Evangelium secundum Matthaeum

Gregorius I (540-604)

• Liber 6, Caput 3
  • Quia in septenario numero soleat perfectio designari, testatur Isaias propheta, qui dona sancti Spiritus Redemptore nostro manentia asserens, ait: Requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et pietatis, et replebit eum spiritus timoris Domini. ( Ex, 11, 2) Quid est ergo, quod hi, quia praedicationis officio repelluntur, septenario numero designantur, cum idem numerus perfectionem designet, quam alius nisi de sancti Spiritus infusione non habet? Sed convenienter hoc asseritur: quia pluribus gratia Spiritus sancti ad bene vivendum datur, ad docendum non datur. Qui quia plures sunt, et in bona operatione perfecti, apte septenario numero continentur. Item quia robusta faciunt, et subtilia non intelligunt, a regni gubernatione repelluntur. Et septem ergo sunt filii, et eorum aliquis ad animarum regimen non assumitur: quia etsi bene vivendo regere fortiter semetipsos sciunt, tueri alios fortiter per doctrinam nequaquam possunt. Nunquam se tam in ordinando praecipitet ordinator Ecclesiae, quia, etsi plures habet, qui ad suscipiendam animarum curam non sunt idonei, qui tamen praeesse possint ei deesse non possunt. Quaerat ergo doctor instanter, non deficiat quaerere, donec latentes possit invenire. Magnae quidem electorum virtutes quasi thesauri omnipotentis Dei fere semper in occulto sunt. More etenim timoratorum divitum omnipotens Deus facit: quia ne virtutum thesauros perdat, hos et in electis mentibus collocat, et ipsas mentes per secretum celat. Quaerat ergo, qui ordinare, imo ornare, Ecclesiae caput cupit, occultos thesauros. Christi sponsam ornare gestit; sed non potest, nisi occultos sponsi thesauros ad ejus ornatum producat, et non desistat, donec latentes inveniat. Sed quid hortor pastores quaerere, cum nisi Deus oculos [ Legendum videtur occultos] proferat, nequeant inveniri? Quid est enim aliud: Unges quem monstravero tibi? ( S1, 16, 3) Tamen quaerendi sunt, quia, nisi quaesiti diu, minime monstrantur. Nam et Dominus se monstraturum promittit, et tamen propheta quaerere nititur, ut invenire mereatur. Unde et Dominus quaerendi instantiam imperat, dicens: Quaerite et invenietis, petite et accipietis, pulsate et aperietur vobis. ( Mt, 7, 7) Quaerens ergo propheta, et tot jam repulsis, quaerere perseverans, quid nobis insinuat, nisi ut nulla dispensatione indigni ad culmen religionis venire permittamur [ Forte permittantur]? Nam cum in plerisque sanctae Ecclesiae negotiis salubris sit dispensatio, lethalis profecto et mortifera est, ubi aut caeci per ignorantiam, aut irreligiosi sapientes, aut ad saecularia negotia projecti ad aliorum primatum venire permittuntur. Hi enim ignorando, illi sciendo et non faciendo, subditorum animas perimunt: illi item negligendo spiritualia, sequendo carnalia et terrena. Illi quidem totis viribus laborant, ut laudentur quae dicunt; isti quae dicant nesciunt; illi ad hoc omni intentione conantur, ut inter summos saeculi abundantius honorentur: qui profecto tanto pejores prioribus sunt, quanto illi in spiritalibus, isti in carnalibus et saecularibus apparere sublimes volunt. Horum finis desiderium est, fulciri divitiis, honoribus extolli, potentum hujus saeculi familiaritatibus sublimari. De quibus omnibus reprobae mentis affectibus oriri potest negligentia animarum subditorum, contemptus Christi, et Ecclesiae dilapidatio facultatum. Quaerat itaque doctor, ut nulla dispensatione indignos praeferat: quia quod lethiferum est, nunquam permitti debet. Unde et subditur: Dixitque Samuel ad Isai: Nunquid completi sunt filii? ( S1, 16, 11) Quid est, quod alium quaerit, nisi quia non debet ante quaerens quiescere, quam mereatur invenire? Et quia saepe abjecta foris et vilia, intus excelsa sunt, sequitur: Qui respondit: Adhuc reliquus est, et qui pascit oves. ( S1, 16, 11)

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 4, Caput 2
  • Dixit ergo Elias ad Elisaeum: Postula quod vis ut faciam tibi antequam tollar a te. Dixitque Elisaeus: Obsecro ut fiat spiritus tuus duplex in me. Qui respondit: Rem difficilem postulasti. Attamen si videris me quando tollar a te, erit quod petisti: si autem non videris, non erit. ( R4, 2, 9 et R4, 2, 10) Quem enim hoc loco significat Elias, nisi caput nostrum, Dominum scilicetRedemptorem? Et quem Elisaeus nisi corpusejus quod est Ecclesia? Dat locum postulandiElias noster, cum in Evangelio dicit: Petite et dabitur vobis. ( Mt, 7, 7) [mauvais référencement: Mt, 7] Et item: Petite, inquit, et accipietis, ut gaudium vestrum plenum sit. ( Jn, 16, 24) [mauvais référencement: Jn, 16] Hac ergo fiducia accepta a Domino, postulat Elisaeus, hoc est populusChristianus, ut fiat spiritus Christi duplex in eis, hoc est duplex gratia Spiritussancti, in remissionem utique peccatorum et collationem virtutum. Redemptor igitur noster, qui non habuit peccatum, neque peccatum fecit, nec dolus inventus est in ore ejus, ( 1P, 2, 22) [mauvais référencement: 1P, 2] remissione peccatorum non eguit, qui peccatum nullum habuit. Opera autem virtutum in Spiritu sancto fecit, sicut ipse in Evangelio dicitJudaeis: Si ego in digito Dei ejicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei. ( Mt, 12, 28) [mauvais référencement: Mt, 12] Inseparabilia sunt igitur opera sanctae Trinitatis, id est Patris et Filii etSpiritus sancti, Veritate attestante quae ait: Quia quae Pater facit, haec eadem similiter et Filius facit. ( Jn, 5, 19) [mauvais référencement: Jn, 5] Et Apostolus: Haec omnia operatur unus atque idem Spiritus dividens singulis prout vult. ( 1Co, 22) Bene quidem postulat Ecclesia ut spiritum duplicem accipiat Christi, quia etremissione peccatorum indiget, qua non eguit Christus, et munere virtutum quas explenitudine sua per Spiritum sanctum tribuit Christus, qui ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus. ( Ep, 4) Illis videlicet hominibus qui spem suam firmiter in illum ponunt. Hinc est quod Elias dicit adElisaeum: « Si videris me quando tollar a te, eritquod petisti: si autem non videris, non erit. » Quia nisi quis recte fidei oculos inillum ponat et credat fideliter passionem, resurrectionem et ascensionem ejus adPatrem, petitionis suae fructum non capiet, quod subsequens ratio designat.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 4, Caput 2
  • Dixit ergo Elias ad Eliseum: Postula quod vis ut faciam tibi antequam tollar a te. Dixitque Eliseus: Obsecro ut fiat spiritus tuus duplex in me. Qui respondit: Rem difficilem postulasti. Attamen si videris me, quando tollar a te, erit tibi quod petisti. Si autem non videris, non erit ( R4, 2, 9 et R4, 2, 10). Quem enim in hoc loco significat Elias, nisi caput nostrum, Dominum scilicet Redemptorem? Et quem Eliseus, nisi corpus ejus, quod est Ecclesia? Dat locum postulandi Elias noster, cum in Evangelio dicit: Petite, et dabitur vobis ( Mt, 7, 7) [mauvais référencement: Mt, 7]. Et item: Petite, inquit, et accipietis, ut gaudium vestrum sit plenum ( Jn, 16, 24) [mauvais référencement: Jn, 16]. Hac ergo fiducia accepta, a Domino postulat Eliseus, hoc est, populus Christianus, ut fiat Spiritus Christi duplex in eis, hoc est, duplex gratia Spiritus sancti in remissione utique peccatorum et collatione virtutum. Redemptor igitur noster, qui non habuit peccatum, neque peccatum fecit, nec dolus inventus est in ore ejus ( 1P, 2, 22) [mauvais référencement: Jn, 8] , remissione peccatorum non eguit. Opera autem virtutum in Spiritu sancto fecit, sicut ipse in Evangelio dicit Judaeis: Si ego in digito Dei ejicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei ( Lc, 11, 20) [mauvais référencement: Lc, 11]. Inseparabilia sunt igitur opera sanctae Trinitatis, id est Patris, et Filii, et Spiritus sancti, Veritate attestante, quae ait: Quia quae Pater facit, haec eadem et Filius similiter facit ( Jn, 5, 19) [mauvais référencement: Jn, 5]. Et Apostolus: Haec, inquit, omnia operatur unus atque idem Spiritus, dividens singulis prout vult ( 1Co, 12). Bene quidem postulat Ecclesia ut Spiritum duplicem accipiat Christi, quia et remissione peccatorum indiget, qua non eguit Christus, et munere virtutum, quas ex plenitudine sua per Spiritum sanctum tribuit Christus. Qui ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus ( Ep, 4); illis videlicet hominibus qui spem suam firmiter in illum ponunt. Hinc est quod Elias dicit ad Eliseum: