Liber Secundus Samuelis

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 2, Caput 5
  • Et abiit rex et omnes viri qui erant cum eo in Hierusalem ad Jebusaeum habitatorem terrae. Dictumque est David ab eis: Non ingredieris huc, nisi abstuleris caecos et claudos, dicentes: non egredietur David huc. Cepit autem arcem Sion, haec est civitas David. Proposuerat enim David in die illa praemium, qui percussisset Jebusaeum, et tetigisset domatum fistulas, et claudos et caecos odientes animam David. Idcirco dicitur in proverbio. Caecus et claudus non intrabunt in templum. Habitavit autem David in arce, et vocavit eam civitatem David. Et aedificavit per gyrum a Mello et intrinsecus, ( S2, 5, 6, S2, 5, 7, S2, 5, 8 et S2, 5, 9) et reliqua. Ait enim: Non ingredieris huc, nisi abstuleris caecos et claudos, ( S2, 5, 6) etc. Ac si dicatur ab eis: Non ingredietur huc David, donec nos hinc auferat, quosinermes et imbecilles sicut caecos et claudos esse arbitratur, et quos belloaggressurus, sicut claudos et caecos se triumphaturum putat.
• Liber 2, Caput 5
  • Idcirco dicitur in proverbio: Caecus et claudus non intrabunt templum, ( S2, 5, 8) id est, non intrabit quilibet domum claudorum et caecorum, quandiu caecus etclaudus intro fuerit. Proposuerat enim David in die illa praemium, qui percussisset Jebusaeum, tetigisset domatum fistulas; et caecos et claudos odientes animam David. ( S2, 5, 8) In Hebraeo ita habetur: « Et dixit David in die illa. Qui percusserit Jebusaeum, et tetigerit fistulas domus, erit primus. » Et inParalipomenon: Omnis qui percusserit Jebusaeum in primis erit princeps et dux, ( Ch1, 11) id est, qui tantae fuerit audaciae, et fortitudinis, ut ad murum civitatisusque veniat, et hasta sua fistulam quae in muro est tangat, ipse princeps. Ascendit igitur primus Joab filius Sarviae, et factus est princeps. Hinc Josephus aperte describit: Exsurgens, inquit, David cum omnibus, venit inHierosolymam, Jebusaeis habitantibus civitatem (qui erant ex genere Chananaeorum), etclaudentibus eis portas et caecos aspectu et claudos, omnesque leprosos, ad derisionemregis constituentibus super murum dicentibus, quia prohiberenteum caeci ingredi incivitatem, quae tamen agebant despicientes eum pro maxima munitione murorum. Iratus rex Hierosolymam obsidere coepit, et multo studio et labore conari ut eamcaperet, quatenus in ipso principatus initio suam fortitudinem demonstraret. Interminatus itaque et ipsis et alii (si qui forte haberent adversus eumresistendi conamen) inferiorem civitatem, magna virtute cepit. Cumque adhuc arcem obtinere non posset, coepit, honores et munera promittendo, rexpronus ad opus belli commilitones provocare, ut quicunque per subtus colles in arcemconscenderet, eamque caperet, principatum militiae totius populi possideret. Cunctis itaque conscendere festinantibus, et nullo labore pro muneris retributionetardantibus, Sarviae filius Joab praevenit universos.Et ascendens in cacumine, clamavit ad regem, exigens militiae principatum. Expulsis itaque rex de summa arce Jebusaeis, et reaedificans civitatemHierosolymam nuncupavit, et omni tempore in ea sui habitavit imperii. Sed quia in hoc volumine, hic primum Hierusalem civitas Jebusaeorum legitur, quaein Genesi Salem (ut tradunt Hebraei) et in volumine Judicum Jebus legitur, et inmultis scripturis, maxime in Novo Testamento, Hierosolymam appellatur, requirendum estquare Hierusalem legatur. Sed dicamus quid in dictis doctorum invenimus. Judaei, inquiunt, asserunt Sem filium Noe (quem dicunt Melchisedech) primum ipsamcivitatem inhabitasse, dictamque in temporis Salem, quam postea tenuerunt Jebusaei, equibus et sortita est vocabulum Jebus. Sicque duobusnominibus copulatis Jebus et Salem, vocata est Hierusalem, quaepostea a Salomone Hierosolyma quasi Hierosalomonis, hoc est aedes Salomonis dictaest. Haec et corrupte a poetis Solyma nuncupatur. Unde per tropum qui a grammaticis tmesis appellatur, disjunctim a poeta in poemateponitur. Hiero, quem genuit Solymis Davidica proles, hoc est Hierosolymis. Qui postea ab Aelio Hadriano vocata est Aelia. Sed nobis videtur quod binis nominibus vocata sit sicut nonnullae civitates quodin libro Judicum ostenditur, ubi legitur: Qui pergebat in montem Ephraim, venitque,inquit Scriptura, contra Jebus quae alio nomine dicebatur Hierusalem. De cujus nomine, plenius in libello quem nuper in Genesim edidimus,disputavimus. His enim praelibatis, ad allegoricam significationemstylum vertamus. David arcem Sion cepit, ablatis prius caecis et claudis odientibus animamDavid. Sic nimirum Dominus Jesus Christus post reprobationem Scribarum atquePharisaeorum, qui vere caeci et claudi sunt appellati, odientes animam ejusdem DominiJesu Christi, id est vitam ejus auferre conantes, principatum in Ecclesia, quam exgentibus acquisivit, obtinuit. Domatum vero fistulae falsam scientiam hujus mundi, seu haereticorum dogmatafigurasse non dubium est. Quae omnia Dominus Jesus Christus, per praedicatores suos, velut per Joabpercussit atque destruxit, et destruere in Ecclesia sua non desinit. Jebusaeus vero, qui interpretatur conculcans, populum significatgentium,qui priusquam crederet, divina praecepta parvipendens conculcabat. Dicamus et aliter: In hoc quod David Jebusaeum habitatorem terrae de Hierusalemejecit, et suam civitatem fecit, significabatur Dominum venturum verum David, quicontrarias potestates de cordibus fidelium expelleret, et sic in eis suam mansionemconstitueret. Unde per prophetam dicit: Et inhabitabo et inambulabo in illis, et ero eorum Deus, et ipsi erunt mihi populus. ( Lv, 26 et 2Co, 6) Jebusaeus enim, juxta hanc intelligentiam, non immerito potest interpretaricalcatus. Etenim David etiam Joab qui arcem cepit, principem et ducem constituit, quiaDominus redemptor noster, non solum per mysterium crucis omnem principatum diabolidestruxit, et sibimet victoriam gloriaeacquisivit; verum etiam fidelibus suis, superomnem diaboli potestatem virtutem tribuit, sicut ipse in Evangelio discipulis suisait: Ecce dedi vobis potestatem calcandi super scorpiones, et omnem virtutem inimici. ( Lc, 10, 19) [mauvais référencement: Lc, 10] Bene ergo dictum est quod David, ejectis caecis et claudis, qui odiebant animamDavid, ceperit arcem Sion, suamque civitatem eam vocaverit, quia Salvator nostermalignos spiritus cum turba vitiorum de anima qualibet expulerit, sibique eam perilluminationem sapientiae usurpaverit, merito arx Sion, id est speculatio et visiopacis, ipsa vocabitur. Atque de ea recte per Psalmistam dicitur: Notus in Judaea Deus, in Israel magnum nomen ejus. Et factus est in pace locus ejus, et habitatio ejus in Sion. Ibi confregit cornua, arcum, scutum,gladium, et bellum. » ( Ps, 75)

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 2, Caput 5
  • Et abiit rex et omnes viri qui erant cum eo in Jerusalem ad Jebusaeum habitatorem terrae. Dictumque est ad David ab eis: Non ingredieris huc nisi abstuleris caecos et claudos, dicentes: Non egredietur David huc. Cepit autem David arcem Sion. Haec est autem civitas David. Proposuerat enim David in die illa praemium, qui percussisset Jebusaeum, et tetigisset domatum fistulas et abstulisset claudos et caecos odientes animam David. Idcirco dicitur in proverbio: Caecus et claudus non intrabunt in templum. Habitavit autem David in arce, et vocavit eam civitatem David. Et aedificavit per gyrum a Mello et intrinsecus. Et ingrediebatur proficiens atque succrescens, et Dominus Deus exercituum erat cum eo, ( S2, 5, 6, S2, 5, 7, S2, 5, 8, S2, 5, 9 et S2, 5, 10) etc. Haec Josephus ille narrat: « Exsurgens David cum omnibus venit in Jerosolymam Jubusaeis habitantibus civitatem, qui erant ex genere Chananaeorum, et claudentibus ei portas, et caecos aspectu, et claudos omnesque leprosos ad derisionem regis constituentibus super murum, et dicentibus: quia prohiberent eum caeci ingredi civitatem. Quae tamen agebant despicientes eum proxima munitione murorum. Iratus rex Jerosolymam obsidere coepit, et multo studio et labore conari, ut eam caperet, quatenus in ipso principatus initio suam fortitudinem demonstraret. Interminatus itaque et ipsis et aliis, si qui forte haberent adversus eum resistendi conatum, inferiorem civitatem magna virtute cepit. Cumque adhuc arcem obtinere non posset, coepit honores et munera promittendo rex pronus ad opus bellicum milites provocare, ut quicunque per subjectos colles in arcem conscenderet, eamque caperet, principatum militiae totius populi possideret. Cunctis itaque conscendere festinantibus, et nullo labore pro muneris promissi retributione tardantibus, Sarviae filius Joab praevenit universos, et ascendens in cacumine clamavit ad regem, exigens militiae principatum. Expulsis itaque rex de summa arce Jebusaeis, et reaedificans civitatem, eam Jerosolymam nuncupavit, et omni tempore in ea sui habitavit imperii. » Mystice autem David Jebusaeum habitatorem terrae de Jerusalem ejiciens significat Redemptorem nostrum contrarias potestates de cordibus fidelium expellere, sic ibidem suam mansionem constituere. Jebusaeus enim interpretatur calcatus; Jerusalem, visio pacis: non solum enim Dominus noster per mysterium crucis omnem principatum diaboli destruendo sibimet tropaeum gloriae acquisivit, imo fidelibus suis super omnem virtutem diaboli potestatem tribuit. Unde in Evangelio discipulis suis ait: Ecce dedi vobis potestatem calcandi super serpentes, et super scorpiones, et super omnem virtutem inimici. ( Lc, 10, 19) [mauvais référencement: Lc, 10] Bene ergo dictum est quod David, ejectis caecis et claudis, qui odiebant animam David, ceperit arcem Sion, suamque civitatem eam vocaverit, quia cum Salvator noster malignos spiritus cum turba vitiorum de anima qualibet expulerit, sibique eam per illuminationem sapientiae usurpaverit, merito arx Sion, id est, speculationis, et visio pacis ipsa tunc vocabitur, atque de ea tunc recte per Psalmistam dicetur: « Notus in Judaea Deus, in Israel magnum nomen ejus, et factus est in pace locus ejus, et habitatio ejus in Sion. Ibi confregit cornua arcuum, scutum, gladium et bellum. »

Hugo de Sancto Victore -1141

• Liber 1, Caput 2
  • Dictum David ab eis, id est a Jebusaeis. Non ingredieris huc, nisi abstuleris caecos et claudos. ( S2, 5, 6) Caecos, et claudos super muros suos posuerunt, ut dicerent advenienti. Non ingredieris huc ( S2, 5, 6) ad contemptum, scilicet illius quasi tales ad violentiam ejus repellendam sufficerent. Ideoque dixerunt ei: Non ingredieris huc ( S2, 5, 6) nisi istos videlicet caecos et claudos, qui ad resistendum tibi propositi sunt, abstuleris. Proposuerat enim David in die illa praemium, ( S2, 5, 8) illi scilicet, qui percussisset Jebusaeum; et tetigisset domatum fistulas. ( S2, 5, 8) Id est fistulas canalium, prominentes per summitatem muri a domatibus, id est tectis domorum ad educendam aquam stillicidiorum. Illi ergo, qui primus usque ad canalia desuper prominentia ascendens urbem ingrederetur, praemium proposuerat David, quod tamen praemium hic non determinat, sed in libro Paralipomenon exponit, scilicet quod ducem exercitus faceret. Unde Joab primus ascendens, princeps militiae factus est. A mello, et intrinsecus. ( S2, 5, 9) Mello locus erat in civitate a quo incipiens aedificare per circuitum, et intrinsecus aedificavit.

Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)

• Liber 2, Caput 5
  • Dictumque est ad David ab eis: Non ingredieris huc, nisi abstuleris caecos, et claudos dicentes: Non ingredietur David huc ( S2, 5, 6). Ac si dicatur ab eis: Non ingredietur huc David, donec nos hinc auferat, quos inermes et imbecilles sicut caecos et claudos esse arbitratur, et quos bello aggressurus, sicut caecos et claudos se triumphaturum putat. Idcirco dicitur in Proverbio: Caecus et claudus non intrabunt in templum ( S2, 5, 8). In Hebraeo habetur: Caecus et claudus non intrabit domum: hoc est, caecus et claudus, subauditur dicunt: Non intrabit quilibet domum caecorum et claudorum, quamdiu caecus et claudus intus fuerint.
• Liber 2, Caput 5
  • Proposuerat enim in die illa David praemium qui percussisset Jebusaeum, et tetigisset domatum fistulas, et abstulisset claudos et caecos odientes animam David ( S2, 5, 8). In Hebraeo ita habetur: Et dixit David in die illa: Qui percusserit Jebusaeum, et tetigerit fistulam, et claudos et caecos odientes animam David: subauditur, erit princeps et dux, sicut liber Paralipomenon declarat, hoc modo dicens, Omnis qui percusserit Jebusaeum in primis, erit princeps et dux. Ascendit igitur primus Joab filius Sarviae, et factus est princeps ( Ch1, 11, 6). Quod autem dicit: Qui tetigerit fistulam, ita intelligendum est: Qui tantae fuerit audaciae et fortitudinis, ut ad murum civitatis usque veniat, et hasta sua fistulam quae in muro est, tangat, ipse princeps erit.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Proemium, Caput 3
  • Proposuerunt enim in die illa praemium, qui percussisset Hiebusaeum, et tetigisset domatum fusculas. ( S2, 5, 8) (legendum ut arbitror est cum Vulgata fistulas, et abstulisset claudos, et caecos odientes animam David, usque dum dicit: Dominus exercituum erat cum eo ( S2, 5, 10)).