Liber Quartus Regum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 4, Caput 6
  • Dixerunt autem filii prophetarum ad Elisaeum: Ecce locus in quo habitamus coram te, angustus est nobis. Eamus usque ad Jordanem, et tollant singuli de silva materias singulas, ut aedificemus nobis ibi locum ad habitandum. Qui dixit: Ite. Et ait unus ex illis: Veni ergo et tu cumservis tuis. Respondit: Ego veniam. Et abiit cum eis. Cumque venissent ad Jordanem, caedebant ligna. Accidit autem ut, cum unus materiam succidisset, caderet ferrum securis in aquam. Exclamavitque ille, et ait: Heu, heu, heu, Domine mi, et hoc ipsum mutuo acceperam. Dixit autem homo Dei. Ubi cecidit? At ille monstravit ei locum. Praecidit ergo lignum, et misit ilLuc. Natavitque ferrum, et ait: Tolle. Qui extendit manum, et tulit illud. ( R4, 6, 1, R4, 6, 2, R4, 6, 3, R4, 6, 4, R4, 6, 5, R4, 6, 6 et R4, 6, 7) Haec itaque actio bene Redemptori nostro convenit per significationem. Cum igitur securibus ligna caederentur, de ligno ferrum exsiliens in profundumfluminis mersum est, atque in lignum desuper ab Elisaeo projectum reversumest: itaetiam cum impios Judaeos, per corpus operata praesentia Christi, tanquam infructuosasarbores caederet, quia de illa Joannes dixerat: Ecce securis ad radicem arborum posita est ( Mt, 3, 10) [mauvais référencement: Mt, 3], ab eis interveniente passione corpus ipsum deseruit, profunda descendit, quodin sepultura depositum, tanquam ad manubrium, spiritu redeunte resurrexit. Aliter: Ferrum in manubrio, donum intellectus in corde est. Ligna vero per hoc caedere, est prave agentes increpare. Quod nonnunquam dum fluxe agitur, dum lapsus vanae gloriae in accepta eademscientia non vitatur, ferrum in aqua perditur, quia ex dissoluto opere intelligentiafatuatur. Quam profecto intelligentiam, ad hoc novimus dari, ut ante dantis oculos, ex bonadebeatactione restitui. Unde recte is qui ferrum amiserat, clamabat: Heu, heu, heu, Domine mi, et hoc ipsum mutuo acceperam. ( R4, 6, 5) Habent enim hoc electi proprium, si quando eis in sua scientia furtive vanaegloriae culpa subrepit, ad cor velociter redeant: et quidquid in se ante districtijudicis oculos damnabile inveniunt, lacrymis insequuntur. Qui flentes non solum caute inspiciunt, quae mala commiserunt, sed ex acceptomunere quae reddere etiam bona debuerunt: qui nimirum tanto se amplius peccatoressentiunt, quanto ex neglectis bonis quae agere poterant debitores tenentur. Recte ergo qui ferrum perdidit, clamat: « Heu, heu, heu, et hoc ipsum mutuoacceperam. » Ac si dicat: Illud per dissolutionem negligentiae perdidi, quod ut perbona operaredderem ex gratia creditoris accepi. Sed nunquam Deus mentem deserit, quae in peccatis se veraciter agnoscit. « Unde et mox Elisaeus veniens, lignum deorsum misit, et ferrum in superficiemattulit. » Quia videlicet Redemptor noster pie nos respiciens, cor peccatorishumiliat, et eam quam amiserat, intelligentiam reformat. Lignum erigit et ferrum in superficiem attulit, quia videlicet Redemptor noster,et scientiam reparat, et cor elatum in cogitatione humiliat. Unde bene in alia translatione dicitur: « Quod confregit lignum atque jactavit, etsic ferrum sustulit. » Lignum namque confringere est cor ab elatione conterere. Lignum ad ima jactare est elevatum cor in cognitione (ut diximus) propriaeinfirmitatis humiliare. Atque illico ferrum ad superficiemredit, quia ad usum exercitationis pristinaeintelligentiae recurrit. Igitur quoniam donum intellectus quod accipitur, vix cum tot difficultatibuscustoditur, curandum valde est, ne otio torpeat, curandum ne incitatione operis vitioelationis evanescat. Sancti namque viri minime exsultant, cum cognoscunt quae faciunt. Sed cum faciunt quae cognoverunt, etsi intelligendo largius congaudent a munerelargitoris, moerentes tamen considerant debitum operis: ut videlicet actionepersolvant, quod eis praerogatum est in cognitione. Stultus namque est debitor, qui gaudens pecunias mutuas accipit, et tempus quoreddere debeat non attendit. Moderatur autem laetitia accipiendi, quando solerti providentia etiam constitutumtempus reddendi cogitatur.