Liber Psalmorum

Gregorius I (540-604)

• Liber 1, Caput 1
  • Sed notandum, quia cum ad immolandum Ephrathaeus ascendere dicitur, Deus omnipotens, cui immolat, Deus exercituum nominatur. Cur hoc fieri cognoscitur nisi quia Redemptoris morte non unus Judaicus populus, sed omnes Gentes redimebantur? Quid enim sunt fideles multitudines nationum, nisi Dei omnipotentis exercitus? Hos nimirum exercitus ad regis sui triumphum Psalmista exsultare cohortans, ait: Omnes gentes, plaudite manibus, jubilate Deo in voce exsultationis ( Ps, 46, 2) [mauvais référencement: Ps, 46]. Hos convenire item intuens, dixit: Omnes gentes, quascunque fecisti, venient, et adorabunt coram te, Domine, et honorificabunt nomen tuum ( Ps, 85, 9). Dicitur ergo Dominus exercituum, quia profecto per mortem Dominicam non solum electa Judaea colligitur, sed omnes gentes ad Dei omnipotentis servitium perducuntur; quae dum contra occultos hostes fideles acies virtutum armis robustas ducunt, per gloriam triumphi ad superna regna perveniunt.
• Liber 1, Caput 1
  • Quid est autem quod supra de sola Anna singulariter dicitur: Abiit mulier in viam suam ( S1, 1, 18), nunc vero pluraliter: Surrexerunt mane ( S1, 1, 19), nisi ut cum viro descendere cognoscatur? Et quia vir sanctae Ecclesiae Redemptor humani generis est, qui jam ad coelos ascenderat, cum ipsam Judaeam incredulitatis suae caligine obrutam relinquebat, quomodo de Anna et de viro suo Helcana intelligi in Christi et Ecclesiae typo nunc potest quod simul mane surgerent, et in civitatem suam pariter redirent? Sed quia civitatem Ramatha, coelestem patriam designare jam diximus, quomodo hoc sanctae Ecclesiae convenit, quae statim ut a Judaeorum praedicatione cessavit, ad coelestem patriam non ascendit? Verum quia resurgens a mortuis Dominus, missis in praedicatione doctoribus loquitur, dicens: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem saeculi ( Mt, 28, 20), absurdum non est ut cum eo sancta Ecclesia surgere et reverti sentiatur. Qui enim electos suos per spiritalem praesentiam nunquam deserit, et cum stantibus permanet, et cum abeuntibus recedit. Ramatha vero coelestem patriam designare diximus, sed quod nihil aliud significare possit non diximus. Quid ergo aliud hoc in loco significat, nisi adimpletionem prophetiae in gentium vocatione? Ramatha quippe visio consummata dicitur, ut jam diximus. Quid vero est gentium jam impleta vocatio, nisi prophetarum visio consummata? Nam visionem asserebat, sed non consummatam, qui de futuro adhuc quod viderat pronuntiabat, dicens: Omnes gentes quascunque fecisti venient, et adorabunt coram te, Domine ( Ps, 85, 9). Hinc item repromittit, dicens: Adorabunt eum omnes reges terrae, omnes gentes servient ei ( Ps, 71, 11) [mauvais référencement: Ps, 71, 15]. Visio igitur consummata recte prophetarum promissio dicitur, quia nimirum, auctore Deo, juxta eorum oracula, in Redemptorem humani generis omnes gentes crediderunt. Mane autem cum viro suo Anna surgere dicitur, quia sancta Ecclesia in exortu interni luminis ad gentes transiit cum verbo praedicationis. Vel mane surgit, quod Judaeam in nocte infidelitatis deseruit. Mane etiam surgit, quia prosperum iter in conversione gentium invenit. Et coram Domino adoravit, quia in repulsione Synagogae incomprehensibile judicium venerata est omnipotentis Dei. Adoravit quippe, et recessit, quia cum a gentis suae praedicatione pro sola Dei omnipotentis ordinatione recederet, divino judicio per obedientiam obsecuta est quod penetrare intelligendo non potuit. Adorans autem reversa est, quia ministerium praedicationis in vocatione gentium adimplere proposuit, sed tantum ejusdem praedicationis modum in superna contemplatione quaesivit. Reverti enim praedicatoribus est ad divinae contemplationis lumen recurrere. Inde quippe lucem hauriunt, qua et ad venerationem fidelium luceant, et quam loquendo auditorum suorum mentibus infundant. Hinc namque est quod praedicator egregius ante ad tertii coeli secreta sustollitur, et sic terrena disponere perhibetur, et paradisi secreta ingrediens verba percipit, quae non licet homini loqui (voir: 2Co, 12, 2) , ut discernere et loqui utiliter foris possit. Anna ergo reversa memoratur, quia sancta Ecclesia dum terrena disposuit, qualiter sint eadem terrena disponenda, in ea ad quam saepe revertitur Dei contemplatione instruitur. Et tunc demum in domum suam venit, quia in auditorum devotione collocare se potuit, cum accedendi ad eos modum sursum revertendo cognovit. Domum namque sanctae primitivae Ecclesiae gentium devotio exstruxit, quam, dum sibi in eis condidit, custodiae sollicitudine inhabitavit. Quae videlicet domus posita in visione consummata describitur, quia non ante condi potuit quam vocationis ejus praedictum a prophetis tempus advenit. Sequitur: Cognovit autem Helcana Annam conjugem suam, et recordatus est ejus Dominus. Et factum est post circulum dierum, concepit Anna et peperit filium. ( S1, 1, 19 et S1, 1, 20)