Liber Tertius Regum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 3, Caput 6
  • Domum quoque ante oraculum vestivit auro purissimo, et affixit laminas clavis aureis. ( R3, 6, 21) Domum ante oraculum, praesentis Ecclesiae typum tenere diximus, ubi itaRedemptoris nostri amore flagramus, ut necdum ipsum videre facie valeamus adfaciem. Unde apte domus haec auro quidem purissimo cooperta; sed interposito erat mediopariete ab oraculo secreta. Oraculum namque vocatur, cum vel divina hominibus vel angelica allocutio cumsecretorum quorumque revelatione conceditur. Unde bene oraculumin aditis, hoc est in interiori domo factum est, quia supernapatria, et angelorum nobis visio atque allocutio, et ipsa Dei praesentiarevelabitur. Domus ergo ante oraculum auro tecta est, quia perfecti quique justi in hac vita,ubi necdum palam de Patre audire, id est necdum palam Patrem videre queunt, fidem etopus justitiae divino ornant amore: per quem plenam Dei cognitionem mereanturattingere. Laminae auri quibus operta est domus, operationes sunt multifariae pietatis, quasin obsequium vel sui Creatoris, vel fraternae necessitatis, amor castus exhibet. Clavi aurei quibus erant affixae laminae ipsa sunt praecepta claritatis, per quaein exercitio studioque virtutum ne deficiamus, donante Christi gratia,continemur. Unde bene de eisdem clavisin libro Paralipomenon scriptum est: Sed et clavos fecit aureos ita ut singuli clavi siclos quinquagenos appenderent. ( Ch2, 3) Quinquagenario namque numero solet in Scripturis remissio peccatorum, et gratiaSpiritus sancti, et requies aeterna figurari. Et quinquagenorum erant siclorum clavi singuli, quibus laminae auri affigebanturin parietibus domus Domini. Quia nimirum verba coelestia, quibus in amore bonorum operum proficimus etconservamur, veniam nobis promittunt peccatorum, gratiam sancti Spiritus etsabbatismum in futuro pollicentur aeternum. Et hi quidem sunt clavi dilectionis. Sunt vero alii clavi timoris, quibus incipientes quique et necdum ad perfectionempervenientes, illecebrasvitiorum carnaliumque voluptatum mortifiCant. Illi videlicetsermones veritatis, quorum institutione carnem nostram crucifigere cum vitiis etconcupiscentiis docemur: quas habere desiderabat Propheta, cum ait: Confige clavis a timore tuo carnes meas, a judiciis enim tuis timui. ( Ps, 118, 120) [mauvais référencement: Ps, 118] Qui rursum ad perfectiora perveniens, dicit de clavis dilectionis: Mihi autem adhaerere Deo bonum est. ( Ps, 72, 28) [mauvais référencement: Ps, 72]

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 3, Caput 6
  • Domum quoque ante oraculum operuit auro purissimo, et affixit laminas clavis aureis. ( R3, 6, 21) Domum ante oraculum praesentis Ecclesiae typum tenere diximus: ubi ita Redemptoris nostri amore flagramus, ut tamen necdum ipsum videre facie valeamus ad faciem. Unde apte domus haec auro quidem purissimo cooperta, sed interposita erat medio pariete ab oraculo secreta. Oraculum namque vocatur, cum vel divina hominibus, vel angelica allocutio, cum secretorum quorumque revelatione conceditur. Unde bene oraculum in adytis, hoc est, in interiori domo factum est, quia in superna patria, et angelorum nobis visio atque allocutio, et ipsa Dei praesentia revelabitur. Domus ergo ante oraculum auro tecta est, quia perfecti quique justi in hac vita, ubi necdum palam de Patre audire, id est, necdum palam Patrem videre queunt, fidem et opus justitiae divino ornant amore, per quem ad plenam Dei cognitionem mereantur attingere. Laminae auri, quibus operta est domus, operationes sunt multifariae pietatis, quas in obsequium vel sui creatoris, vel fraternae necessitatis, amor castus exhibet. Clavi aurei, quibus erant affixae laminae, ipsa sunt praecepta charitatis, sive promissa aeternae claritatis, per quae in exercitio studioque virtutum ne deficiamus, donante Christi gratia, continemur. Unde bene de eisdem clavis in libro Paralipomenon scriptum est: Sed et clavos fecit aureos, ita ut singuli clavi siclos quinquagenos appenderent. ( Ch2, 3) Quinquagenario namque numero solet in Scripturis remissio peccatorum et gratia Spiritus sancti, et requies aeterna figurari.

Auctor incertus

• Liber 3, Caput 15
  • Et operuit illud atque vestivit auro purissimo ( R3, 6, 20). Quod est aperte dicere quia moenia supernae civitatis, gratia charitatisimplevit. Sed et vestivit altare cedro ( R3, 6, 20). Altare dicit thymiamatis, quod erat infra oraculum. De quo paulo post subinfertur, Et totum altare oraculi texit auro ( R3, 6, 22). Unde intelligi datur quia idem altare de lapide quidem fuerit factum, etcedro vestitum, ac deinde auro coopertum. Significat autem typice perfectorum vitam justorum qui quasi in oraculo suntpositi, quia desertis infimis delectationibus, de solo regni coelestis ingressucuram omnem impendunt. Unde bene in hoc altari, non carnes victimarum, sed sola incendebanturthymiamata, quia tales non adhuc peccata carnis et illecebras cogitationum inse mactare opus habent; sed tantum orationum spiritalium et coelestiumdesideriorum odoramenta, per ignem amoris in conspectu sui Conditorisofferunt. Quid autem in hujusmodi altari lapis, cedrus et aurum figurarent, ex his quaesuperius dicta sunt, facile potest intelligi, Domum quoque ante oraculum operuit auro purissimo, et fixit laminas clavis aureis ( R3, 6, 21). Domum ante oraculum praesentis Ecclesiae typum tenere diximus, ubi itaRedemptoris nostri amore flagramus, ut necdum ipsum videre facie ad faciemvaleamus. Unde apte domus haec auro quidem purissimo cooperta, sed interpositus eratmedius paries ob oraculi secreta. Oraculum namque vocatur, cum divina hominibus vel angelica allocutio, velsecretorum quorumque revelatio conceditur. Unde bene oraculum in abditis, hoc est in interiori domo factum est, quia insuperna patria et angelorum nobis visio atque allocutio, et ipsa Dei praesentiarevelabitur, juxta haec quae Veritas ipsa diligentibus se pollicetur, dicens, Qui autem diligit me, diligetur a Patre meo, et ego diligam cum, et manifestabo ei me ipsum ( Jn, 14, 21). Et iterum, Venit hora cum jam non in proverbiis loquar vobis; sed palam de Patre meo annuntiabo vobis ( Jn, 16, 25). Domus ergo ante oraculum auro tecta est, quia perfecti quique justi in hac vita, ubi necdum de Patre palam audire, id est, necdum palam viderequeunt, fidem et opus justitiae divino ornant amore, per quem et plenam Dei cognitionem mereamur. Laminae aureae, quibus operta est domus, operationes sunt multifariaepietatis, quas in obsequium sui Creatoris vel fraternae necessitatis amorcastus exhibet. Clavi aurei quibus erant affixae laminae aureae, sunt praecepta charitatis,sive promissa aeternae claritatis, per quae in exercitio studioque virtutum nedeficiamus, donante Christi gratia, continemur. Unde bene de eisdem clavis in libro Paralipomenon scriptum est, Sed et clavos fecit aureos, ita ut singuli clavi siclos quinquagenos appenderent. Quinquagenario namque numero solet in Scripturis remissio peccatorum, etgratia Spiritus sancti, et vita aeterna figurari; quinquagesimus psalmus estpoenitentiae et remissionis; quinquagesimus annus jubilaeus; quinquagesima diepost Pascha Spiritus sanctus adveniens primitivam Ecclesiam consecravit; etquinquagenorum erant siclorum clavi singuli, quibus laminae aureae affigebanturparietibus domus Domini, quia nimirum verba coelestia, quibus in amore bonorumoperum proficimus et conservamur, veniam nobis promittunt peccatorum gratiasancti Spiritus, et sabbatismum in futuro pollicentur aeternum. Et hi quidem sunt clavi dilectionis. Sunt vero alii clavi timoris, quibus incipientes quique et necdum adperfectionem venientes, illecebras vitiorum carnalium et voluptatemmortificant, illo videlicet sermone veritatis, cujus institutione carnemnostram crucifigere cum vitiis et concupiscentiis edocemur. Quos habere desiderabat propheta, cum ait, Confige clavis timoris tui carnes meas, a judiciis enim tuis timui (voir: Ps, 118, 120) . Qui rursum ad perfectiora perveniens, dicit de clavis dilectionis, Supra de altari dictum est. Plenius vero in libro Paralipomenon haec explicantur, ubi Porticus quoqueerat ante frontem templi deaurata intrinsecus, coenacula quoque auro tecta esseperhibentur. Ubi figura mysterii in promptu est, quia tota Ecclesia et in hoc saeculo etin futuro, prae caeteris virtutibus Deo placitis dono charitatis abundat; etsola haec quasi singulariter eminens, caeteras caelare videtur. Deaurata est quippe porticus ante templum, quia patres veteris Testamenti Deoper charitatem placuerunt. Deauratum est templum, quia eadem ipsa charitas diffusa est in cordibusnostris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis. Deaurata est domus interior, quia in superna patria sola charitasregnat. Sed ibi eo verius et securius, quo praesens ipse Deus, qui est charitas,videtur; ibi eo certius, quo ipse Mediator Dei hominum, qui solus paternorumest conscius secretorum, velut arca testamenti semper aspicitur. Quod autem coenacula quaeque tecta sunt auro, ad eumdem sensum respicit:sicut enim interior domus sancti sanctorum, ubi erat arca, aeternam sanctorum,vitam in conspectu sui Conditoris et Redemptoris significat, juxta illudpsalmistae, Abscondes eos in abscondito vultus tui, a conturbatione hominum ( Ps, 30, 21): ita coenacula in alto, eamdem vitam in coelis esse, et nonin hoc mundo, dicente Apostolo, Quae sursum sunt, quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedens; quae sursum sunt sapite, non quae sunt terrena.