Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 3, Caput 5
  • Quae est ista pax, nisi quam propheta Michaeas asserit, dicens: Et erit iste pax in terra, cum venerit ( Mi, 5, 5) . Hinc Paulus ait: Ipse est pax nostra, qui facit utraque unum ( Ep, 2, 14). Quid est autem, quod inter Israelem, et Amorrhaeum pax ostenditur? Sed quid per Amorrhaeum, nisi pars hominum reproba designatur? Qui vero per Israelem figurantur, nisi electi? Et quia electi in dextera Dei, reprobi vero in sinistra futuri sunt (voir: Mt, 25, 33) , dum pax esse inter utrosque asseritur, sanctorum beatitudo inclyta demonstratur; qui justitiae Conditoris tanta aequitate conveniunt, ut de conspecta reproborum poena nulla compassione moveantur. Dum ergo inter Israelem, et Amorrhaeum pax esse ostenditur, non demonstratur bonum, quod commune cum sanctis habeant reprobi, sed quo muniantur electi. Unde et sub Israelis specie per prophetam sanctae Ecclesiae repromittitur: Qui posuit fines tuos pacem, et adipe frumenti satiat te ( Ps, 147, 3) [mauvais référencement: Ps, 147, 14] . Pacem quippe Ecclesiae fines ponit: quia dum Redemptoris potentia eam in intimae aequitatis celsitudinem erigit, per dolorem compassionis, perditorum miseria non affligit. Sed ad tantam beatitudinem quo pastorum studio boni subditi promoveantur, exponit, dicens: Judicavit quoque Samuel Israelem omnibus diebus vitae suae ( S1, 7, 15).

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 7
  • Judicabat Samuel Israel cunctis diebus vitae suae, et ibat per singulos annos circumveniens Bethel, et Galgala, et Masphath, et judicabat Israel in supradictis locis. ( S1, 7, 15 et S1, 7, 16) Non enim vacat a mysterio quod Samuel in supradictis locis conveniens judicabatIsrael. In hoc enim typum tenuit doctorum sanctae Ecclesiae, et ut hoc manifestius pateat,manifestemus clarius: Bethel enim, quae interpretatur domus Dei, sanctamsignificat Ecclesiam quae domus Dei dicitur, in qua Dominus sua gratia videlicet inmentibus electorum habitare dignatus est. Juxta quod ait: Et inambulabo et inhabitabo in eis. ( 2Co, 6 et Lv, 26) Unde et Galgala, quae interpretatur revelatio, eamdem significatEcclesiam, de qua Dominus dicit. Ubi fuerint duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum, ( Mt, 18, 20) [mauvais référencement: Mt, 18] videlicet per gratiam suae revelationis ac praesentiae suaeDivinitatis. Et Masphath, quae interpretatur intentio, bene sequitur: quia videlicetin supradicta Ecclesia sancta Dei, est pura in mentibus electorum intentio, qua semperesurit, et anhelat ad Deum. In qua Samuel propheta judicat filios Israel, videlicet ut doctor fidelis fidelesin Ecclesia decernit. Unde bene dicitur, quod revertens habitat in Rama Samuel, ubi erat domus ejus,quia videlicet hoc indicasse videtur, quod omnis ecclesiasticus doctor, vir spiritalisinEcclesia, licet semper in altitudine contemplationis (hoc enim significat Rama, quaeinterpretatur excelsa mente ), habitare delectetur, per actiones tamencompassionum, ad infirma membra Ecclesiae condescendere non renuit, et quasi populumIsrael judicat, dum creditam sibi plebem, ad tenendam unitatem fidei, et caeterasvirtutes operandas, sua exhortatione instituit et docet: seu qui judex alieni delictiefficitur, et judicium exercet in domo Dei: non propterea et malevola mente, sedsecundum quod sacra Scriptura revelat, agere debet: ad domum proprii pectoris etconscientiae tandem redire, et hostias bonae voluntatis Deo immolare.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 7
  • Judicabat quoque Samuel Israel cunctis diebus vitae suae. Et ibat per singulos annos circuiens Bethel, et Galgala et Masphat, et judicavit Israelem in supradictis locis ( S1, 7, 15 et S1, 7, 16), etc. Bethel est civitas in duodecimo ab Hierosolyma lapide, a dextris euntibus Neapolim, quae prius Luza, id est, amigdalon vocabatur, et cecidit in sortem tribus Benjamin. Vocabatur autem prius Luza Bethel, ut diximus. Nam et hoc quod Bethauen aliud oppidum suspicantur, non ita est, sed ex eo tempore quo ibi a Jeroboam, filio Nabath, vituli aurei fabricati sunt et a decem tribubus adorati (voir: R3, 12) , vocatum esse Bethauen, id est, domus idoli, quae antea vocabatur Domus Dei. Galgala haec est, quam supra posuimus, Galgol, ad orientalem plagam antiquae Jericho cis Jordanem, ubi Jesus secundo populum circumcidit, et pascha celebravit, ac, deficiente manna, triticeis panibus usus est Israel . In ipso loco lapides quoque quos de alveo Jordanis tulerant, statuerunt, ubi et tabernaculum testimonii fixum multo tempore fuit (voir: Js, 4) . Cecidit autem in sortem tribus Juda, et ostenditur usque hodie locus desertus in secundo a Jericho milliario, ab illius regionis mortalibus miro cultu habitus. Sed et juxta Bethel quidam aliam Galgalam suspicantur. Galgala interpretatur volutatio sive revelatio. Apte igitur propheta Dei in Bethel, Galgala et Masphat judicavit Israel. Sicque revertens in Ramatha, ubi erat domus ejus, ibi judicavit Israel, aedificavitque ibi altare Domino: nobis exemplum tribuens, cum consistit nobis faciendum judicium in domo Dei, non proterve vel inconsiderate, vel malivola mente, sed juxta id quod nobis revelat sacra Scriptura, et intentione bona, et amore fraterno judicemus proximos nostros. Sicque in Ramatha domum nostram revertamur: hoc est, ad interna pectoribus nostris redeamus, ut contemplationi Dei vacemus, et vitam nostram in nobismetipsis dijudicemus, quatenus in altari fidei gratas hostias bonorum actuum et bonae voluntatis Domino immolemus.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Proemium, Caput 3
  • Quare de Samuel scribitur, quod judicaverit Israel cunctis diebus vitae suae, ( S1, 7, 15) cum in vita sua amiserit principatum ?
• Liber 1, Caput 1
  • Judicavit autem Samuel Israel omnibus diebus vitae suae ( S1, 7, 15), fueruntque usque ad eum judices et principes super Israel. Porro filii Samuel declinaverunt post avaritiam, et accipiebant munera ( S1, 8, 3): et tam iniqui judices exstiterunt, ut populus nequaquam ferens, regem sibi in similitudinem caeterarum gentium postularet. Quibus dedit Dominus Saul regem: (voir: S1, 9 et S1, 10) qui cum quaereret asinas patris sui, et veniret ad Samuel in Ramatha, inter caetera, quae locuti sunt simul, praedixit ei signa Samuel, quae ventura erant ei eo die, cum recederet ab eo.