V. 6 :
Nolite dare sanctum canibus: neque mittatis margaritas vestras ante
porcos, ne forte conculcent eas pedibus suis, et conversi dirumpant vos.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 3, Caput 3
Accaronitae clamaverunt: Miserunt arcam Dei ad nos, ut
interficiat nos et populum nostrum.
Satrapae consilium tribuunt, dicentes: Dimittite arcam Dei
Israel, ut non interficiat nos cum populo
nostro. Quis est populus, de quo satrapae, id est
principes, dicunt: ut non interficiat nos cum populo
nostro? Quis est populus, nisi populus
Christianus? Dicunt ergo principes, Dimittite arcam
Dei Israel, ut revertatur in locum suum.
Quasi dicat hoc: Unde vos mori pertimescitis, nobis ad aeternae vitae
meritum excercere non prohibeatis. Sed quod addunt:
Ut non interficiat nos cum populo nostro,
Gentilium quidem reproborum corda in errore suo per hanc responsionem
confunduntur, dum inde se isti affirmarent mortem evadere, unde illi
trepidarent mori. Arcam quoque Dei sancti praedicatores
auferunt: quia dum contemptoribus spiritalia panduntur, ad damnationem
indiscreti praedicatoris agitur, si eadem divina mysteria, non imitanda
perfidis, sed irridenda, et concludenda deserantur. Nam quasi
transferendae arcae non tam satrapae, quam satraparum Dominus praeceptum
ponebat, dicens:
Nolite sanctum dare canibus, neque ponatis margaritas
ante porcos, ne conversi conculcent eas pedibus suis
(
Mt, 7, 6)
. Hinc iterum dicit:
Si persecuti vos fuerint in una civitate, fugite in
aliam
(
Mt, 10, 23). Arcam itaque, ne moriantur, auferunt: quia
contemptoribus idcirco spiritualia abscondunt, ne de eorum contemptu ii
qui temere ea proferunt, ex indiscretione puniantur. Sed quia
Accaronitis arca praecipitur dimitti, hoc profecto insinuat, quod
praemisi: quia tempore persecutionis sanctorum praedicatorum exhortatio
facta est, ut ipsi crederent; aliquando autem, ut si ipsi vitae verbum
non reciperent, illud recipientibus non obstarent: et si ipsi
tormentorum metu, salutis viam non arriperent, eis impedimento non
essent, qui ad regna coelestia festinare nec minis, nec poenis
destitissent. Sequitur:
Fiebat enim timor mortis in singulis urbibus, et
gravissima valde manus Domini
(
S1, 5, 12). Hoc quidem ad exteriorem persecutionem
qualiter accipiatur, supra expositum est. Sequitur:
Viri quoque, qui mortui non fuerant, percutiebantur in
secretiori parte natium: et ascendebat ululatus
uniuscujusque civitatis in coelum
(
S1, 5, 12).
Liber 5, Caput 4
Certa et indubitata sanctae Ecclesiae sententia est, quia electi
praedicatores non solum quid, quantum et quando loquantur considerare
debent, sed quibus etiam loquantur. Unde et Dominus a
quorumdam notitia verbum recondens, discipulos prohibet, dicens:
Nolite ponere margaritas ante porcos.
(
Mt, 7, 6) Hinc item Scriptura inutiliter effundi verbum vetat,
et dicit:
Ubi non est auditus, non effundas sermonem.
(
Ec, 32, 6) Quid ergo, quod Jonathas dicit:
Si dixerint: Manete donec veniamus ad vos, stemus in
loco nostro: Si vero: Ascendite ad nos, ascendamus, quia
tradidit eos Dominus in manibus nostris,
(
S1, 14, 9 et
S1, 14, 10) nisi quia electus praedicator attente debet colligere, quibus
verbum vitae debeat proferre. Sed quia hoc ostendi nunc in
sensu litterae videtur, nos subtilius exprimamus. Ad
peccatores, praedicatores transeunt, quando his quibus verba exhibent,
non solum verbo, sed etiam vita placent. Qui ergo sunt qui
dicunt:
Ascendite ad nos,
(
S1, 14, 10) nisi hi qui devotionis signa proferunt, quia salutis verbum et
venerabiliter audiant, et retinere fortiter concupiscant? Ad
istos itaque ascendendum est, in quibus etsi magnus labor est in opere
ministerii, sunt et magna lucra salutis. E contrario vero ad
doctores peccatores transire gestiunt, quando tam profunda caecitate
merguntur, ut ad imitandae suae pravitatis exemplum ipsos etiam
praedicatores convertere nitantur. Proni quippe ad malum
sunt, corde impoenitentes, et peccati lepra, quam induunt, maculare
alios non expavescunt. De quibus sapiens ille loquitur,
dicens:
Laetantur cum male fecerint, et exsultant in rebus
pessimis.
(
Pr, 2, 14) Et item Propheta de his vaticinans, ait:
Praedicaverunt peccatum suum sicut Sodoma.
(
Es, 3, 9) Quid est ergo quod ait:
Stemus in loco nostro?
(
S1, 14, 9) Sed tale est, ac si dicat: Si illos lucrari non
possumus, nosmetipsos in bona conversatione servemus. Locus
enim noster bona conversatio est, de quo nimirum loco alias scriptum
est:
Si spiritus potestatem habens ascenderit super te, locum
tuum non deseras.
(
Ec, 10, 4) Locus quidem iste non solum a spiritu, sed etiam ab
homine cavendus est: quia ipse spiritus non solum per se nobis obviat,
sed contra nos etiam per hominem pugnat. Si vero locus noster
Dominus est, cum mali se nobis objiciunt, in loco nostro persistamus,
quia cum incorrigibiles praedicatorum monita non recipiunt, solerter
debent ipsi circumspicere, ut ad se nulla possint eorum exempla
pervenire. Sequitur:
Apparuit itaque stationi Philistinorum, dixeruntque
Philistiim: En Hebraei egrediuntur de cavernis in quibus
absconditi fuerant. Et locuti sunt viri de
statione Philistinorum ad Jonatham, et ad armigerum suum:
Ascendite ad nos, et ostendemus vobis rem.
(
S1, 14, 11 et
S1, 14, 12)
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 4, Caput 18
Intravit autem Isaias propheta ad regem Ezechiam, et dixit ei: Quid dixerunt
viri isti, et unde venerunt ad te? Et dixit Ezechias: De terra longinquavenerunt
ad me de Babylone.
Et dixit: Quid viderunt in domo tua? Et dixit Ezechias: Omnia quaecunque in
domo mea sunt, viderunt.
Non fuit verbum sive res quam non ostenderim eis in thesauris meis.
Et dixit Isaias ad Ezechiam: Audi verbum Domini exercituum: Ecce venient
dies et auferentur omnia quae in domo tua sunt, et quae thesaurizaverunt patres
tui, usque ad diem hanc in Babylonem.
Non relinquetur quidquam, dicit Dominus.
Sed et de filiis tuis qui egredientur ex te, quos genueris, tollent, et
erunt eunuchi in palatio regis Babylonis.
Et dixit Ezechias ad Isaiam: Bonum verbum Domini quod locutus est.
Et ait: Fiat tantum pax et veritas in diebus meis.
Reliqua autem sermonum Ezechiae, et omnis fortitudoejus, et quomodo fecerit
piscinam et aquaeductum, et introduxerit aquas in civitatem, nonne haec scripta
sunt in libro sermonum dierum Regum Juda? etc.
(
R4, 20, 14,
R4, 20, 15,
R4, 20, 16,
R4, 20, 17,
R4, 20, 18,
R4, 20, 19 et
R4, 20, 20) Tradunt Hebraei ideo aegrotasse Ezechiam,quoniam propter inauditam victoriam,et
Assyrii regis interitum, non cecinerit laudes Domino, quas cecinit Moyses
Pharaonesubmerso, et Debora interfecto Sisara: et Anna genito Samuele. Unde
commonitum esse fragilitatis suae, rursumque post corporis sanitatem et
signimagnitudinem, auferri aliquam occasionem superbiae, quam ut prudens et Dei
cultorvitare debuerat, nec monstrare alienigenis divitias suas quas, Deo
tribuente,possederat. Ex quo juxta leges quoque tropologiae discimus, non
mittendas margaritas ante porcos necdandum sanctum canibus.
(
Mt, 7, 6) [mauvais référencement: Mt, 6] Qui enim fidelis est spiritu, abscondit negotia: et quicunque hoc non
fecerit,omnis virtus illius enervatur, peritque posteritas, et amisso virili robore,
inmuliebrem redigitur mollitudinem. Ingreditur ergo Isaias ad regem, et
quasi nescius sciscitatur: Quid dixerunt viriisti et unde venerunt? Duo interrogat:
quid locuti sint, et unde venerint? Ille adunum respondit, altero praetermisso, quod
cum emphasi et supercilio legendum est:
De terra longinqua venerunt ad me de Babylone.
(
R4, 20, 14) Quod, quanto terra longior sit unde venerunt, tanto iste gloriosior propterquem
venerint.
Et venerunt, inquit, ad me,
(
R4, 20, 14) qui debuerat dicere, venerunt ad glorificandum Deum,pro signi magnitudine
deBabylone, quae urbs in toto orbe potentissima est. Rursumque Isaias:
Quid, inquit, viderunt in domo tua?
(
R4, 20, 15) Et ille respondit ex parte verum, quod omnia viderint in domo illius, necfuerit
res quam non ostenderit in thesauris suis eis: sed alterum tacet, de quoverebatur
offensam, quod ostenderit eis cuncta quae haberet in potestate sua, hauddubium quin
et
templi supellectilem, propter quae Isaias Dei sermone profertsententiam:
Audi verbum Domini exercituum: Veniet tempus quando omnia haec quae in domo
tua sunt, et non tuo, sed patrum tuorum labore quaesita sunt, in Babylonem
transferantur, et de semine tuo fiant eunuchi in aula regia.
(
Es, 34) Ex quo Hebraei volunt, Danielem, Ananiam, Misaelem, Asariam (qui fuere desemine
regio) esse eunuchos, quos in ministerio Nabuchodonosor fuisse non
dubiumest.
Dixitque Ezechias: Bonum verbum Domini quod locutus est.
(
R4, 20, 19) In quo ab Hebraeis reprehenditur, cur non sit imitatus bonitatem Moysi,
quilocutus ad Dominum est:
Aut dimitte eis hanc noxam, aut si non facis, dele me de libro tuo quem
scripsisti.
(
Ex, 32) Unde et Apostolus anathema vult esse a Christo pro fratribus suis, qui
suntIsraelitae
(voir:
Rm, 9)
. Haec itaque sententia prophetae ad Ezechiam, mystice contra
hypocritas prolataaccipi potest: qui post magnas virtutes decrescunt, quia cavere
malignorum spirituuminsidias negligunt, et celari in eisdem virtutibus nolunt, bona
sua ostendendo,hostium faciunt: et imprudentes subitoamittunt, quidquid diutius
studentesoperantur. Hinc per Psalmistam dicitur:
Tradidit in captivitatem virtutem eorum, et pulchritudinem eorum in manus
inimici.
(
Ps, 77, 61) [mauvais référencement: Ps, 77] Virtus quippe et pulchritudo arrogantium inimici manibus traditur, quia
omnebonum quod per concupiscentiam laudis ostenditur, occulti adversarii
jurimancipatur. Hostes namque ad rapinam provocant, qui suas eorum notitiae
divitias denudant:quousque enim ab aeternae patriae securitate disjungimur, in
latronum insidiantiumitinere ambulamus? qui enim in itinere depraedari formidat,
abscondat necesse est bonaquae portat. O miseri, qui affectantes laudes
hominum in semetipsis dissipant fructuslaborum. Cumque se ostendere alienis
oculis appetunt, damnant quod agunt:quos nimirummaligni spiritus, dum ad jactantiam
provocant, eorum (sicut diximus) opera hostesdenudant. Hinc est enim quod
per Evangelium Veritas dicit:
Nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua, ut sit eleemosyna tua in
abscondito, et Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi.
(
Mt, 6, 3 et
Mt, 6, 4) [mauvais référencement: Mt, 6] Hinc est quod de electorum Ecclesia per Psalmistam dicitur:
Omnis gloria ejus filiae regis ab intus.
(
Ps, 44, 14) [mauvais référencement: Ps, 44] Hinc Paulus ait: « Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae.
»Filia quippe regum Ecclesia est, quae bono opere spiritualium filiorum
sitpraedicatione generata: gloriam intus habet, quia hoc quod agit, in
ostentationejactantiam non habet. Gloriam suam Apostolus
testimoniumconscientiae commemorat, quia favorem alienioris non appetit, vitae suae
gaudia extra semetipsum ponere ignorat. Occultanda sunt ergo quae agimus,
ne haec in hujus vitae itinere incauteportantes, latrocinantium spirituum incursione
perdamus.
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 4, Caput 20
Introivit autem Isaias propheta ad regem
Ezechiam, et dixit ei: Quid dixerunt viri isti, et unde
venerunt ad te? Et dixit Ezechias: De terra longinqua
venerunt, ad me, de Babylone. Et dixit: Quid viderunt in
domo tua? Et dixit Ezechias: Omnia quae in domo mea sunt
viderunt, non fuit verbum sive res quam non ostenderim eis
in thesauris meis. Et dixit Isaias ad Ezechiam:
Audi verba Domini exercituum. Ecce dies venient,
et auferentur omnia quae in domo tua sunt, et quae
thesaurizaverunt patres tui, usque ad diem hanc in
Babylonem. Non relinquetur quidquam, dicit
Dominus. Et de filiis tuis, qui egredientur ex
te, quos genueris, tollentur; et erunt eunuchi in palatio
regis Babylonis. Et dixit Ezechias ad Isaiam:
Bonum verbum Domini, quod locutus est. Et ait:
Fiat tantum pax et veritas in diebus meis
(
R4, 20, 14,
R4, 20, 15,
R4, 20, 16,
R4, 20, 17,
R4, 20, 18 et
R4, 20, 19), etc. Tradunt Hebraei ideo aegrotasse Ezechiam quoniam, post
inauditam victoriam Judaeorum, et Assyrii regis interitum, non cecinerit
laudes Domino, quas cecinit Moyses, Pharaone submerso
(voir:
Ex, 15)
, et Debora, interfecto Sisara
(voir:
Jd, 5)
, et Anna, genito Samuele
(voir:
S1, 2)
; unde commonitum esse fragilitatis suae. Rursumque
post corporis sanitatem, et signi magnitudinem, offerri aliam occasionem
superbiae, quam, ut prudens et Dei cultor, vitare debuerat, nec
monstrare alienigenis divitias suas, quas, Deo tribuente, possederat.
Ex quo juxta leges quoque tropologiae discimus,
non mittendas margaritas ante porcos, nec dandum sanctum
canibus
(
Mt, 7, 6) [mauvais référencement: Mt, 7]. Qui enim fidelis est, spiritu abscondit negotia. Et
quicunque fecerit, omnis virtus illius enervatur, peritque posteritas,
et amisso virili robore, in muliebrem redigitur mollitudinem.
Ingreditur ergo Isaias ad regem, et, quasi nescius
sciscitatur:
Theutmirus; Claudius Taurinensis
Liber 4, Caput 2
Intravit autem Isaias Propheta ad Regem Ezechiam (
R4, 20, 14). Rursumque post
corporis sanitatem, et signi magnitudinem, offerri videmus aliam occasionem superbiae,
quam ut
prudens, et Dei cultor vitare debuerat, nec monstrare alienigenis divitias suas, quas
Deo
tribuente possederat, ex quo juxta leges quoque tropologiae discimus, non mittendas
margaritas ante porcos, nec dandum sanctum canibus (
Mt, 7, 6). Qui enim fidelis
est, spiritu abscondit negotia, et quicunque hoc non fecerit, omnis virtus illius
enervatur,
(peritque) per id quod posteritas, amisso virili robore in muliebrem redigitur mollitudinem.
Ingreditur ergo Isaias ad regem, et quasi nescius sciscitatur
quid dixerunt viri isti? et
unde venerunt? (
R4, 20, 14 et
Es, 39, 3) Duo interrogat, quid locuti sunt, et unde venerunt: ille ad unum
respondit, altero praetermisso. De terra longinqua venerunt ad me, de
Babylone (
R4, 20, 14). Quod quanto terra longior sit unde venerunt, tanto iste rex gloriosior,
propter quem venerunt: Et venerunt, inquit, ad me, qui debuerat dicere:
venerunt ad glorificandum Deum, pro signi magnitudine de Babylone, quae urbs in toto
orbe potentissima est. Rursumque Isaias: Quid, inquit, viderunt in domo tua?
Et ille respondit ex parte verum, quod omnia viderint in domo illius, nec fuerit res, quam
non ostenderit eis in thesauris suis (
R4, 20, 13), sed alterum tacuit, de quo verebatur offensam:
quod ostenderit eis cuncta, quae haberet in potestate sua: haud dubium quoniam et
templi supellectilem ostenderit: propter quae Isaias Dei sermone profert sententiam:
Audi verbum Domini exercituum (
Es, 39, 5) [mauvais référencement: vers 6]
. Veniet tempus, quando omnia haec, quae in
domo tua sunt, et non tuo, sed patrum tuorum labore quaesita, in Babylonem transferantur,
et
de semine tuo fiant eunuchi in aula regis. Ex quo Hebraei volunt Danielem, Ananiam,
Misahelem,
et Azariam, qui fuerunt de regio semine, factos esse eunuchos, quos in ministerio
Nabuchodonosor fuisse non dubium est. ( (voir:
Da, 1, 6 et
Da, 1, 7) Hactenus etiam Rabanus. Reliqua docet
Claudius.) Eunuchos enim, id est abscissos, non negamus aliquos fuisse de semine regio
in palatio regis Babylonis, juxta prophetiam beati Isaiae, sed, de Daniel et sociis
ejus
credendum nullo modo est: quia si essent, de pulchritudine corporis et aspectu illorum
non
timeret dux ille, (voir:
Da, 1, 10) qui eos adhuc pueros erudiebat, quia species
faciei solet deperire in pueris abscissis. Fuit autem consuetudo apud antiquos
eunuchos vocare cubicularios et custodes palatii, qui uxores habebant, et abscissi
corpore non fuerunt.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Angelomus Luxovensis(-c.895)
Rabanus Maurus (780-856)
Theutmirus; Claudius Taurinensis