Liber Psalmorum

Gregorius I (540-604)

• Liber 1, Caput 1
  • Nam aequalem non habuit, qui dum humano generi excellenti vita, et verbo consuluit, singulari munere dare potuit dona Redemptionis. Unde et Paulus ait: Abundantiam gratiae, et donationis, et justitiae accipientes; in vita regnabunt per unum Jesum Christum ( Rm, 5, 17). Hanc excellentiae suae dignitatem per semetipsum Judaeis improperans, ait: Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit, peccatum non haberent ( Jn, 15, 24). Excellentiam quoque pulchritudinis ejus Psalmista considerans dixit: Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in labiis tuis ( Ps, 44, 3). Singulare bonum Redemptionis Isaias in eo testificans, ait: Vere languores nostros ipse tulit, et iniquitates nostras ipse portavit ( Es, 53, 4). Singularem quoque dignitatem ejus, aeternus genitor ostendens, a magnifica gloria clamavit dicens: Hic est filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui. ( Mt, 3, 17, Mt, 17, 5 et 1P, 2, 17). Unus vir erat, quem Petrus confitens, ait: Non est aliud nomen datum sub coelo, in quo oporteat nos salvos fieri ( Ac, 4, 12). Hanc excellentiae ejus magnitudinem Paulus asserit, dicens: Dominus exaltavit illum, et dedit illi nomen, quod est super omne nomen ( Ph, 2, 9). Et quia excellentia virtutis ejus non solum electos homines, sed etiam cunctos beatos angelos superat, Hebraeis hunc praedicans Paulus, dicit: Qui cum sit splendor gloriae, et figura substantiae ejus, portansque omnia verbo virtutis suae, purgationem peccatorum faciens, sedet ad dexteram majestatis in excelsis, tanto melior angelis effectus, quanto differentius prae illis nomen haereditavit. Cui enim dixit aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie genui te? Et rursum: Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium. ( He, 1, 3, He, 1, 4 et He, 1, 5) Recte ergo vir unus dicitur, cui nemo comparatur. Sed quem tantum agnovimus, audiamus jam unde esset.
• Liber 6, Caput 3
  • Jam quippe juxta propositum nostrum claudi liber ad finem debet; sed ad memoriam redit quia principia voluminis ad conversationem retulimus Redemptoris. Et quia per Joannem initium, et finis idem Redemptor noster asseritur, optimo liber fine clauditur, si in Redemptoris nostri narratione consummetur (voir: Ap, 1, 8) . David ergo manu fortis ipsum Redemptorem humani generis insinuat, qui antiquo hosti praevaluit, et de ejus potestate electos tulit. Qui Bethlehemitae Isai filius dicitur, quia de eo populo nasci voluit, quem Scripturarum sanctarum scientia quasi ex pane saturavit. Domus quippe panis Judaea fuit, quae solidum Scripturarum cibum in spirituali intelligentia, quasi ex pane habuit. Quid vero Samuel, nisi, ut jam saepe diximus, novorum praedicatorum ordinem signat? Quid vero David, nisi Redemptorem insinuat? Ad eum ergo ungendum Samuel mittitur. Ungere quippe eum, est ejus incomparabilem sanctificationem ignorantibus praedicare. Nam quasi ungitur, quando nescientibus opinionis ejus odor aperitur. Hunc namque ungebat, qui dicebat: Quia ei se infundit omnis plenitudo divinitatis corporaliter. ( Col, 2, 9) Sed quid tantum novos praedicatores ad ejus unctionem recipimus, cum etiam veteres tam venerabiliter unxisse videamus? Quid enim melius ac suavius redolet, quam illud, quod in eo propheta Isaias effudit, dicens: Requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et pietatis; et replebit eum spiritus timoris Domini? ( Es, 11, 2) Hinc item, qui tenetur in manibus, David ei loquens, ait: Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in labiis tuis. ( Ps, 44, 3) Et post pauca: Unxit te Deus tuus oleo laetitiae prae consortibus tuis. ( ps, 44, 8) Hunc autem Daniel unxit, et omnis unctionis sacramentum Judaeis praebuit, dicens: Cum venerit Sanctus sanctorum, cessabit unctio vestra (Da. IX). Ad ungendum ergo propheta mittitur; quia ejus odor a parvulis nunquam capitur, nisi per praedicatorum ora pandatur. Unde et tres illae mulieres aromata praeparant, et in sepulcro Redemptorem ungunt (voir: Mc, 16) . In sepulcro quidem Jesus ungitur, cum resurrectionis ejus gloria praedicatur. Unde et cum veniunt, Jesus non invenitur; quia cum bene de Dominica morte disputant, mortuum jam resurgentem monstrant, et quasi veniendo non inveniunt; quia ubi bene mortis causam cognoscunt, vitam esse redditam per illius mortem inveniunt.
• Liber 6, Caput 3
  • De cujus etiam descriptione dicitur: Qui erat rufus, et pulcher aspectu, et decora facie. ( S1, 16, 12) Rufus quippe, quia lancea vulneratus: rufus, quia ex passione rubicundus. Unde et per prophetam ei dicitur: Quare rubrum est indumentum tuum ( Es, 43)? Rufus quippe exstitit, cui candorem tantae innocentiae pretiosi sanguinis rubore coloravit. Pulcher etiam aspectu fuit, quia et resurgendo immortalitatis pulchritudinem induit, et mortales nos ex magna charitate respexit. Quasi enim aspectus sui pulchritudinem repromittens discipulis, ait: Iterum videbo vos, et gaudebit cor vestrum. ( Jn, 16, 22) Hinc item repromittens, ait: Vado parare vobis locum, et veniam, et accipiam vos ad meipsum, ut, ubi ego sum, et vos sitis. ( Jn, 14, 2 et Jn, 14, 3) Quis est decor faciei, nisi ejus gloria majestatis? Facies namque ejus perfecta cognitio est. Hanc etiam Paulus commemorans, ait: Videmus nunc per speculum in aenigmate, tunc autem facie ad faciem. Nunc cognosco ex parte, tunc cognoscam, sicut et cognitus sum. ( 1Co, 13, 12) Decor ergo faciei quid est, nisi splendor aeternae divinitatis? Qui nimirum decor modo creditur, non videtur: tunc non creditur, sed videtur, quia apostolus ait: Cum apparuerit similes ei erimus, quoniam videbimus eum, sicuti est. ( 1Jn, 3, 2) Unde et Moysi quaerenti eumdem faciei decorem, respondit: Posteriora mea videbis. ( Ex, 33, 23) Quidquid de illius divinitate contemplari nunc possumus, non est ipse decor, sed velamentum decoris. Posteriora quidem cernimus, ut sequamur; sed, dum sequendo pervenimus ad eum, anteriora, id est faciei decorem cernimus. Rufus ergo in saeculo fuit, pulcher in paradiso, decora facie perennis in coelo. Potest et omnis haec trina pulchritudo in hac praesentis vitae ejus conversatione cognosci. Rufus quippe exstitit: quia ferventer amavit eos, pro quibus animam posuit. Pulcher aspectu fuit: quia omnia novit. Decora facie: quia bona omnia fecit. Sed quae illa aspectus pulchritudo? Nemo novit patrem, nisi filius. ( Mt, 11, 27) Hunc item Petrus admirans, ait: Nunc scimus, quia scis omnia, et non est opus, ut quis te interroget. ( Jn, 16, 30) Decorem faciei turbae intuentium protestantur, quae dicunt: Bene omnia fecit, et surdos fecit audire, et mutos loqui. ( Mc, 7, 37) Hinc item alii admirantes, dicunt: Qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei ( Mt, 8, 27)? Decor ergo faciei quid est, nisi pulchritudo sanctitatis? Quid item est decor faciei, nisi splendor conversationis ejus incomparabilis? quia per omne, quod egit, incomparabili luce gratiae resplenduit. Hunc namque faciei decorem Psalmista admirans, ait: Speciosus forma prae filiis hominum, diffusa est gratia in labiis tuis. ( Ps, 44, 3) Hanc Paulus praedicans, ait: Qui cum sit splendor gloriae, et figura substantiae ejus, portansque omnia verbo virtutis suae, purgationem peccatorum faciens, sedet ad dexteram majestatis in excelsis, tanto melior angelis effectus, quanto differentius prae illis nomen haereditavit. Cui enim dixit aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie genui te? ( He, 1, 3, He, 1, 4 et He, 1, 5) [mauvais référencement: He, 1, 3] De hoc igitur recte prophetae praecipitur: Surge, et unge eum, ipse est enim. ( S1, 16, 12)