V. 6 :
Moyses et Aaron in sacerdotibus eius, et Samuel inter eos qui invocant nomen
eius: invocabant Dominum, et ipse exaudiebat eos;
Poètes
Commentaires
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 1, Caput 1
Et abiit mulier in viam suam et comedit, vultusque
ejus non sunt amplius in diversa mutati. Et factum est post
circulum dierum concepit Anna et peperit filium, vocavitque
nomen ejus Samuel, eo quod a Domino postulasset eum,
(
S1, 1, 18,
S1, 1, 19 et
S1, 1, 20) et reliqua. Post circulum ergo dierum, id est, post
anni reditum, peperit Anna filium, vocavitque nomen ejus Samuel, qui
interpretatur postulatio Dei, sive nomen ejus Deus,
quia auctor nativitatis ejus Deus erat, qui ab sterili exoratus,
concessit habere filium, qui dignus haberetur in templo Dei cunctis
diebus assistere ad servitium ejus. Mystice autem Elcana,
pater venerabilis Samuelis, qui erat « possessio Dei » (Elcana quippe in
possessionem Dei transfertur) animi virtute vir dicitur.
Et non solum vir, verum etiam vir unus appellatur.
Non enim in diversa vagabundus, vel mobilis atque instabilis
ferebatur, sed firmus atque inconcussus persistens vir unus erat.
Et non solum ille vir unus dicitur, sed omnes competenter
unus dicuntur, unam sapientiam omnes habentes, qui unum Christum Jesum
confitentur, in uno Spiritu Dei replentur. Inde dicit Apostolus:
Omnes quidem currunt, sed unus accipit palmam.
(
1Co, 9) Unusquisque insipientium non est unus, sed multi. Unde
per Scripturam dicitur:
Insipiens sicut luna mutatur.
(
Ec, 17) Luna, cum videtur una esse per substantiam, per mutationem dierum
semper a semetipsa alia est et diversa; sic et peccatores, qui mutantur
semper scientia et cupiunt diversa, instabiles sunt in omnibus viis
suis. Unus autem dicitur Deus, non de numero; sed quia
nunquam a semetipso alter efficitur, ideo nunquam mutatur, ut est illud.
Tu autem idem ipse es, et anni tui non deficient.
(
Ps, 101, 28) [mauvais référencement: Ps, 101]
Fuit, inquit, vir unus de Ramatha Sophim, de monte
Ephraim.
(
Hebr, sl) Ramatha, sive Armatha, ut in aliquibus exemplaribus habetur,
altitudo eorum interpretatur; Sophim, specula sive
scopulus: Ephraim, fructificatio. Qui in monte
Ephraim et in Ramatha Sophim commorasse dicitur, in alta scilicet
contemplatione virtutum, ut a nullis subjacentibus et circumlatrantibus
vitiorum cogitationibus mentis ejus sublimitas dejiceretur vel unitas
scinderetur; et idcirco non de vallibus, neque de campis, non de
collibus, sed de monte Ephraim esse dicitur, hoc est, de monte
frugifero, in quo nobilitas omnium virtutum fructificare dignoscitur.
Habuit vir ille duas uxores. Quarum prima, ut
praediximus, nobilior, Anna, sterilis erat, ut fuit prima uxor Abrahae
Sara nobilior
(voir:
Gn, 16)
, secunda quidem, hoc est, Phenenna, fecunda fuit, sicut Abrahae
secunda uxor, id est, Agar Aegyptia, sed ignobilior. Et
effectus est Abraham primum pater de ignobili, postea de nobili
conjugio. Ita Elcana, qui possessio Dei est, primum
de secunda uxore efficitur pater, quia concluserat Dominus vulvam Annae,
ut primum vulvam Sarae, post partum Phenennae aperuit vulvam Annae.
Phenenna interpretatur conversio; Anna
gratia interpretatur. Qui vult effici possessio
Dei, ducat has duas uxores, et jungat sibi primum eam quae nobilior est,
hoc est, gratiam. Haec enim prima per fidem conjungitur
homini, ut Apostolus ait:
Gratia enim Dei salvati estis per fidem.
(
Ep, 2) Secundo conjungatur Phenennae, id est, conversioni, quia post
gratiam credulitatis, morum emendatio sequi debet. Prima
filios nobis generat Phenenna, quia primos nobis fructus proferimus per
conversionem. Nisi enim convertamur a malo, non poterimus
effici patres de Anna. Phenenna filios habet, sed qui non
assistunt altari semper, nec tamen inanes fiunt, nam de sacrificiis
divinis edunt. Unusquisque ergo qui convertitur a peccato, ex
conversione generat opera justitiae, et postea excitata Anna, id est,
anima fidelis, per zelum bonam precem fundit Domino, ut ipsa filios
generet qui assistant Deo, hoc est, filios gratiae. Qui enim
Deo vacat, et semper
legem Domini die ac nocte meditatur,
(
Ps, 1, 2) [mauvais référencement: Ps, 1] hic est filius gratiae. In Evangelio hujus historiae
forma ostenditur, unde
Martha satagit circa frequens ministerium,
(
Lc, 10, 40) [mauvais référencement: Lc, 10] explet opera justitiae, et per haec velut filios conversionis
generat; et Maria sedens secus pedes Domini, audiens verbum illius,
optimam partem dicitur elegisse, et intelligitur velut gratiae sobolem
procreare, quae semper dicat:
Mihi autem adhaerere Deo bonum est.
(
Ps, 72, 28) [mauvais référencement: Ps, 72] Anna generat filium Samuel, de quo dicitur:
Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus, et Samuel inter eos qui
invocant nomen ejus.
(
Ps, 98, 6) [mauvais référencement: Ps, 98] Qui dicitur ubi ipse Deus; ubi enim Spiritus gratiae,
ibi dicitur Deus. Unde Paulus dicit:
Et cadens in faciem, adorabit Deum, dicens: vere Deus in
vobis est.
(
1Co, 14) Sic ergo nisi praecedant opera conversionis, non possumus dona
divini Spiritus generare.
Isidorus Hispalensis
565-636
Liber 1, Caput 11
Sic Anna generat filium Samuel, qui Deo assistit, de quo dicitur:
Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus et Samuel inter eos qui invocant
nomen ejus
(
Ps, 98, 6); quod interpretatur: Ubi ipse Deus.
Ubi enim spiritus gratiae, ibi dicitur Deus, ut Paulus dicit.
Et cadens in faciem adoravit Deum dicens: Vere Deus in vobis
est.
Commentaires
Rabanus Maurus (780-856)
Isidorus Hispalensis 565-636