Liber Psalmorum

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 25
  • Si enim surrexerit aliquando homo persequens te, et quaerens animam tuam, erit anima Domini mei custodita, quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum. Porro anima inimicorum tuorum rotabitur quasi in impetu et circulo fundae ( S1, 25, 29), etc.; pulcherrima comparatione statum justorum a reproborum sorte discernit. Horum quippe animas appellat viventes, ut illorum e contrario spiritali morte praeoccupatas insinuet, juxta illud prophetae: Anima quae peccaverit, ipsa morietur. ( Ez, 18) Hos fasciculo, illos lapidi fundae assimilat. Fasciculus enim constringitur, ut integer maneat et conservetur. Lapis in funda expeditus ponitur, ut abjiciatur. Sic etenim, sic in hoc saeculo electi pressuris tribulationum coangustantur, ut his admoniti arctius se ad invicem mutua charitate connectant, coadunati ad invicem manu sui Redemptoris in perpetuum conserventur. At vero reprobi quanto latius in hac vita voluptatibus propriis, velut liberi, dimittuntur, tanto longius in futuro a divinae visionis gloria projiciuntur, ut de eis merito dicatur: Et quidem ipsi de manu tua expulsi sunt. ( Ps, 87, 6) [mauvais référencement: Jn, 10] Mire autem omnipotentem providentiam describit superni pectoris, cum dicit animam viri sancti, quasi in fasciculo viventium, apud Dominum esse custoditam. Sicut enim facillimum est cuilibet fasciculum herbae vel feni sua manu retentum conservare, ita virtus Domini et Salvatoris nostri omnes per orbem electos ab initio usque in finem saeculi, ne qui ex eis ulla ratione pereant, sine labore tuetur, juxta quod ipse in Evangelio sub figura ovium de eis loquens: « Et sequentur me, inquit, et ego vitam aeternam do eis, et non peribunt in aeternum, nec capiet eas quisquam de manu mea. » Sicut fasciculus unus quibuslibet vinculis alligatur, ita omnis sanctorum coetus, una eademque fide, spe et charitate ad invicem constringitur, uno divinae protectionis munimine circumdatur. Ad litteram autem patet sensus: quia anima David, persequentibus licet hostibus, custodita semper fuit in sorte viventium. Porro inimici ejus, insistentibus sibi adversitatibus, sicut lapis funda circumactus, sic instabili motu perturbandi et suis essent expellendi de finibus, vel etiam humanis rebus auferendi.

Auctor incertus

• Liber 1, Caput 26
  • Posthaec David descendit in solitudinem Aon [Vulg. Maon], ubi Nabal habitabat, nomenque uxoris ejus Abigail (voir: S1, 25, 1 et S1, 25, 2) . Ad quem David mittens pueros suos, ut quodcumque invenisset manus ejus,misisset David et pueris suis. Quos ille stulte repellens, nuntiaverunt David. Tunc David accinctus armis,voluit eum depraedare. At Abigail abiit obviam David, interpellans pro se et pro domo sua, quem virejus stultitia et ebrietate sopitus offenderat: Si enim surrexerit homo aliquando persequens te, et quaerens animam tuam, erit anima domini mei custodita, quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum. Porro anima inimicorum tuorum rotabitur quasi in impetu et circulo fundae ( S1, 25, 29). Pulcherrima comparatione statum justorum a reproborum sorte discernit. Horumquippe animas appellat viventes, ut illorum e contrario spiritali mortepraeoccupatas insinuet: juxta illud prophetae: Anima quae peccaverit, ipsa morietur. Hos fasciculo, illos lapidi fundae assimilat: fasciculus enim constringitur,ut integer maneat et conservetur; lapis in funda expeditus ponitur, utabjiciatur: sic etenim in hoc saeculo electi pressuris tribulationumcoangustantur, ut his admoniti arctius se adinvicem manu sui redemptoris inperpetuum conservent. At vero reprobi quanto latius in hac vita voluptatis propriis velut liberidimittuntur, tanto longius in futuro a divinae visionis gloria projiciuntur, utde eis merito dicatur, Equidem ipsi de manu tua repulsi sunt ( Ps, 87, 6) [mauvais référencement: Ps, 27] . Mire autem omnipotentem providentiam describit superni protectoris cum dicit,Animam viri sancti quasi in fasciculo viventium, apud eum esse custoditam:sicut enim facillimum est cuilibet fasciculum herbae vel feni sua manu retentumconservare, ita virtus Domini et Salvatoris nostri omnes per orbem electos abinitio usque in finem saeculi, ne quis ex eis ulla ratione pereat, sine laboretuetur, juxta quod ipse in Evangelio sub figura ovium de eis loquens, Et sequuntur me , inquit, et ego vitam aeternam do eis, et non peribunt in aeternum, nec rapiet eas quisquam de manu mea ( Jn, 10, 27 et Jn, 10, 28). Sicut fasciculus unus quibuslibet vinculis alligatur, ita omnis coetussanctorum una eademque fide, spe et charitate adinvicem constringitur, unodivinae protectionis munimine circumdatur. Patet sane litterae sensus, quia anima David persequentibus licet hostibuscustodita semper fuit in sorte viventium. Porro inimici ejus insistentibus sibi adversitatibus sicut lapis fundacircumactus, sic instabili motu perturbandi, et suis de finibus essentexpellendi, vel etiam ab humanis rebus auferendi. Et in hoc facto Abigail, quid nobis per renuntiationem suam innuit, nisi quodiracundos melius corrigimus, si in ipsa ira sua a commonitione declinamus?Perturbati quippe quid audiant ignorant, sed ad se reducti, tanto libentiusexhortationis verba recipiunt, quanto se tranquillius toleratoserubescunt. Menti autem furore ebriae omne rectum, quod dicitur, perversum videtur. Unde et recte Nabal ebrio culpam suam laudabiliter tacuit, quam digesto vinolaudabiliter dixit: idcirco enim malum quod fecerat cognoscere potuit, quia hocebrius non audivit.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 1, Caput 1
  • (voir: S1, 25, 2) Post haec David descendit in solitudinem Maon, ubi habitabat Nabal, nomenque uxoris ejus Abigail; ad quem mittens David pueros suos, ut quodcunque invenisset manus ejus, misisset David et pueris suis. Quos ille stulte repellens, nuntiaverunt David. Tunc David accinctus armis, voluit cum depredare. (voir: S1, 25, 13) At Abigail (voir: S1, 25, 18 et S1, 25, 23) abiit obviam David, interpellans pro se, et pro domo sua, quem vir ejus stultitia et ebrietate sopitus offenderat: Si enim, inquiens, surrexerit aliquando homo persequens te, et quaerens animam tuam, erit anima Domini mei custodia, quasi in fasciculo viventium, apud Dominum Deum tuum. Porro anima inimicorum tuorum rotabitur, quasi in impetu et circulo fundae ( S1, 25, 29). Pulcherrima comparatione statum justorum a reproborum sorte discernit: horum quippe animas appellat viventes, ut illorum e contrario spirituali morte praeoccupatas insinuet; juxta illud Prophetae: Anima quae peccaverit, ipsa morietur ( Ez, 18, 4): hos fasciculo, illos lapidi fundae assimilat: fasciculus enim constringitur, ut integer maneat, et conservetur, lapis in funda expeditus ponitur, ut abjiciatur. Sic enim in hoc saeculo electi pressuris tribulationum coangustantur, uthis admoniti, arctius se ad invicem mutua charitate connectant, et coadunati ad invicem manu sui Redemptoris in perpetuum conserventur. At vero reprobi, quanto latius in hac vita voluptatibus propriis, veluti liberi dimittuntur, tanto longius in futuro a divinae visionis gloria projiciuntur, ut de eis merito dicatur: Et quidem ipsi de manu tua repulsi sunt ( Ps, 87, 6) [mauvais référencement: Ps, 87] . Mire autem omnipotentem providentiam describit superni protectoris, cum dicit: animam viri sancti quasi in fasciculo viventium apud eum esse custoditam: sicut enim facillimum est cuilibet, fasciculum herbae, vel feni sua manu retentum conservare, ita virtus Domini et Salvatoris nostri omnes per orbem electos, ab initio usque in finem saeculi, ne qui ex eis ulla ratione pereant, sine labore tuetur. Juxta quod ipse in Evangelio sub figura ovium de his loquens : Et sequuntur me, inquit, et ego vitam aeternam do eis: et non peribunt in aeternum, nec rapiet eas quisquam de manu mea ( Jn, 10, 27 et Jn, 10, 28). Sicut fasciculus unus quibuslibet vinculis alligatur, ita omnis sanctorum coetus una eademque fide, spe, et charitate ad invicem constringitur, uno divinae protectionis munimine circumdatur. Patet sane litterae sensus, quia anima David, persequentibus licet hostibus, custodita semper fuit in sorte viventium. Porro inimici ejus, insistentibus sibi adversitatibus, sicut lapis fundo circumactus, sic instabili motu perturbandi, et suis essent expellendi de finibus, vel etiam ab humanis rebus auferendi. Et in hoc facto Abigail, quid nobis per enuntiationem suam innuit, nisi quod iracundos melius corrigimus, si in ipsa irae suae commonitione declinamus; perturbati quippe quid audiant, ignorant, sed ad se reducti tanto libentius exhortationis verba recipiunt, quanto se tranquillius toleratos erubescunt. Menti autem furore ebriae, omne rectum quod dicitur, perversum videtur: (voir: S1, 25, 37) unde, et recte Nabal ebrio culpam suam Abigail laudabiliter tacuit, quam digesto vino laudabiliter dixit. Idcirco enim malum, quod fecerat, cognoscere potuit, quia hoc ebrius non audivit.