Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 3, Caput 5
  • Venerunt ergo viri Cariathiarim, et reduxerunt arcam Domini, et intulerunt eam in domum Aminadab in Gabaa. Eleazarum autem filium ejus sanctificaverunt, ut custodiret arcam Domini ( S1, 7, 1).
• Liber 3, Caput 5
  • Aminadab interpretatur, populus meus spontaneus; Gabaa, sublimis. Et nimirum talibus arca Dei committenda est. Populus namque spontaneus est, quem ad exercenda virtutum opera, sola bona voluntas trahit, quem ad implenda mandata Dei necessitas non compellit. Quos nimirum sub unius descriptione beatus Paulus praedicat, dicens: Hilarem datorem diligit Deus ( 2Co, 9, 7). Quae est domus spontanei populi, nisi munimentum sanctae dilectionis? Nam in virtutum ministerio spontaneus esse non posset, si mansionem sibi dilectionis non conderet. Quae profecto domus in Gabaa, id est in sublimi sita cognoscitur: quia charitatis altitudine ad coelestia sublevamur. Vel certe in sublimi est domus, quia charitas omnibus virtutibus antefertur. Nam sublimitatis hujus altitudinem insinuans Paulus, ait: Adhuc excellentiorem viam vobis demonstro. Si linguis hominum loquar et angelorum, charitatem autem non habeam, factus sum velut aes sonans aut cymbalum tinniens ( 1Co, 12, 31 et 1Co, 13, 1) . Quid est autem, quod Eleazarum sanctificant ad custodiendum arcam Dei? Sed hoc nimirum ex usu sanctae Ecclesiae novimus, quia electus minister prius benedictionem consecrationis a summis viris accipit quam ministerium impendat oblationis. Quia vero Eleazarus Dei adjutor dicitur, profecto ostenditur quia non solum sanctificari Dei ministri debeant, sed etiam inspici quales sint ad ejusdem consecrationis ordinem promovendi. Qui enim sunt Dei adjutorium, nisi qui cum divina gratia ministrando conveniunt, et quos omnipotentis Dei dignatio intus visitat, quam ipsi per exterius ministerium bene vivendo et docendo confirmant? Unde et cum Paulo non inaniter gloriantes dicunt: Dei etenim sumus adjutores ( 1Co, 3, 9) . Qui nimirum conversatione fortissimi, scientia eruditi, amore fervidi, constantia robusti, non solum alieno non egent auxilio, sed quocunque se conferunt, subvenire aliis possunt. Bene itaque dicitur: Eleazarum sanctificaverunt, ut custodiret arcam ( S1, 7, 1). Quia hi, quibus adhuc aliena auxilia necessaria sunt, ad subveniendum aliis promovendi non sunt. Bene item idem Eleazarus filius Aminadab esse dicitur: quia certe, qui ad ministerium praedicationis eligitur, in imitatione sanctorum positus, auxilium omne quod exhibet esse debet ex dilectione.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 6
  • Et dixerunt viri Bethsamitae: Quis poterit stare in conspectu Domini Dei sancti hujus, et ad quem ascendet a nobis? Miseruntque nuntios ad habitatores Cariathiarim, dicentes: Reduxerunt Philisthiim arcam Domini. Descendite et ducite eam ad vos. ( S1, 6, 20 et S1, 6, 21) [mauvais référencement: S1, 7] Venerunt ergo viri Cariathiarim, et duxerunt arcam Domini, et intulerunt eam in domum Abinadab in Gabaa: Eleazarum autem filium ejus sanctificaverunt, ut custodiret arcam Domini, ( S1, 7, 1) etc. Quod autem postquam percussi sunt viri Bethsamitae, eo quod indigne viderent arcam Domini, miserunt eam ad Cariathiarim; quid significare melius potest quam translationem Testamenti Domini a populo Judaico ad gentes? Quia cum illi a patrum orbita deviantes, carnali observantia, et Pharisaicis superstitionibus legem foedarent, Salvatoris dicta spernebant, et per ministros Novi Testamenti verbum salutis illis praedicari penitus recusabant. Unde dicunt ad eos apostoli post resurrectionem Domini: Vobis, inquiunt, oportebat primum praedicare verbum Dei: sed quia noluistis, et indignos vos judicastis aeternae vitae, ecce convertimur ad gentes. ( Ac, 13) (voir: Hier, sl) Cariathiarim, quae et Cariadbal dicitur, civitas est saltuum, una de urbibus Gabaonitarum, pertinens ad tribum Judae, euntibus ad Heliopolim in milliario nono. De hac fuit Urias propheta, quem interfecit Joachim in Jerusalem, sicut Jeremias scribit. (voir: Jr, 26) Sed in Paralipomenon libro filius Sobal appellatur Cariathiarim (voir: Ch1, 11) . Et interpretatur ipsa Cariathiarim civitas vel villa silvarum. De qua civitate mystice in psalmo scriptum est: Inveniam locum Domino, tabernaculum Deo Jacob. Ecce audivimus eam in Ephrata, invenimus eam in campis silvae. ( Ps, 131, 5 et Ps, 131, 6) [mauvais référencement: Ps, 131] Locus enim Domini est tabernaculum pectoris Christiani populi, et atria Ecclesiae catholicae, quae ille tanquam coelum semper inhabitat. Civitas enim silvarum, id est, conventus gentium, efficitur locus aptus ad suscipiendam arcam Domini in domum videlicet Abinadab, qui interpretatur Pater meus spontaneus, qui cum Psalmista dicere possit: Voluntarie sacrificabo tibi, et confitebor nomini tuo, Domine, quoniam bonum est. ( Ps, 53, 8) [mauvais référencement: Ps, 52] Gabaa interpretatur collis vel sublimitas. Ibi Eleazar filius Abinabad constituitur sacerdos, ut custodiat arcam Domini. Eleazar quippe Dei adjutorium interpretatur. Et bene qui custodit arcam Domini, Dei adjutorium dicitur; quia sancti viri quidquid boni habent, non ad se, sed ad Deum referunt. Unde dicit Apostolus: Fiduciam talem habemus per Christum ad Dominum, non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est, qui et idoneos nos fecit ministros Novi Testamenti, non littera, sed spiritu. ( 2Co, 3)

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 2, Caput 3
  • (voir: S1, 7, 1 et S2, 6, 4) Erat quidem prius arca in domo Aminadab, qui erat in Gabaa, quia eadem quae nunc praedicatur Ecclesiae fides, et ante Incarnationis Dominicae tempus florebat in his qui patriarcharum prophetarumque sunt devotionem secuti. Aminadab enim, qui interpretatur pater meus spontaneus, ( additur et) vel Abraham patrem fidei, (et) vel Moysen legislatorem significabat, qui utique in Gabaa custodit arcam, quia sublimi virtutis exemplo credentium pectora munit. Unde et Gabaa collis interpretatur, qui est locus in civitate Cariathiarim. Elata ergo foris arca ludebat David, et omnis Israel coram Domino diversis musicorum generibus, quia mox inchoante novae gratiae praeconio Dominus ad exhibendas Deo Patri laudes humilitatis, omnes invitat, dicens: Qui mihi ministrat me sequatur ( Jn, 12, 26) [mauvais référencement: Jn, 12] : alii dando per spiritum sermonem sapientiae, alii sermonem scientiae, alii genera linguarum, alii gratiam curationum ( 1Co, 12, 8, 1Co, 12, 10 et 1Co, 12, 28), etc. Sed his atque hujusmodi charismatum generibus progrediente arca, id est, crescente Ecclesia primitiva, ventum est ad aream Nachor ( Nachon ), id est, aream praeparatam, gentium videlicet Ecclesiam, fidei veritate consecrandam, de qua Joannes ait: Et permundabit aream suam ( Mt, 3, 12). Ibi sacerdos, qui arcam incautius, quasi corrigendo tetigit, mox a Domino percussus occubuit: quia Judaeorum populus dum gentibus invidet, salutis se munere privat, dumque legem vult Evangelio miscere, utriusque sibi gratiam tollit.