V. 2 :
In domo Patris mei mansiones multae sunt; si quominus dixissem vobis:
quia vado parare vobis locum.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 2, Caput 2
Quae namque ista domus alia, nisi aeterna patria
intelligitur? Quam profecto domum Dominus commendans, ait:
In domo patris mei mansiones multae sunt
(
Jn, 14, 2)
. Sed haec domus aedificari nunc dicitur, quia ex piae
vitae actionibus praeparatur. Verumtamen ad eam promerendam
indignum est opus hominis, si non hoc agat gratia misericordis
Dei. Bene itaque, cum domus aedificium ponitur, Dominus ei
eam aedificare pollicetur, quia nimirum vires humanae a tanta operatione
deficiunt, si non divinitus adjuventur. Hinc Paulus ait:
Deus est qui operatur in me velle et perficere
(
Ph, 2, 13). Hinc iterum dicit:
Non est volentis, neque currentis, sed miserentis est
Dei
(
Rm, 2, 16). Hanc domum se aedificare promittebat, cum
diceret:
Vado parare vobis locum, et iterum veniam, et
accipiam vos ad meipsum, ut ubi ego sum, et vos
sitis
(
Jn, 4, 2 et
Jn, 4, 3). Quia vero vocantem se gratiam ex arbitrii
libertate devote secuturus erat, adjungitur:
Et ambulabit coram Christo meo cunctis diebus
(
S1, 2, 35).
Liber 6, Caput 3
De cujus etiam descriptione dicitur:
Qui erat rufus, et pulcher aspectu, et decora facie.
(
S1, 16, 12) Rufus quippe, quia lancea vulneratus: rufus, quia ex
passione rubicundus. Unde et per prophetam ei dicitur:
Quare rubrum est indumentum tuum
(
Es, 43)? Rufus quippe exstitit, cui candorem tantae
innocentiae pretiosi sanguinis rubore coloravit. Pulcher
etiam aspectu fuit, quia et resurgendo immortalitatis pulchritudinem
induit, et mortales nos ex magna charitate respexit. Quasi
enim aspectus sui pulchritudinem repromittens discipulis, ait:
Iterum videbo vos, et gaudebit cor vestrum.
(
Jn, 16, 22) Hinc item repromittens, ait:
Vado parare vobis locum, et veniam, et accipiam vos
ad meipsum, ut, ubi ego sum, et vos sitis.
(
Jn, 14, 2 et
Jn, 14, 3) Quis est decor faciei, nisi ejus gloria
majestatis? Facies namque ejus perfecta cognitio
est. Hanc etiam Paulus commemorans, ait:
Videmus nunc per speculum in aenigmate, tunc autem
facie ad faciem. Nunc cognosco ex parte, tunc
cognoscam, sicut et cognitus sum.
(
1Co, 13, 12)
Decor ergo faciei quid est, nisi splendor aeternae
divinitatis? Qui nimirum decor modo creditur, non videtur:
tunc non creditur, sed videtur, quia apostolus ait:
Cum apparuerit similes ei erimus, quoniam videbimus eum,
sicuti est.
(
1Jn, 3, 2) Unde et Moysi quaerenti eumdem faciei decorem,
respondit:
Posteriora mea videbis.
(
Ex, 33, 23) Quidquid de illius divinitate contemplari nunc
possumus, non est ipse decor, sed velamentum decoris.
Posteriora quidem cernimus, ut sequamur; sed, dum sequendo pervenimus ad
eum, anteriora, id est faciei decorem cernimus. Rufus ergo in
saeculo fuit, pulcher in paradiso, decora facie perennis in
coelo. Potest et omnis haec trina pulchritudo in hac
praesentis vitae ejus conversatione cognosci. Rufus quippe
exstitit: quia ferventer amavit eos, pro quibus animam
posuit. Pulcher aspectu fuit: quia omnia novit.
Decora facie: quia bona omnia fecit. Sed quae illa aspectus
pulchritudo?
Nemo novit patrem, nisi filius.
(
Mt, 11, 27) Hunc item Petrus admirans, ait:
Nunc scimus, quia scis omnia, et non est opus, ut quis te
interroget.
(
Jn, 16, 30)
Decorem faciei turbae intuentium protestantur, quae dicunt:
Bene omnia fecit, et surdos fecit audire, et mutos
loqui.
(
Mc, 7, 37)
Hinc item alii admirantes, dicunt:
Qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei
(
Mt, 8, 27)? Decor ergo faciei quid est, nisi pulchritudo
sanctitatis? Quid item est decor faciei, nisi splendor
conversationis ejus incomparabilis? quia per omne, quod egit,
incomparabili luce gratiae resplenduit. Hunc namque faciei
decorem Psalmista admirans, ait:
Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in
labiis tuis.
(
Ps, 44, 3) Hanc Paulus praedicans, ait:
Qui cum sit splendor gloriae, et figura
substantiae ejus, portansque omnia verbo virtutis
suae, purgationem peccatorum faciens, sedet ad
dexteram majestatis in excelsis, tanto melior
angelis effectus, quanto differentius prae illis
nomen haereditavit. Cui enim dixit
aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie
genui te?
(
He, 1, 3,
He, 1, 4 et
He, 1, 5) [mauvais référencement: He, 1, 3]
De hoc igitur recte prophetae praecipitur:
Surge, et unge eum, ipse est enim.
(
S1, 16, 12)
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 3, Caput 7
Et perfecit omne opus quod faciebat rex Salomon in domo Domini.
(
R3, 7, 51) Perfecit Salmon opus quod faciebat in domo Domini, cum rex pacificus noster
indie novissima omnes electos resurrectionis immortalitate glorificat.
Alioquin quandiu status hujus saeculi geritur, fecit quidem opus domus DominiSalomon,
sed nondum perficit, quia corda electorum Dominus ut bona operentur inspiratet
adjuvat. Nullum tamen in hac duntaxat vita commorantem absque peccato esse
tribuit: namquehoc donum futurae vitae beatitudinis reservat. Perficit vero
omne opus templisui, et hoc dedicationi aptum reddit, cum translatosde hac vita
electos suos aeternum perducit ad regnum, quod bene significatur etiam ineo quod
templum quatuor annis aedificatum est, octavo autem perfectum ac dedicatumest, septem
namque diebus omne hoc tempus volvitur. Octava est dies, est judicii et
resurrectionis futurae: de qua psalmi sextus etundecimus attitulati sunt.
Cui videlicet tempori convenit apte quod sequitur:
Et intulit quae sanctificaverat David pater suus, argentum, et aurum et
vasa, reposuitque in thesauris domus Domini.
(
R3, 7, 51) Argentum namque ad nitorem eloquentiae, aurum et splendorem
sapientiae. Vasa generaliter ad rationalem pertinent creaturam.
Sanctificatque David, pater Salomonis, argentum; cum Deus Pater
eloquentesquosquegratia sui Spiritus ad loquendum verbum Evangelii
confortat. Sanctificat aurum, cum naturali ingenio perditos suo replens
Spiritu adconsiderandum in lege sua mirabilia illuminat. Sanctificat et
vasa, cum omnibus generaliter Ecclesiae filiis ejusdem Spiritusgratia largitur, [quae]
ad amanda illos, et appetenda perpetuae salutis [dona]inflammat. Hoc autem
argentum, hoc aurum, haec sanctificata vasa Salomon infert in templumcum Dominus
noster peracto universali judicio omnes electos, et doctorum videlicet, etcaeterorum
fidelium coetum in gaudium regni coelestis introducit. Reponitque vasa
diversi generis, argentea sive aurea in thesauris domus Domini,quando eos qui
multitudine dulcedinis ejus frui meruerint abscondit in abdito vultussui, a
conturbationehominum. Et apte multi sunt thesauri, in quibus vasa
electionis reconduntur, sed una domusDomini in qua idem sunt facti thesauri, quia
et
una Ecclesia in qua omnes continenturelecti, quantumlibet meritis distent.
Et una ac non diversa est patria illa coelestis, quae electis promittitur
omnibus,quamvis sicut stella a stella differt in claritate, ita et
resurrectiomortuorum. Quod utrum judex ipse ac distributor praemiorum
Dominus, una sententiademonstravit, cum ait:
In domo Patris mei mansiones multae sunt.
(
Jn, 14, 2) [mauvais référencement: Jn, 14]
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 3, Caput 7
Et intulit quae sanctificaverat David pater suus, argentum et
aurum et vasa, reposuitque in thesauris domus Domini.
(
R3, 7, 51) Argentum namque ad nitorem eloquentiae, aurum ad splendorem
sapientiae, vasa generaliter ad rationabilem pertinent creaturam.
Sanctificatque David pater Salomonis argentum, cum Deus Pater
eloquentes quosque gratia sui Spiritus ad loquendum verbum Evangelii
confortat. Sanctificat aurum, cum naturali ingenio praeditos
suo replens Spiritu ad consideranda in lege sua mirabilia illuminat.
Sanctificat et vasa, cum omnibus generaliter Ecclesiae filiis
ejusdem Spiritus gratiam largitus, ad amanda illos et appetenda dona
perpetuae salutis inflammat. Hoc autem argentum, hoc aurum,
haec sanctificata vasa, Salomon infert in templum, cum Dominus noster,
peracto universali judicio, omnes electos et doctorum videlicet et caete
rorum fidelium coetum, in gaudium regni coelestis introducit.
Reponitque vasa diversi generis argentea sive aurea in
thesauris domus Domini, quando eos qui multitudine dulcedinis ejus frui
meruerint,
abscondit in abdito vultus sui a conturbatione
hominum.
(
Ps, 30, 21) [mauvais référencement: Ps, 30] Et apte multi sunt thesauri in quibus vasa electionis
recondantur, sed una domus Domini, in qua iidem facti sunt thesauri,
quia et una est Ecclesia, in qua omnes continentur electi, quantumlibet
meritis distent, et una, ac non diversa, est patria illa coelestis, qua
electis promittitur omnibus; quamvis
sicut stella a stella differt in claritate, ita et
resurrectio mortuorum.
(
1Co, 15) Et quod utrorumque judex ipse ac distributor praemiorum Dominus,
una sententia demonstravit, cum ait:
In domo Patris mei mansiones multae sunt.
(
Jn, 14, 2) [mauvais référencement: Jn, 14]
Auctor incertus
Liber 3, Caput 28
Et cardines ostiorum domus interioris sancti sanctorum, et
ostiorum domus templi ex auro erant
(
R3, 7, 50).
Si ostia domus interioris sancti sanctorum, angelica sunt ministeria,
quaenobis de corpore egressis introitum vitae coelestis reserant, et
ostia domustempli doctores sunt sancti ac sacerdotes, qui instruendo,
baptizando, Dominicicorporis et sanguinis mysteria communicando, prima
nobis Ecclesiae praesentislimina pandunt: quid cardines utrorumque
ostiorum, nisi sensus et corda sunteorumdem angelorum, sive sanctorum,
quibus immobiliter complexationi acdilectioni sui Conditoris adhaerent,
ut eo ministerium divinitus sibi delegatumrecte compleant? quia
voluntati illius cum ministrant, numquam oculos avertunt:aperiuntur enim
et clauduntur ostia, tempore congruo, sed numquam cardinemtempli
deserunt, quia et angeli et homines sancti sive in hanc vitam fidei,sive
in illam speciei fideles atque electos suscipiant, semper animum in
radicedilectionis fixum tenent.
Unde bene idem cardines ex auro esse facti perhibentur, propter
videlicetmeritum propriae claritatis, vel illius quam habent in Deum
charitatis.
Et perfecit omne opus quod faciebat Salomon in domo
Domini
(
R3, 7, 51).
Cum Rex pacificus noster in die novissimo omnes electos
resurrectionisimmortalitate glorificat.
Alioquin quamdiu status hujus saeculi geritur, facit quidem opus domus
DominiSalomon, sed nondum / perficit: quia corda electorum Dominus, ut
bonaoperentur, inspirat et adjuvat, nullum tamen in hac vita dumtaxat
commorantemabsque peccato esse tribuit, namque hoc donum futurae vitae
beatitudinireservat.
Perficit vero omne opus templi sui, et hoc dedicationi aptum reddit,
cumtranslatos de hac vita electos suos aeternum perducit ad
regnum.
Quod bene significatur in eo quod templum septem annis aedificatum
est,octavo autem perfectum ac dedicatum est.
Septem namque diebus omne hoc opus volvitur, octavus est dies judicii
etresurrectionis futurae, de quo psalm. VI et XI attitulati sunt.
Cui videlicet tempori convenit apte quod sequitur:
Et intulit quae sanctificaverat David pater ejus argentum et
aurum, et vasa reposuit in thesauris domus Domini
(
R3, 7, 51).
Argentum namque ad nitorem eloquentiae, aurum ad splendorem sapientiae,
vasageneraliter ad rationabilem pertinent creaturam.
Sanctificatque David pater Salomonis argentum, cum Deus pater
eloquentesquosque gratia sancti Spiritus ad loquendum verbum Evangelii
confortat;sanctificat aurum, cum naturali ingenio praeditos, suo replens
spiritu adconsideranda in lege sua mirabilia, illuminat.
Sanctificat et vasa, cum omnibus generaliter Ecclesiae filiis
ejusdemspiritus gratiam largitur, et illos ad appetenda dona perpetuae
salutisinflammat.
Hoc autem argentum, hoc aurum, haec sanctificata vasa Salomon infert
intemplum, cum Dominus noster, peracto universali judicio, omnes
electos, etdoctorum videlicet et caeterorum fidelium coetum in gaudium
regni coelestisintroducit.
Reponitque vasa diversi generis, argentea sive aurea, in thesauris
domusDomini, quando eos qui multitudine dulcedinis ejus frui meruerint,
abscondit inabdito vultus sui a conturbatione hominum.
Apte multi sunt thesauri in quibus vasa electionis recondantur; sed una
domusDomini, in qua iidem sunt facti thesauri, quia et una est Ecclesia,
in quaomnes continentur electi, quantislibet meritis distent; et una ac
non diversaest patria illa coelestis quae promittitur omnibus; quamvis
sicut stella astella differt in claritate, ita et resurrectio mortuorum;
quod utrumque judexipse ac distributor praemiorum Dominus una sententia
demonstravit, cum ait,
In domo Patris mei multae sunt mansiones
(
Jn, 14, 2) [mauvais référencement: Jn, 24]
.
Unam ergo domum Domini fecit Salomon, sed multos in ea thesauros
adrecipienda vasa diversi generis, una tamen benedictione sanctificata
paravit:quia nimirum una est domus Patris non manufacta, aeterna in
coelis; sed multaein ea mansiones, ad recipiendos omnes timentes se ac
diligentes.
Dominus benedicet pusillos cum majoribus.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Angelomus Luxovensis(-c.895)
Rabanus Maurus (780-856)
Auctor incertus