Liber Psalmorum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 3, Caput 6
  • Domum quoque ante oraculum vestivit auro purissimo, et affixit laminas clavis aureis. ( R3, 6, 21) Domum ante oraculum, praesentis Ecclesiae typum tenere diximus, ubi itaRedemptoris nostri amore flagramus, ut necdum ipsum videre facie valeamus adfaciem. Unde apte domus haec auro quidem purissimo cooperta; sed interposito erat mediopariete ab oraculo secreta. Oraculum namque vocatur, cum vel divina hominibus vel angelica allocutio cumsecretorum quorumque revelatione conceditur. Unde bene oraculumin aditis, hoc est in interiori domo factum est, quia supernapatria, et angelorum nobis visio atque allocutio, et ipsa Dei praesentiarevelabitur. Domus ergo ante oraculum auro tecta est, quia perfecti quique justi in hac vita,ubi necdum palam de Patre audire, id est necdum palam Patrem videre queunt, fidem etopus justitiae divino ornant amore: per quem plenam Dei cognitionem mereanturattingere. Laminae auri quibus operta est domus, operationes sunt multifariae pietatis, quasin obsequium vel sui Creatoris, vel fraternae necessitatis, amor castus exhibet. Clavi aurei quibus erant affixae laminae ipsa sunt praecepta claritatis, per quaein exercitio studioque virtutum ne deficiamus, donante Christi gratia,continemur. Unde bene de eisdem clavisin libro Paralipomenon scriptum est: Sed et clavos fecit aureos ita ut singuli clavi siclos quinquagenos appenderent. ( Ch2, 3) Quinquagenario namque numero solet in Scripturis remissio peccatorum, et gratiaSpiritus sancti, et requies aeterna figurari. Et quinquagenorum erant siclorum clavi singuli, quibus laminae auri affigebanturin parietibus domus Domini. Quia nimirum verba coelestia, quibus in amore bonorum operum proficimus etconservamur, veniam nobis promittunt peccatorum, gratiam sancti Spiritus etsabbatismum in futuro pollicentur aeternum. Et hi quidem sunt clavi dilectionis. Sunt vero alii clavi timoris, quibus incipientes quique et necdum ad perfectionempervenientes, illecebrasvitiorum carnaliumque voluptatum mortifiCant. Illi videlicetsermones veritatis, quorum institutione carnem nostram crucifigere cum vitiis etconcupiscentiis docemur: quas habere desiderabat Propheta, cum ait: Confige clavis a timore tuo carnes meas, a judiciis enim tuis timui. ( Ps, 118, 120) [mauvais référencement: Ps, 118] Qui rursum ad perfectiora perveniens, dicit de clavis dilectionis: Mihi autem adhaerere Deo bonum est. ( Ps, 72, 28) [mauvais référencement: Ps, 72]

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 1
  • Et abiit mulier in viam suam et comedit, vultusque ejus non sunt amplius in diversa mutati. Et factum est post circulum dierum concepit Anna et peperit filium, vocavitque nomen ejus Samuel, eo quod a Domino postulasset eum, ( S1, 1, 18, S1, 1, 19 et S1, 1, 20) et reliqua. Post circulum ergo dierum, id est, post anni reditum, peperit Anna filium, vocavitque nomen ejus Samuel, qui interpretatur postulatio Dei, sive nomen ejus Deus, quia auctor nativitatis ejus Deus erat, qui ab sterili exoratus, concessit habere filium, qui dignus haberetur in templo Dei cunctis diebus assistere ad servitium ejus. Mystice autem Elcana, pater venerabilis Samuelis, qui erat « possessio Dei » (Elcana quippe in possessionem Dei transfertur) animi virtute vir dicitur. Et non solum vir, verum etiam vir unus appellatur. Non enim in diversa vagabundus, vel mobilis atque instabilis ferebatur, sed firmus atque inconcussus persistens vir unus erat. Et non solum ille vir unus dicitur, sed omnes competenter unus dicuntur, unam sapientiam omnes habentes, qui unum Christum Jesum confitentur, in uno Spiritu Dei replentur. Inde dicit Apostolus: Omnes quidem currunt, sed unus accipit palmam. ( 1Co, 9) Unusquisque insipientium non est unus, sed multi. Unde per Scripturam dicitur: Insipiens sicut luna mutatur. ( Ec, 17) Luna, cum videtur una esse per substantiam, per mutationem dierum semper a semetipsa alia est et diversa; sic et peccatores, qui mutantur semper scientia et cupiunt diversa, instabiles sunt in omnibus viis suis. Unus autem dicitur Deus, non de numero; sed quia nunquam a semetipso alter efficitur, ideo nunquam mutatur, ut est illud. Tu autem idem ipse es, et anni tui non deficient. ( Ps, 101, 28) [mauvais référencement: Ps, 101] Fuit, inquit, vir unus de Ramatha Sophim, de monte Ephraim. ( Hebr, sl) Ramatha, sive Armatha, ut in aliquibus exemplaribus habetur, altitudo eorum interpretatur; Sophim, specula sive scopulus: Ephraim, fructificatio. Qui in monte Ephraim et in Ramatha Sophim commorasse dicitur, in alta scilicet contemplatione virtutum, ut a nullis subjacentibus et circumlatrantibus vitiorum cogitationibus mentis ejus sublimitas dejiceretur vel unitas scinderetur; et idcirco non de vallibus, neque de campis, non de collibus, sed de monte Ephraim esse dicitur, hoc est, de monte frugifero, in quo nobilitas omnium virtutum fructificare dignoscitur. Habuit vir ille duas uxores. Quarum prima, ut praediximus, nobilior, Anna, sterilis erat, ut fuit prima uxor Abrahae Sara nobilior (voir: Gn, 16) , secunda quidem, hoc est, Phenenna, fecunda fuit, sicut Abrahae secunda uxor, id est, Agar Aegyptia, sed ignobilior. Et effectus est Abraham primum pater de ignobili, postea de nobili conjugio. Ita Elcana, qui possessio Dei est, primum de secunda uxore efficitur pater, quia concluserat Dominus vulvam Annae, ut primum vulvam Sarae, post partum Phenennae aperuit vulvam Annae. Phenenna interpretatur conversio; Anna gratia interpretatur. Qui vult effici possessio Dei, ducat has duas uxores, et jungat sibi primum eam quae nobilior est, hoc est, gratiam. Haec enim prima per fidem conjungitur homini, ut Apostolus ait: Gratia enim Dei salvati estis per fidem. ( Ep, 2) Secundo conjungatur Phenennae, id est, conversioni, quia post gratiam credulitatis, morum emendatio sequi debet. Prima filios nobis generat Phenenna, quia primos nobis fructus proferimus per conversionem. Nisi enim convertamur a malo, non poterimus effici patres de Anna. Phenenna filios habet, sed qui non assistunt altari semper, nec tamen inanes fiunt, nam de sacrificiis divinis edunt. Unusquisque ergo qui convertitur a peccato, ex conversione generat opera justitiae, et postea excitata Anna, id est, anima fidelis, per zelum bonam precem fundit Domino, ut ipsa filios generet qui assistant Deo, hoc est, filios gratiae. Qui enim Deo vacat, et semper legem Domini die ac nocte meditatur, ( Ps, 1, 2) [mauvais référencement: Ps, 1] hic est filius gratiae. In Evangelio hujus historiae forma ostenditur, unde Martha satagit circa frequens ministerium, ( Lc, 10, 40) [mauvais référencement: Lc, 10] explet opera justitiae, et per haec velut filios conversionis generat; et Maria sedens secus pedes Domini, audiens verbum illius, optimam partem dicitur elegisse, et intelligitur velut gratiae sobolem procreare, quae semper dicat: Mihi autem adhaerere Deo bonum est. ( Ps, 72, 28) [mauvais référencement: Ps, 72] Anna generat filium Samuel, de quo dicitur: Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus, et Samuel inter eos qui invocant nomen ejus. ( Ps, 98, 6) [mauvais référencement: Ps, 98] Qui dicitur ubi ipse Deus; ubi enim Spiritus gratiae, ibi dicitur Deus. Unde Paulus dicit: Et cadens in faciem, adorabit Deum, dicens: vere Deus in vobis est. ( 1Co, 14) Sic ergo nisi praecedant opera conversionis, non possumus dona divini Spiritus generare.
• Liber 3, Caput 6
  • « Et quinquagenorum erant siclorum clavi singuli, quibus lamina auri affigebantur in parietibus domus Domini. » Quia nimirum verba coelestia, quibus in amore bonorum operum proficimus et conservamur, veniam nobis promittunt peccatorum, gratiam sancti Spiritus, et sabbatismum in futuro pollicentur aeternum (voir: Es, 60) . Et hi quidem sunt clavi dilectionis. Sunt vero alii clavi timoris, quibus incipientes quique et necdum ad perfectionem pervenientes, illecebras vitiorum, carnaliumque voluptatum mortificant: illi videlicet sermones veritatis, quorum institutione carnem nostram crucifigere cum vitiis et concupiscentiis edocemur: quos habere desiderabat Propheta, cum ait: Confige clavis a timore tuo carnes meas, a judiciis enim tuis timui. ( Ps, 118, 120) [mauvais référencement: Ps, 118] Qui rursum ad perfectiora perveniens, dicit de clavis dilectionis: Mihi autem adhaerere Deo bonum est. ( Ps, 72, 28) [mauvais référencement: Ps, 72]