Liber Secundus Samuelis

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 2, Caput 7
  • « Et nunc, inquit, haec dices servo meo David: Haec dicit Dominus omnipotens: Accepi te de ovili ovium, ut esses in ducem super populum meum Israel; et eram tecum in omnibus quibus ingrediebaris; et exterminavi omnes inimicos tuos a facie tua, et feci te nominatum secundum nomen magnorum qui sunt super terram. Et ponam locum populo meo Israel, et plantabo illum, et inhabitabit seorsum; et non sollicitus erit ultra et non apponet filius iniquitatis humiliare eum sicut ab initio a diebus, quibus constitui judices super populum meum Israel; et requiem dabo tibi ab omnibus inimicis tuis, et nuntiabit tibi Dominus, quoniam domum aedificabis ipsi. Et erit, cum repleti fuerint dies tui, et dormies cum patribus tuis, suscitabo semen tuum post te, qui erit de ventre tuo, et praeparabo regnum ejus. Hic aedificabit domum nomini meo, et dirigam thronum illius usque in aeternum. Ego ero illi in patrem, et ille erit mihi in filium. Et cum venerit iniquitas ejus, redarguam illum in virga virorum, et in plagis filiorum homiNum. Misericordiam autem meam non amovebo ab eo, sicut movi a quibusdam, quos amovi a facie mea. Et fidelis erit domus ejus, et regnum ejus usque in aeternum coram me: et thronus ejus erit erectus in aeternum. » Hanc tam grandem promissionem qui putat in Salomone fuisse completam, multum errat. Attendit enim quod dictum est: « Hic aedificabit mihi domum: » quoniam Salomon templum illud nobile struxit; et non attendit quod dicit: « Fidelis erit domus ejus et regnum ejus usque in aeternum coram me. » Attendat ergo et aspiciat Salomonis domum plenam mulieribus alienigenis colentibus deos falsos, et ipsum ab eis regem aliquando sapientem in eamdem idololatriam seductum atque dejectum et non audeat existimare Deum, vel hoc promisisse mendaciter, vel talem Salomonis domum eum futuram non potuisse praescire. Non hinc debemus amplius ambigere, cum in Christo Domino nostro, qui factus est ex semine David secundum carnem, ( Rm, 1) jam viderimus ista compleri, ne vane atque inaniter hic alium aliquem requiramus sicut inanes Judaei. Nam et ipsi usque adeo filium, quem loco isto regi David promissum legant, intelligunt non fuisse Salomonem, ut eo qui promissus est tanta jam manifestatione declarato, adhuc mirabili caecitate alium sperare se diCant. Facta est quidem nonnulla imago rei futurae etiam in Salomone, in eo quod templum aedificavit et pacem habuit secundum nomen suum. Salomon quippe pacificus est Latine. Et in exordio regni sui mirabiliter laudabilis fuit. Sed eadem sua persona per umbram futura praenuntiabat, etiam ipse Christum Dominum non exhibebat. Unde quaedam de illo ita scripta sunt, quasi de ipso ista praedicta sint, cum Scriptura sancta etiam de rebus gestis prophetans, quodammodo in eo figuram delineat futurorum. Nam praeter libros divinae historiae, ubi regnasse narratur, psalmus etiam septuagesimus, primus titulo nominis ejus inscriptus est, in quo tam multa dicuntur quae omnino ei convenire non possunt, Domino autem Christo aptissima perspicuitate conveniunt: ut evidenter appareat quod in illo qualiscunque adumbrata sit: in isto autem ipsa veritas praesentata. Notum est enim quibus terminis regnum conclusum fuerat Salomonis; et tamen in eo psalmo legitur ut alia taceam: « Dominabitur a mari usque ad mare, et a flumine usque ad terminos orbis terrae: » quod in Christo videmus implexi. A flumine quippe dominandi sumpsit exordium, ubi baptizatus a Joanne, eodem monstrante, coepit agnosci a discipulis, qui non solum magistrum, verum etiam Dominum appellaverunt. Nec ob aliud vivente adhuc patre suo David, regnare Salomon coepit (quod nulli regum illorum contigit), nisi ut huic quoque satis eluceat, non esse ipsum quem prophetia ista praesignat, quae ad ejus patrem loquitur, dicens: « Et erit, cum repleti fuerint dies tui et dormies cum patribus tuis, et suscitabo semen tuum post te, qui erit de ventre tuo, et praeparabo regnum illius. » Quomodo ergo propter id quod sequitur, « Hic aedificabit mihi domum, » iste Salomon putabitur prophetatus, et non potius propter id quod praecedit: « Cum repleti fuerint dies tui, et dormies cum patribus tuis, suscitabo semen tuum post te: » alius pacificus intelligitur esse promissus, qui non ante, sicut iste, sed post mortem David praenuntiatus est suscitandus? Quamlibet enim longo interposito tempore Christus Jesus veniret, procul dubio post mortem regis David, cui sic est promissus, eum venire oportebat qui aedificaret domum Deo, non de lignis et lapidibus, sed de hominibus, qualem illum aedificare gaudemus. Huic enim domui dicit Apostolus, hoc est, fidelibus Christi: Templum enim Dei sanctum est, quod estis vos. ( 1Co, 3) Benedictio Domini quippe in semine David, non ad aliquod tempus, qualis diebus Salomonis apparuit, sed in aeternum speranda est, in qua certissima spe dicitur, « Fiat, fiat, » sicut in psalmo octogesimo octavo scriptum in fine est: « Benedictus, inquit, Dominus in aeturnum. Fiat, fiat, » Illius enim spei est confirmatio, verbi hujus iteratio. Hoc ergo intelligens David ait in secundo Regum libro: Et locutus es pro domo servi tui in longinquum ( S2, 7, 25). Ideo autem post paululum ait: Nunc incipe, et benedic domum servi tui usque in aeternum ( S2, 7, 29), etc. Quia tunc geniturus erat filium, ex quo progenies ejus duceretur ad Christum, per quem futura erat domus ejus aeterna, eademque domus Dei. Domus enim David propter genus David; domus autem Dei eadem ipsa propter templum Dei, de hominibus factum, non de lapidibus, ubi habitet in aeternum populus cum Deo, et in Deo suo, et Deus cum populo, et in populo suo: ita ut Deus sit implens populum suum et populus plenus Deo suo, Et Deus erit omnia in omnibus. ( 2Co, 15) Ipse in pace praemium, qui virtus in bello. Ideo cum secundum Septuaginta in verbis Nathan dictum sit: « Et nuntiabit tibi Dominus, quoniam domum aedificabis ipsi: » postea dictum est verbis David: Quoniam tu Dominus omnipotens Deus Israel, revelasti autem servo tuo, dicens: Domum aedificabo tibi ( S2, 7, 27). Hanc enim domum et nos aedificabimus bene vivendo, et Deo, ut bene vivamus, opitulando; quia nisi Dominus aedificaverit domum, in vanum laborant aedificantes eam. ( Ps, 126, 1) [mauvais référencement: Ps, 126] Cujus domus cum venerit ultima dedicatio, tunc fiet illud, quod hic per Nathan locutus est Deus, dicens: