Liber Psalmorum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 3, Caput 6
  • Factum est ergo quadringentesimo et octogesimo anno egressionis filiorum Israel de terra Aegypti, in anno quarto, mense Zio, ipse est mensis secundus regis Salomonis super Israel, aedificare coepit domum Domino. ( R3, 6, 1) Quod dicitur, inanno quarto, mense Zio, ipse est enim mensis secundus regisSalomonis super Israel. Ordo sensus est, in anno quarto regis Salomonis super Israel, mense Zio, ipse estmensis secundus. Mensem autem secundum Maium dicit: namque Aprilis quo Pascha celebrabaturprincipium mensium, apud Hebraeos primus erat in mensibus anni. Ex quo manifeste patet, quia mox peracto pascha, coepit aedificare domum Domino,et consecratus mystica solemnitate populus, manus ad mysticum opus misit. Fit autem commemoratio egressionis ex Aegypto, quando tabernaculum aedificaricoeptum est: ut admoneatur lector, quod annorum tempus, inter aedificationem utriusquedomus transierit, et huic quoque summae temporis, sacramentum inesse spiritalecognoscat. Quater namque centeni, et viceni, quadringentos et octoginta faciunt. Quatuor autem Evangelicae perfectioni apte conveniunt, propter ipsumEvangelistarum numerum: centum viginti, legali doctrinae, propter annos legislatoristotidem. In quo etiam numero virorum, gratiam sancti Spiritus primitiva suscepit Ecclesia:patenter ostendens quia qui lege legitime utuntur, id est qui Christi in ea gratiamcognoscentes amplectuntur, jure spiritus ejus gratia replentur, quia in charitate ejusamplius ignescunt. Diximus autem per tabernaculum quod fecit Moyses et filii Israel in deserto,Synagogam: per templum vero quod Salomon et filii Israel cum proselytorum et gentiliumauxilio construxit, Ecclesiam gentium posse designari. Permansit autem cultus et religiotabernaculi annos quadringentos et octoginta, acsic ab eo templum aedificari incipit. Quod autem quarto anno regis Salomonis aedificari coepta est domus Domini, potestad eos referri mystice, quod post expletam dispensationem Dominicae incarnationis,quae in quatuor Evangelii libris scripta est, misso de coelis Spiritu sancto,Ecclesiae structura coeperit. Et quod mense secundo coepta est, potest ad electionem gentium, quae secundo locopost Israel aedificationem in se sui suscepere Creatoris. Unde et secundus mensis in lege concessus est ad faciendum Pascha, quia immundisuper animam hominis vel in via procul positi ad faciendum in primo mense pascha,occurrere nequirent. Ubi nos apertissime designati sumus, qui immundi super mortem animaenostrae, etprocul adhuc positi a populo Dei, non potuimus primum pascha facere, quod in carne etsanguine agni fiebat. Celebramus autem hodie pascha, secundum quod in corpore et sanguine Redemptorisnostri, a quo quaesiti et mundati sumus, actum est. In quo autem loco templum sit aedificatum manifestius in libro Paralipomenonostenditur, ubi scriptum est: Et coepit Salomon aedificare domum Domini in Jerusalem, in monte Moria, qui demonstratus fuerat David patri ejus in loco quem paraverat David in area Ornan Jebusaei. ( Ch2, 3) Aedificatur ergo domus Domini in Jerusalem, hoc est, in visione pacis: quadilatata per totum orbem Ecclesia in una eademque fide, et veritatis catholicaesocietate consisTit. Namque in scissura mentium Deus non est: sed factus est in pace locus ejus, et habitatio ejus in Sion. ( Ps, 75, 3) [mauvais référencement: Ps, 75] Aedificatur in monte, videlicet in ipso Domino Salvatore, de quo Isaias ait: Et erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in vertice montium. ( Es, 2) Et ipse de se in Evangelio: Non potest, inquit, civitas abscondi super montem posita. ( Mt, 5, 14) [mauvais référencement: Mt, 5] Ipse est enim mens montium, qui de terra quidem per originem assumptae carnisortus est, sed omnium terrigenarum potentiam ac sanctitatem singulari culminedignitatis transcendit. In quo nimirum monte civitas, sive domus Domini, constructa est: quia nisi Sion inillo radicem figat,spes et fides nostra nulla est. Qui recte mons Moria, id est visionis vocatur: quia electos suos quos adaeternam suae claritatis visionem conservat, in hac interim vita laborantes videre etadjuvare dignatur. Qui demonstratus fuerat David patri ejus. Ostensus namque erat David sicut et caeteris prophetis, venturus in carneDominus. Bene idem locus area erat Ornan Jebusaei, quia et Ecclesia areae solet vocabulodesignari, dicente Joanne de Domino: Cujus ventilabrum in manu sua, et permundabit aream suam. ( Mt, 3, 12) [mauvais référencement: Mc, 3] Ornan qui interpretatur illuminatus, et erat natione Jebusaeus,natione quidem gentiles significat. Hos autem eosdem illustrandos a Domino, atque in filios Ecclesiae commutandosostendit quibus merito dicit Apostolus: Fuistis aliquando tenebrae,nunc autem lux in Domino. ( Ep, 5) Jebus eadem est civitas quae et Jerusalem. Et Jebus quidem interpretatur conculcata, Jerusalem autem pacis visio. In qua quandiu Ornan gentilis regnabat, Jebus dicta est, etiam cum in eaDavid locum holocausti emeret. Cum vero Salomon in ea templum Domino aedificaret, non jam Jebus, sed Jerusalemvocata est. Quia nimirum gentilitas quandiu divini cultus nescia perdurabat, conculcabatur etilludebatur ab immundis spiritibus: ad simulacra muta prout ducebatur, sequens. Cum vero illam gratiam sui Conditoris respexit, continuo pacis in se et locuminvenit et nomen.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 3, Caput 6
  • Factum est igitur quadringentesimo et octogesimo anno egressionis filiorum Israel de terra Aegypti in anno quarto, mense Zio, ipse est mensis secundus regis Salomonis super Israel: aedificare coepit domum Domino, ( R3, 6, 1) etc. Quod dicitur, in anno quarto mense Zio, ipse est mensis secundi regis Salomonis super Israel, ( R3, 6, 1) ordo sensus est: in anno quarto regis Salomonis super Israel mense Zio, ipse est mensis secundus. Mensem autem secundum Maium dicit. Namque Aprilis, quo Pascha celebratur, principium mensium apud Hebraeos primus erat in mensibus anni. Ex quo manifeste claret, quod mox, peracto Pascha, coepit aedificare domum Domini, et consecratus mystica solemnitate populus, manus ad mysticum opus misit. Fit autem commemoratio egressionis ex Aegypto quando tabernaculum aedificari coeptum est, ut admoneatur lector quot annorum tempus inter aedificationem utriusque domus transierit; et huic quoque summae temporis sacramentum inesse spirituale cognoscat. Quater namque centeni et viceni quadringentos et octoginta faciunt. Quatuor autem evangelicae perfectioni apte conveniunt, propter ipsum evangelistarum numerum. Centum doctrinae legali, propter annos legislatoris totidem. In quo etiam numero virorum, gratiam sancti Spiritus primitiva suscepit Ecclesia, patenter ostendens quia qui lege legitime utuntur, id est, qui Christi in ea gratiam cognoscentes amplectuntur, jure Spiritus ejus gratia replentur, qua in charitate ejus amplius ignesCant. Diximus autem per tabernaculum quod fecit Moyses et filii Israel in deserto, synagogam: per templum vero quod Salomon et filii Israel cum proselytorum et gentilium auxilio construxit, Ecclesiam gentium posse designari. Permansit autem cultus et religio tabernaculi annos quadringentos et octoginta, ac sic templum aedificari incepit. Quod autem quarto anno regis Salomonis aedificari coepta est domus Domini, potest eo referri mystice quod post repletam dispensationem Dominicae incarnationis, quae in quatuor Evangelii libris scripta est, misso de coelis Spiritu sancto, Ecclesiae structura coepit. Et quod mense secundo coepta est, potest ad electionem gentium referri, quae secundo loco post Israel aedificationem in se sui suscepere creatoris. Unde et secundus mensis in lege concessus est ad faciendum Pascha his, qui immundi super animam, vel in via procul positi, ( Nb, 9) ad faciendum in primo mense Pascha occurrere nequirent. Ubi nos apertissime designati sumus, qui immundi super morte animae nostrae et procul adhuc positi a populo Dei, non potuimus primum Pascha facere, quod in carne et sanguine agni fiebat. Celebramus autem hodie Pascha secundum, quod in corpore et sanguine Redemptoris nostri, a quo quaesiti et mundati sumus, actum est. In quo autem loco templum sit aedificatum, manifestius in libro Paralipomenon ostenditur, ubi scriptum est: Et coepit Salomon aedificare domum Domini in Jerusalem in monte Moria, qui demonstratus fuerat David patri ejus in loco quem paraverat David in area Ornan Jebusaei. ( Ch2, 3) Aedificatur ergo domus Domini in Jerusalem, hoc est, in visione pacis, quia dilatata per totum orbem Ecclesia in una eademque fide et veritatis catholicae societate consisTit. Namque in scissura mentium Deus non est; sed factus est in pace locus ejus, et habitatio ejus in Sion. ( Ps, 75, 3) [mauvais référencement: Ps, 75] Aedificatur in monte, videlicet in ipso Domino Salvatore, de quo Isaias ait: Et erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in vertice montium. ( Mi, 4, 1 et Es, 2, 2) [mauvais référencement: Ps, 2] Et ipse de se in Evangelio ait: Non potest, inquit, civitas abscondi super montem posita. ( Mt, 5, 14) [mauvais référencement: Mt, 5] Ipse est enim mons montium, qui de terra quidem per originem assumptae carnis ortus est, sed omnium terrigenarum potentiam ac sanctitatem singularis culmine dignitatis transcendit. In quo nimirum monte civitas sive domus Domini constructa est, quia si non in illo radicem figat, spes et fides nostra nulla est. Qui recte mons Moria, id est, visionis, vocatur: quia electos suos, quos ad aeternam suae claritatis visionem conservat, in hac interim vita laborantes videre et adjuvare dignatur. « Qui demonstratus fuerat David patri ejus. » Ostensus namque erat David, sicut et caeteris prophetis venturus in carne Dominus. Bene idem locutus in area erat Ornan Jebusaei: quia et Ecclesia areae solet vocabulo designari: dicente Joanne de Domino: Cujus ventilabrum in manu sua, et permundabit aream suam. ( Mt, 3, 12) [mauvais référencement: Mt, 3] Ornan, qui interpretatur illuminatus; et erat natione Jebusaeus: natione quidem gentiles significat; nomine autem eosdem illustrandos a Domino atque in filios Ecclesiae commutandos ostendit: quibus merito dicit Apostolus: Fuistis aliquando tenebrae, nunc autem lux in Domino. ( Ep, 5) Jebus eadem est civitas quae et Jerusalem, et Jebus quidem interpretatur conculcata; Jerusalem autem visio pacis. In qua quandiu Ornan gentilis regnabat, Jebus dicta est; cum vero in ea David locum holocausti emeret, cum Salomon in ea templum Domino aedificaret, non jam Jebus, sed Jerusalem vocata est, quia nimirum gentilitas quandiu divini cultus nescia perdurabat; conculcabatur et illudebatur ab immundis spiritibus, ad simulacra muta, prout ducebatur, sequens. Cum vero illam gratia sui Conditoris respexit, continuo pacis in se et locum invenit et nomen.