Liber Quartus Regum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 4, Caput 16
  • Dixerunt autem Eliacim filius Helciae et Sobna et Joahe Rabsaci: Precamur ut loquaris nobis servis tuis Syriace, siquidem intelligimus hanc linguam, et non loquaris nobis Judaice, audiente populo, qui est super murum. Responditque eis Rabsaces, dicens: Nunquid ad Dominum tuum et ad te misit me dominus meus, ut loquerer sermones hos, et non potius ad viros qui sedent super murum, ut comedant stercora sua, et bibant urinam suam vobiscum, ( R4, 18, 26 et R4, 18, 27) etc. Rapsacis accusatio, Ezechiae testimonium est, quia captis Judaeae urbibus, inDomino confisus sit, et confortavit populum ut in Domino speraret. Unde Rapsaces destruere vult quae ille construxit, et dicit ad populum: Nonseducat vosEzechias, et non vobis tribuat fiduciam super Domino Deo. Quod autem Eliacim et Sobna et Joahe humiliter deprecantur Rabsacen, ut Syriaceloqueretur, hunc sensum habet: Quia necesse est populum falsis terroribus commoveri,et vanam jactare virtutem. « Loquere linguam quam populus non novit. Nam et nos linguae tuae habemus scientiam. Ad quod ille arroganter: Nunquid, ait, ad Dominum tuum, et ad te misit me dominusmeus? » et reliqua usquequo ait, « et bibant urinam suam vobiscum? » Per quod ostenditfame eos et siti esse capiendos. Simulque illecebra mitigat timorem, ut quos terrore non vicit, persuasionedecipiat. Et dicit ex persona regis: Facite mecum benedictionem, hoc est facite quod investram benedictionem proficiat, benedicite regiAssyrio, et eum dominum confitemini,ut praemia consequamini; donec revertar de Aegypto vel capta Lobnam redeam: habitatein urbe vestra, et rebus vestris fruimini, et postea ducam vos in similem terraevestrae terram, quam tamen non nominavit, quia similem ei invenire non potuit, sedsimilitudinem ponit. Hoc enim unusquisque vult in quo natus est. Alii putant terram Mediae eis repromitti quae terrae Judaeae similitudinem habeat,tam in situ quam in fructibus. Quod ait Rapsaces inter alia quibus Deum blasphemabat, clamans contra Hierusalem: Ubi est Deus Hemath et Arphad? Ubi est Deus Sepharvaim, Ana et Ava? Nunquid liberaverunt Samariam de manu mea? ( R4, 18, 34) Ostendit harum omnium civitatum sive gentium diis servisse Samaritas, etquianon erant dii, sed idola, merito cultores vanitatis, ut decebat, esse subversos. Est autem Hemath urbs Celesyriae, quae nunc Epiphania dicitur, juxta Emesan, utsupra monuimus. Arphad urbs Damasci, quam expugnatam a rege Assyriorum et Jeremia scribit. Sepharvaim, quod numero plurali libros vel litteras sonat, nomen est locorum dequibus Assyrii transmigrantes habitaverunt in Samaria, ut in Locorum librisinvenimus. Verum in Isaia hoc quoque vocabulum esse civitatis apparet, ubi aperte dicitur: Ubi est Deus urbis Sepharvaim? ( Es, 37) tametsi pluraliter dictum ut Thebarum, Athenarum. Pro Ana et Ava, vetus editio, quasi unius urbis nomen Anetigavam posuit; et quidem in Hebraeo ita scriptum est. Verum quia quinta syllaba ti quae inmedio nominis posita est,conjunctionem et apud eos significat, potest et ita distingui, ut dicatur, ane et gave, ut Aquila transtulit, sive Ana et Ava, ut noster vertit interpres. Sin autem, ait tantis diis praesentibus quinque tribus vicimus facile, quantomagis solam Hierusalem uno Deo praesule vincemus? Vere justus Ezechias omnia regenscum consilio prohibuit ei respondere, ne eum ad majores blasphemias provocaret.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 4, Caput 18
  • Dixit autem Eliacim filius Helciae, et Sobna scriba, et Joahe, Rabsaci: Precamur, ut loquaris nobis servis tuis Syriace: si quidem intelligimus hanc linguam. Et non loquaris nobis Judaice, audiente populo, qui est super murum. Responditque eis Rabsaces: Nunquid ad dominum tuum et ad te misit me dominus meus, ut loquerer sermones hos, et non potius ad viros qui sedent super murum ejus, ut comedant stercora sua, et bibant urinam suam vobiscum? ( R4, 18, 26 et R4, 18, 27) etc. Rabsacis accusatio Ezechiae testimonium est, quia captis Judaeae urbibus in Domino confisus sit, et confortavit populum, ut in Domino speraret. Unde Rabsaces destruere vult quae ille construxit, et dicit ad populum:
• Liber 4, Caput 18
  • Num , ait, ad dominum tuum et ad te misit me Dominus meus ( R4, 18, 27), etc., usque: Et bibant urinam suam vobiscum ( R4, 18, 27). Per quod ostendit fame eos et siti esse capiendos. Simulque et illecebram jungit timori, ut quos terrore non vincit, persuasione decipiat. Et dicit ex persona regis:

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 4, Caput 2
  • Et dixit Heliachim, et caeteri ad Rabsacen: Loquere ad servos tuos Syra lingua, siquidem intelligimus eam ( Es, 36, 11), etc. Accusatio Rabsacis Ezechiae testimonium est, quod captis cunctis Judaeae urbibus, confisus in Domino sit, dixeritque ad populum: Nolite timere, nec paveatis regem Assyriorum, et universam multitudinem, quae est cum eo: multo enim plures nobiscum sunt, quam cum illo; cum illo enim est brachium carneum: nobiscum Dominus Deus noster, qui auxiliator est nostri, pugnatque pro nobis. Et confortatus est ( Ch2, 32, 7 et Ch2, 32, 8), inquit, populus hujuscemodi verbis Ezechiae ( Ch2, 32, 8). Unde Rabsaces destruere vult quod ille construxerat, et loquitur ad populum: Non seducat vos Ezechias, et non vobis tribuat fiduciam super Domino Deo ( R4, 18, 30) [mauvais référencement: R4, 18, 29]. Rursumque adjiciens comminationem, et terrorem, ut comedant, inquit, stercora sua, et bibant urinam pecudum suorum vobiscum ( R4, 18, 27). Per quae ostendit fame eos, et penuria, sitique esse capiendos, simulque illecebras jungit formidini, ut quos terrore non vicerat, repromissionibus et persuasione decipiat dicens: Facite mecum quod est utile ( R4, 18, 31). Ergo sensus est: Facite (inquit) quod vobis prosit, et in benedictionem proficiat vestram. Sive hoc dicit: Benedicite regi Assyriorum, et laudate eum: ut Dominum confitemini, ut praemia consequamini: et donec revertar de Aegypto, sive capta Lomna redeam, habitate in urbe vestra, et rebus vestris fruimini: postea autem: Veniam et transferam vos in terram, quae similis est terrae vestrae ( R4, 18, 32). Quidam putant terram eis Mediae repromitti, quae habebat terrae Judae similitudinem, tam in situ, quam in frugibus. Quodque infert: Ubi est Deus Emath, et Arphad, et Sepharvaim, Ana, et Ava? Nunquid liberaverunt Samariam de manu mea? ( R4, 18, 34 et Es, 36, 19) Ostendit harum omnium civitatum, sive gentium diis servisse Samaritas, et quia non erant dii, sed idola, merito cultores vanitatis, ut decebat esse submersos. Est autem Emath urbs Celesyriae, quae nunc Epiphania dicitur: juxta Emesan, ut supra monuimus. Arphat urbs Damasci, quam expugnatam a rege Assyriorum etiam Hieremias scribit: (Hier. 4, 47) Sepharvaim, quod numero plurali libros, vel litteras sonat, nomen est locorum, de quibus Assyrii transmigrantes habitaverunt in Samaria, ut in locorum libris invenimus. Verum in Isaia hoc quoque vocabulum esse civitatis apparet, ubi aperte dicitur: Ubi est Deus urbis Sepharvaim? ( Es, 36, 19) tametsi pluraliter dictum, ut Thebarum, Athenarum. Pro Ana, et Ava vetus editio quasi unius urbis nomen Ana, et Ava posuit. Et quidem in Hebraeo ita scriptum est: verum quia syllaba u, quae in medio nominis posita est, conjunctionem apud eos significat, potest etiam ita distingui ut dicantur Ane et Gave, ut Aquila transtulit, sive Anua et Avua, ut noster vertit interpres.