis exhibitione. Dixit ergo Jonathas ad armigerum suum: Veni, transeamus ad stationem Philistinorum: ( S1, 14, 1) quia electi doctores, subditos suos docent non solum artem, qua dimicent, sed etiam ab bella pertrahunt, quo triumphent.

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 6
  • Nunc ergo arripite et facite plaustrum novum unum et duas vaccas fetas, quibus non est impositum jugum, jungite in plaustro et recludite vitulos earum domi. Tolletisque arcam Domini et ponetis in plaustro, ( S1, 6, 7 et S1, 6, 8) et reliqua. Haec igitur, quanquam historiae seriem praetermittamus enucleandam, quia luceclariuspatet, tamen ne alicui ludus esse videatur, quid significationis gerebatmoraliter, ex sanctorum dictis, non nostra ponentes, pandamus. Quid igitur vaccae Allophylorum arcam Dei gestantes, nisi figuram sanctorum acfidelium renuntiantium saeculo praefigurabant? qui nullum delicti jugum traxerunt,neque ullo parentelae studio a proposito religionis praepediuntur, neque opere, sicutper Moysen de talibus dicitur: Qui dicunt patri suo et matri, Nescio vos, et nescierunt. ( Dt, 33) Quid ab eisdem vaccis vehebatur: sacrae Scripturae praetendebat sacramentum,cui omnes sancti obedientes, dum obtemperant quasi superimpositam arcam Dominiportant. Plaustrum vero illud, in quo arca gestabatur, crucis Christi innuebatmysterium. Unde et Veritasait: Si quis vult post me venire, abneget semetipsum, et tollat crucem suam et sequatur me. ( Mt, 16, 24 et Mc, 8, 34) [mauvais référencement: Mt, 26 et Mc, 8] Sed notandum est quod caedem vaccae fetae fuisse memorantur, quia sunt quiplerique in via Dei intrinsecus positi foris carnalibus affectibus ligantur, sed nondeclinant a recto itinere, quia arcam Dei portant in mente. Ecce enim vaccae Bethsamis pergunt. Bethsamis quippe dicitur domus solis, et Propheta ait: Vobis autem qui timetis Deum orietur sol justitiae. ( Ma, 4) Si igitur ad aeterni solis habitationem tendimus, dignum profecto est, ut deDei itinere pro carnalibus affectibus non declinemus. Tota enim virtute pensandum est, quod vaccae Dei plaustro suppositae pergunt etgemunt, dant ab intimis mugitus, et tamen de itinerenon deflectunt gressus. Sic nimirum praedicatores sancti, sic fideles quique intra sanctam Ecclesiamdebent ut compatiantur proximis per charitatem, et tamen de via Dei non exorbitent perconfessionem.