Liber Primus Samuelis

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 24
  • Erat autem vir quispiam in solitudine Maon, et possessio ejus in Carmelo, ( S1, 25, 2) etc. Historia haec mysticum,ut quibusdam videtur, potest habere intellectum. Nabal enim vir durus, et pessimus, et malitiosus, potest tenere figuram populiJudaeorum quorum nonnulli uva fellis atque amaritudinis botro inebriati, « Cerviceduri atque incircumcisi cordibus, » ut beatus Stephanus ait: « Semper Spiritui sanctoresistentes, durum et carnalem sensum in lege sequentes, stolidi facti sunt » : quibusbene interpretatio nominis Nabal convenit, qui interpretatur demens vel insipiens, ut Abigail ait ad David: Quia nimirum Christum venientem, et perapostolos ab eis refectionem fidei et bonae operationis expetentem, respuerunt,dicentes: Hunc autem nescimus unde sit. Nos autem discipuli Moysi sumus. ( Jn, 9, 28 et Jn, 9, 29) [mauvais référencement: Jn, 9] Abigail vero mulier prudentissima et speciosa typumhabuit plebis illius, qui exJudaeis ad fidem conversi, Deo placere meruerunt. Interpretatur namque, patris mei exsultatio. Unde et Dominus: Confitebor tibi, Pater coeli et terrae, qui abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis! ( Mt, 11, 25) [mauvais référencement: Mt, 11] Et illud: Gaudium erit in coelo super uno peccatore poenitentiam agente, ( Lc, 15, 7) [mauvais référencement: Lc, 15] et reliqua. Haec saepius in prophetis et in apostolis pro salute populi Judaeorum deprecansDavid, videlicet Dominus noster, acceptabilem bonorum operum oblationem et piaedevotionis obtulit: quam ille post mortem viri sui, qui demens in stultitia suaperiit, ascivit in conjugium: et exhibuit sibi sponsam non habentem maculam autrugam. Quod autem idem Nabal stultus transactis diebus decem, ex quo Davidexprobratusfuerat mortuus narratur: hoc intelligi datur, quia populus Judaeorum, cui dictum est: Audi, popule stulte, postquam Dominum a se repulit, decalogum legis transgrediendo, in Evangelio lapsus est, atque in peccato suo mortuus est. ( Jr, 5) Sequitur:

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 25
  • Erat autem vir quispiam in solitudine Maon, et possessio ejus in Carmelo, ( S1, 25, 2) » etc. Historia quae de Nabal et Abigail uxore ejus narrat, mysticum intellectum quaerit. Nabal enim de quo dictum est quod vir durus et pessimus et malitiosus esset, typum tenet populi Judaeorum. Quorum aliqui uva fellis, et botro amaritudinis inebriati, dura cervice, et incircumcisis cordibus semper Spiritui sancto resistebant, atque carnalem sensum in lege sequentes, stulti facti sunt. Quod bene nomen Nabal exprimit. Interpretatur enim insipiens, vel demens. Unde et Christum venientem, et per apostolos ab eis refectionem fidei et bonae operationis expetentem, respuerunt, dicentes. Hunc autem nescimus, unde sit? Nos Moysi discipuli sumus. ( Jn, 9, 29) [mauvais référencement: Jn, 9] Abigail vero, de qua refert Scriptura quod mulier prudentissima et speciosa fuerit, typum tenet plebis illius, qui ex Judaeis ad fidem conversi Domino placere meruerunt. Quod bene nomen Abigail sonat. Interpretatur enim patris mei exsultatio. Unde et Dominus in Evangelio dicit. Gaudium erit in coelo super uno peccatore poenitentiam agente. ( Lc, 15, 10) [mauvais référencement: Lc, 15] Haec saepius in prophetis et in apostolis pro salute populi Judaici deprecans, David nostro oblationem acceptabilem bonorum operum, et piae devotionis obtulit. Quam ille post mortem viri sui, qui demens in stultitia sua periit, ascivit in conjugium, et exhibuit sibi sponsam non habentem maculam aut rugam (voir: Ep, 5) . (voir: Beda, sl) Quod Abigail interpellans pro se et pro domo sua ait ad David, quem vir ejus stultitia et ebrietate sopitus offenderat.

Auctor incertus

• Liber 1, Caput 26
  • Posthaec David descendit in solitudinem Aon [Vulg. Maon], ubi Nabal habitabat, nomenque uxoris ejus Abigail (voir: S1, 25, 1 et S1, 25, 2) . Ad quem David mittens pueros suos, ut quodcumque invenisset manus ejus,misisset David et pueris suis. Quos ille stulte repellens, nuntiaverunt David. Tunc David accinctus armis,voluit eum depraedare. At Abigail abiit obviam David, interpellans pro se et pro domo sua, quem virejus stultitia et ebrietate sopitus offenderat: Si enim surrexerit homo aliquando persequens te, et quaerens animam tuam, erit anima domini mei custodita, quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum. Porro anima inimicorum tuorum rotabitur quasi in impetu et circulo fundae ( S1, 25, 29). Pulcherrima comparatione statum justorum a reproborum sorte discernit. Horumquippe animas appellat viventes, ut illorum e contrario spiritali mortepraeoccupatas insinuet: juxta illud prophetae: Anima quae peccaverit, ipsa morietur. Hos fasciculo, illos lapidi fundae assimilat: fasciculus enim constringitur,ut integer maneat et conservetur; lapis in funda expeditus ponitur, utabjiciatur: sic etenim in hoc saeculo electi pressuris tribulationumcoangustantur, ut his admoniti arctius se adinvicem manu sui redemptoris inperpetuum conservent. At vero reprobi quanto latius in hac vita voluptatis propriis velut liberidimittuntur, tanto longius in futuro a divinae visionis gloria projiciuntur, utde eis merito dicatur, Equidem ipsi de manu tua repulsi sunt ( Ps, 87, 6) [mauvais référencement: Ps, 27] . Mire autem omnipotentem providentiam describit superni protectoris cum dicit,Animam viri sancti quasi in fasciculo viventium, apud eum esse custoditam:sicut enim facillimum est cuilibet fasciculum herbae vel feni sua manu retentumconservare, ita virtus Domini et Salvatoris nostri omnes per orbem electos abinitio usque in finem saeculi, ne quis ex eis ulla ratione pereat, sine laboretuetur, juxta quod ipse in Evangelio sub figura ovium de eis loquens, Et sequuntur me , inquit, et ego vitam aeternam do eis, et non peribunt in aeternum, nec rapiet eas quisquam de manu mea ( Jn, 10, 27 et Jn, 10, 28). Sicut fasciculus unus quibuslibet vinculis alligatur, ita omnis coetussanctorum una eademque fide, spe et charitate adinvicem constringitur, unodivinae protectionis munimine circumdatur. Patet sane litterae sensus, quia anima David persequentibus licet hostibuscustodita semper fuit in sorte viventium. Porro inimici ejus insistentibus sibi adversitatibus sicut lapis fundacircumactus, sic instabili motu perturbandi, et suis de finibus essentexpellendi, vel etiam ab humanis rebus auferendi. Et in hoc facto Abigail, quid nobis per renuntiationem suam innuit, nisi quodiracundos melius corrigimus, si in ipsa ira sua a commonitione declinamus?Perturbati quippe quid audiant ignorant, sed ad se reducti, tanto libentiusexhortationis verba recipiunt, quanto se tranquillius toleratoserubescunt. Menti autem furore ebriae omne rectum, quod dicitur, perversum videtur. Unde et recte Nabal ebrio culpam suam laudabiliter tacuit, quam digesto vinolaudabiliter dixit: idcirco enim malum quod fecerat cognoscere potuit, quia hocebrius non audivit.

Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)

• Liber 1, Caput 22
  • Erat autem vir quispiam in solitudine Maon ( S1, 25, 2). Hebraeus hoc in loco non habet, in solitudine ( S1, 25, 2). In Maon enim civitate habitabat, non in solitudine.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 1, Caput 1
  • (voir: S1, 25, 2) Post haec David descendit in solitudinem Maon, ubi habitabat Nabal, nomenque uxoris ejus Abigail; ad quem mittens David pueros suos, ut quodcunque invenisset manus ejus, misisset David et pueris suis. Quos ille stulte repellens, nuntiaverunt David. Tunc David accinctus armis, voluit cum depredare. (voir: S1, 25, 13) At Abigail (voir: S1, 25, 18 et S1, 25, 23) abiit obviam David, interpellans pro se, et pro domo sua, quem vir ejus stultitia et ebrietate sopitus offenderat: Si enim, inquiens, surrexerit aliquando homo persequens te, et quaerens animam tuam, erit anima Domini mei custodia, quasi in fasciculo viventium, apud Dominum Deum tuum. Porro anima inimicorum tuorum rotabitur, quasi in impetu et circulo fundae ( S1, 25, 29). Pulcherrima comparatione statum justorum a reproborum sorte discernit: horum quippe animas appellat viventes, ut illorum e contrario spirituali morte praeoccupatas insinuet; juxta illud Prophetae: Anima quae peccaverit, ipsa morietur ( Ez, 18, 4): hos fasciculo, illos lapidi fundae assimilat: fasciculus enim constringitur, ut integer maneat, et conservetur, lapis in funda expeditus ponitur, ut abjiciatur. Sic enim in hoc saeculo electi pressuris tribulationum coangustantur, uthis admoniti, arctius se ad invicem mutua charitate connectant, et coadunati ad invicem manu sui Redemptoris in perpetuum conserventur. At vero reprobi, quanto latius in hac vita voluptatibus propriis, veluti liberi dimittuntur, tanto longius in futuro a divinae visionis gloria projiciuntur, ut de eis merito dicatur: Et quidem ipsi de manu tua repulsi sunt ( Ps, 87, 6) [mauvais référencement: Ps, 87] . Mire autem omnipotentem providentiam describit superni protectoris, cum dicit: animam viri sancti quasi in fasciculo viventium apud eum esse custoditam: sicut enim facillimum est cuilibet, fasciculum herbae, vel feni sua manu retentum conservare, ita virtus Domini et Salvatoris nostri omnes per orbem electos, ab initio usque in finem saeculi, ne qui ex eis ulla ratione pereant, sine labore tuetur. Juxta quod ipse in Evangelio sub figura ovium de his loquens : Et sequuntur me, inquit, et ego vitam aeternam do eis: et non peribunt in aeternum, nec rapiet eas quisquam de manu mea ( Jn, 10, 27 et Jn, 10, 28). Sicut fasciculus unus quibuslibet vinculis alligatur, ita omnis sanctorum coetus una eademque fide, spe, et charitate ad invicem constringitur, uno divinae protectionis munimine circumdatur. Patet sane litterae sensus, quia anima David, persequentibus licet hostibus, custodita semper fuit in sorte viventium. Porro inimici ejus, insistentibus sibi adversitatibus, sicut lapis fundo circumactus, sic instabili motu perturbandi, et suis essent expellendi de finibus, vel etiam ab humanis rebus auferendi. Et in hoc facto Abigail, quid nobis per enuntiationem suam innuit, nisi quod iracundos melius corrigimus, si in ipsa irae suae commonitione declinamus; perturbati quippe quid audiant, ignorant, sed ad se reducti tanto libentius exhortationis verba recipiunt, quanto se tranquillius toleratos erubescunt. Menti autem furore ebriae, omne rectum quod dicitur, perversum videtur: (voir: S1, 25, 37) unde, et recte Nabal ebrio culpam suam Abigail laudabiliter tacuit, quam digesto vino laudabiliter dixit. Idcirco enim malum, quod fecerat, cognoscere potuit, quia hoc ebrius non audivit.