V. 3 :
Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in labiis tuis:
propterea benedixit te Deus in aeternum.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 1, Caput 1
Nam aequalem non habuit, qui dum humano generi excellenti vita, et
verbo consuluit, singulari munere dare potuit dona
Redemptionis. Unde et Paulus ait:
Abundantiam gratiae, et donationis, et justitiae accipientes;
in vita regnabunt per unum Jesum Christum
(
Rm, 5, 17). Hanc excellentiae suae dignitatem per semetipsum
Judaeis improperans, ait:
Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit, peccatum
non haberent
(
Jn, 15, 24). Excellentiam quoque pulchritudinis ejus Psalmista
considerans dixit:
Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in
labiis tuis
(
Ps, 44, 3). Singulare bonum Redemptionis Isaias in eo
testificans, ait:
Vere languores nostros ipse tulit, et iniquitates nostras ipse
portavit
(
Es, 53, 4). Singularem quoque dignitatem ejus, aeternus genitor
ostendens, a magnifica gloria clamavit dicens:
Hic est filius meus dilectus, in quo mihi bene
complacui.
(
Mt, 3, 17,
Mt, 17, 5 et
1P, 2, 17). Unus vir erat, quem Petrus confitens, ait:
Non est aliud nomen datum sub coelo, in quo oporteat nos
salvos fieri
(
Ac, 4, 12). Hanc excellentiae ejus magnitudinem Paulus asserit,
dicens:
Dominus exaltavit illum, et dedit illi nomen, quod est super
omne nomen
(
Ph, 2, 9). Et quia excellentia virtutis ejus non solum electos
homines, sed etiam cunctos beatos angelos superat, Hebraeis hunc
praedicans Paulus, dicit:
Qui cum sit splendor gloriae, et figura
substantiae ejus, portansque omnia verbo virtutis suae,
purgationem peccatorum faciens, sedet ad dexteram majestatis
in excelsis, tanto melior angelis effectus, quanto
differentius prae illis nomen haereditavit. Cui
enim dixit aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie
genui te? Et rursum: Ego ero illi in patrem, et
ipse erit mihi in filium.
(
He, 1, 3,
He, 1, 4 et
He, 1, 5) Recte ergo vir unus dicitur, cui nemo
comparatur. Sed quem tantum agnovimus, audiamus jam unde
esset.
Liber 6, Caput 3
Jam quippe juxta propositum nostrum claudi liber ad finem debet; sed ad
memoriam redit quia principia voluminis ad conversationem retulimus
Redemptoris. Et quia per Joannem initium, et finis idem
Redemptor noster asseritur, optimo liber fine clauditur, si in
Redemptoris nostri narratione consummetur
(voir:
Ap, 1, 8)
. David ergo manu fortis ipsum Redemptorem humani
generis insinuat, qui antiquo hosti praevaluit, et de ejus potestate
electos tulit. Qui Bethlehemitae Isai filius dicitur, quia de
eo populo nasci voluit, quem Scripturarum sanctarum scientia quasi ex
pane saturavit. Domus quippe panis Judaea fuit, quae solidum
Scripturarum cibum in spirituali intelligentia, quasi ex pane
habuit. Quid vero Samuel, nisi, ut jam saepe diximus, novorum
praedicatorum ordinem signat? Quid vero David, nisi
Redemptorem insinuat? Ad eum ergo ungendum Samuel
mittitur. Ungere quippe eum, est ejus incomparabilem
sanctificationem ignorantibus praedicare. Nam quasi ungitur,
quando nescientibus opinionis ejus odor aperitur. Hunc namque
ungebat, qui dicebat:
Quia ei se infundit omnis plenitudo divinitatis
corporaliter.
(
Col, 2, 9) Sed quid tantum novos praedicatores ad ejus unctionem
recipimus, cum etiam veteres tam venerabiliter unxisse
videamus? Quid enim melius ac suavius redolet, quam illud,
quod in eo propheta Isaias effudit, dicens:
Requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientiae et
intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus
scientiae et pietatis; et replebit eum spiritus timoris
Domini?
(
Es, 11, 2) Hinc item, qui tenetur in manibus, David ei loquens,
ait:
Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in
labiis tuis.
(
Ps, 44, 3) Et post pauca:
Unxit te Deus tuus oleo laetitiae prae consortibus
tuis.
(
ps, 44, 8) Hunc autem Daniel unxit, et omnis unctionis
sacramentum Judaeis praebuit, dicens: Cum venerit Sanctus
sanctorum, cessabit unctio vestra (Da.
IX). Ad ungendum ergo propheta mittitur; quia ejus
odor a parvulis nunquam capitur, nisi per praedicatorum ora
pandatur. Unde et tres illae mulieres aromata praeparant, et
in sepulcro Redemptorem ungunt
(voir:
Mc, 16)
. In sepulcro quidem Jesus ungitur, cum resurrectionis
ejus gloria praedicatur. Unde et cum veniunt, Jesus non
invenitur; quia cum bene de Dominica morte disputant, mortuum jam
resurgentem monstrant, et quasi veniendo non inveniunt; quia ubi bene
mortis causam cognoscunt, vitam esse redditam per illius mortem
inveniunt.
Liber 6, Caput 3
De cujus etiam descriptione dicitur:
Qui erat rufus, et pulcher aspectu, et decora facie.
(
S1, 16, 12) Rufus quippe, quia lancea vulneratus: rufus, quia ex
passione rubicundus. Unde et per prophetam ei dicitur:
Quare rubrum est indumentum tuum
(
Es, 43)? Rufus quippe exstitit, cui candorem tantae
innocentiae pretiosi sanguinis rubore coloravit. Pulcher
etiam aspectu fuit, quia et resurgendo immortalitatis pulchritudinem
induit, et mortales nos ex magna charitate respexit. Quasi
enim aspectus sui pulchritudinem repromittens discipulis, ait:
Iterum videbo vos, et gaudebit cor vestrum.
(
Jn, 16, 22) Hinc item repromittens, ait:
Vado parare vobis locum, et veniam, et accipiam vos
ad meipsum, ut, ubi ego sum, et vos sitis.
(
Jn, 14, 2 et
Jn, 14, 3) Quis est decor faciei, nisi ejus gloria
majestatis? Facies namque ejus perfecta cognitio
est. Hanc etiam Paulus commemorans, ait:
Videmus nunc per speculum in aenigmate, tunc autem
facie ad faciem. Nunc cognosco ex parte, tunc
cognoscam, sicut et cognitus sum.
(
1Co, 13, 12)
Decor ergo faciei quid est, nisi splendor aeternae
divinitatis? Qui nimirum decor modo creditur, non videtur:
tunc non creditur, sed videtur, quia apostolus ait:
Cum apparuerit similes ei erimus, quoniam videbimus eum,
sicuti est.
(
1Jn, 3, 2) Unde et Moysi quaerenti eumdem faciei decorem,
respondit:
Posteriora mea videbis.
(
Ex, 33, 23) Quidquid de illius divinitate contemplari nunc
possumus, non est ipse decor, sed velamentum decoris.
Posteriora quidem cernimus, ut sequamur; sed, dum sequendo pervenimus ad
eum, anteriora, id est faciei decorem cernimus. Rufus ergo in
saeculo fuit, pulcher in paradiso, decora facie perennis in
coelo. Potest et omnis haec trina pulchritudo in hac
praesentis vitae ejus conversatione cognosci. Rufus quippe
exstitit: quia ferventer amavit eos, pro quibus animam
posuit. Pulcher aspectu fuit: quia omnia novit.
Decora facie: quia bona omnia fecit. Sed quae illa aspectus
pulchritudo?
Nemo novit patrem, nisi filius.
(
Mt, 11, 27) Hunc item Petrus admirans, ait:
Nunc scimus, quia scis omnia, et non est opus, ut quis te
interroget.
(
Jn, 16, 30)
Decorem faciei turbae intuentium protestantur, quae dicunt:
Bene omnia fecit, et surdos fecit audire, et mutos
loqui.
(
Mc, 7, 37)
Hinc item alii admirantes, dicunt:
Qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei
(
Mt, 8, 27)? Decor ergo faciei quid est, nisi pulchritudo
sanctitatis? Quid item est decor faciei, nisi splendor
conversationis ejus incomparabilis? quia per omne, quod egit,
incomparabili luce gratiae resplenduit. Hunc namque faciei
decorem Psalmista admirans, ait:
Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in
labiis tuis.
(
Ps, 44, 3) Hanc Paulus praedicans, ait:
Qui cum sit splendor gloriae, et figura
substantiae ejus, portansque omnia verbo virtutis
suae, purgationem peccatorum faciens, sedet ad
dexteram majestatis in excelsis, tanto melior
angelis effectus, quanto differentius prae illis
nomen haereditavit. Cui enim dixit
aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie
genui te?
(
He, 1, 3,
He, 1, 4 et
He, 1, 5) [mauvais référencement: He, 1, 3]
De hoc igitur recte prophetae praecipitur:
Surge, et unge eum, ipse est enim.
(
S1, 16, 12)
Commentaires
Gregorius I (540-604)