V. 10 :
Quoniam non derelinques animam meam in inferno, nec dabis sanctum tuum videre
corruptionem. Notas mihi fecisti vias vitae; adimplebis me laetitia cum vultu
tuo: delectationes in dextera tua usque in finem.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 2, Caput 3
Si enim panis in sacro eloquio pro delectatione accipitur, buccella
panis est indeficiens delectamentum aeternae vitae. De quo
nimirum oblectamento per prophetam dicitur:
Gaudium et laetitia invenietur. in ea,
gratiarum actio, et vox laudis
(
Es, 51, 3). Hinc item jam ad mensam non tortae panis,
sed buccellae invitatos convivas intuens, ait:
Laetitia sempiterna super capita eorum, gaudium et
exsultationem obtinebunt
(
Es, 35, 10)
. Hinc Psalmista voce correpti poenitentis pronuntians,
dicit:
Notas mihi fecisti vias vitae, adimplebis
me laetitia cum vultu tuo, delectationes in
dextera tua usque in finem
(
Ps, 15, 10).
Viae etenim vitae sunt afflictiones poenitentiae, quibus nimirum a
damnationis suae barathro peccator ad supernam patriam ducitur, dum pro
commissis iniquitatibus sponte cruciatur. Unde et cum
correptum se esse peccatorem insinuat, praesumit, dicens:
Tu es, Domine, qui restituisti haereditatem meam
mihi
(
Ps, 15, 5)
. Et item confidens, ait:
Quoniam non derelinques animam meam in inferno
(
Ps, 15, 10). Viae namque vitae peccatori notae fiunt
quando afflictiones poenitentiae ei divinitus insinuantur, quando
videlicet illuminata mente considerat quam vitae amaritudinem singulis
praeteritae culpae delectationibus apponat. Qui nimirum cum
vultu omnipotentis Dei jucunda laetitia adimpleri gloriatur, quia de
manifesta divinae contemplationis satietate reficitur, et qui in laeva
vitae praesentis ad tempus poenitendo compungitur, in dextra aeternae
vitae usque in finem delectationibus satiatur. Qui ergo
tortam panis obtulit, ad buccellae comestionem perducitur, quia qui
amore supernae vitae noxias delectationes cruciat, in discubitu aeterni
gaudii sibi perpetuam refectionem parat. Sequitur:
Liber 3, Caput 1
Sed hoc ministerium, quod Domino exhibuit, etiam coram Heli exhibuit,
quia subjunxit, dicens: David enim dicit:
Quoniam non derelinques animam meam in inferno,
nec dabis sanctum tuum videre corruptionem
(
Ac, 2, 27 et
Ps, 15, 10)
. Coram Heli itaque Samuel ministrare Domino apte
dicitur, quia electi sanctae Ecclesiae praedicatores, dum statum novae
fidei praedicando erigerent, quod ratione asserere conati sunt, Patrum
veterum auctoritate firmaverunt.
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 1, Caput 2
Suscitans de pulvere egenum et de stercore erigens pauperem.
(
S1, 2, 8) Pater videlicet de terrae pulvere Filium tam cito suscitavit, juxta quod
ipseper Psalmistam postulat, dicens:
Resuscita me et retribuameis, ut caro ejus non videret corruptionem,
(
Ps, 40, 11) [mauvais référencement: Ps, 40] secundum quod per eumdem Psalmistam dicitur:
Non derelinques animam meam in inferno, nec dabis Sanctum tuum videre
corruptionem.
(
Ps, 15, 10) [mauvais référencement: Ps, 4] Ipse etiam, sicut supra dictum est, cum pauper apparuisset, atque egenus
incarne ut supra paupertate atque humilitate superaret diabolum superbum, qui
rexdicitur super omnes filios superbiae, tamen majestas Dei Patris, de stercore
eumsublimavit ineffabiliter, et hoc quare? Quaeris quare? Audi quare:
Ut sedeat
, inquit,
cum principibus et solium gloriae teneat.
(
S1, 2, 8) [mauvais référencement: Mt, 19]
Principes, sancti apostoli intelliguntur, qui sedebunt cum Christo
superduodecim sedes. SedDominus solium gloriae retinet non solum videlicet
in aequalitate Patris,sedendo ad dexteram majestatis: juxta quod Apostolus dicit:
Sedet ad dexteram majestatis in excelsis;
(
He, 1) Tanto melior angelis effectus, quanto differentius prae illis
nomenhaereditavit, verumetiam solium gloriae tenebit secundum quod ipse ait:
Pater non judicat quemquam, sed omne judicium dedit Filio.
(
Jn, 5, 22) [mauvais référencement: Jn, 5]
Ipse enim in gloria Patris sui venturus est ad judicium, cum angelis et
archangelis, cum thronis et dominationibus, et sedebit in sede gloriae majestatis
suae, judicans orbem in aequitate.
(
Mt, 16, 27) [mauvais référencement: Mc, 8]
Sedebunt etiam et principes super duodecim sedes, judicantes duodecim
tribus Israel.
(
Mt, 19, 28) [mauvais référencement: Mt, 19]
Hinc Isaias dicit:
Dominus ad judicium veniet cum senioribuspopuli sui.
(
Es, 3) Hinc Salomon ait:
Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus.
(
Pr, 31) Nobilis ergo erit Dominus, vir sanctae Ecclesiae, in portis suae civitatis,
quividebatur ignobilis, ante tribunal praesidis. Quia etiam nunc a multis
contemnendus putatur, quia ubi saeculi finis advenerit,ubi patriae coelestis ingressum
aperuerit electis, jam cunctis parebit sublimis. Et solium gloriae tenebit
sine fine, quia regni ejus non erit finis
(voir:
Lc, 1)
. Nam sequitur:
Quia ipse dominabitur a mari usque ad mare,
(
Ps, 71, 8) [mauvais référencement: Ps, 71] etc.
Domini enim sunt cardines terrae, et posuit super eos orbem.
(
S1, 2, 8) Cardines terrae quatuor climata mundi intelliguntur, videlicet oriens,occidens,
septentrio, atque meridies, super quae posuit orbem, quia videlicetubiquedilatavit
Ecclesiam suam. Hinc Psalmista ait:
Ab ortu solis usque ad occasum, laudabile nomen Domini.
(
Ps, 112, 3) [mauvais référencement: Ps, 112] Hinc iterum scriptum est:
A finibus terrae audivimus laudes justi.
(
Es, 24) Et iterum de sanctis praedicatoribus:
In omnem terram exivit sonus eorum, et in fines orbis terrae verba eorum .
(
Ps, 18, 5) [mauvais référencement: Ps, 28] Quanquam cardines terrae, ut quibusdam placet, ipsi praedicatoresintelligantur,
super quorum fidem stabilita est Ecclesia. De quibus scriptum est:
Sub quo curvantur, qui portant orbem
(
Jb, 19) Ipsi quidem sunt qui alibi columnae dicuntur, sicut scriptum est:
Columnae coeli contremiscunt et pavent ad nutum ejus,
(
Jb, 26) videlicet sancti Ecclesiae praedicatores, super quos fabricae
Ecclesiaestructuraconsurgit, sicut alia Scriptura testatur, dicens:
Qui vicerit, faciam illum columnam in templo Dei mei.
(
Ap, 3) Nam quisquis in Dei opere, recta intentione firmatur, columna in
structurafabricae spiritalis erigitur, ut in hoc templo, quod est Ecclesia positus,
etutilitate prosit, et decore. Unde de sanctorum praedicatione
subinfertur:
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 1, Caput 2
Deducit ad inferos, et reducit
(
S1, 2, 6). Quibus enim dicit Apostolus:
Si mortui estis cum Christo, quae sursum sunt, quaerite, ubi
Christus est, in dextera Dei sedens,
(
Col, 3) salubriter mortificantur utique a Domino, quibus adjungit:
Quae sursum sunt, sapite, non quae super terram,
(
Col, 3) ut ipsi sint illi qui esurientes transierunt terram.
Mortui enim estis,
(
Col, 3) inquit; quoniam salubriter mortificat Deus. Deinde
sequitur: « Et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo. » Ecce
quomodo eosdem ipsos vivificat Deus. Sed nunquid eosdem
deduxit ad inferos et reduxit? Hoc utrumque sine controversia fidelium,
in illo potius videmus impletum, capite scilicet nostro, cum quo vitam
nostram in Deo Apostolus dixit absconditam. Nam
qui proprio Filio non pepercit, sed pro nobis omnibus
tradidit eum,
(
Rm, 8) isto modo itaque mortificavit, et quia resuscitavit a mortuis,
eumdem rursus vivificavit. Et quia in Propheta vox ejus
agnoscitur:
Non derelinques animam meam in inferno,
(
Ps, 15, 10) [mauvais référencement: Ps, 15] eumdem deduxit ad inferos et reduxit. Hac ejus
paupertate ditati sumus.
Theutmirus; Claudius Taurinensis
Liber 1, Caput 1
Dominus mortificat, et vivificat, deducit ad inferos, et reducit.
(
S1, 2, 6) Mortificavit illam, quae multa
erat in filiis,
(
S1, 2, 5) et vivificavit hanc sterilem, quae peperit
septem
(
S1, 2, 5); quamvis commodius possit intelligi, eosdem vivificare, quos mortificaverat: id enim
velut addendo repetivit:
Deducit ad inferos, et reducit
(
S1, 2, 6). Quibus enim dicit Apostolus :
si mortui estis cum Christo, quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera
Dei sedens;
(
Col, 3, 1) salubriter utique mortificantur a Domino. Quibus adjungit :
quae sursum sunt sapite, non quae super terram
(
Col, 3, 2): ut ipsi sint illi, qui esurientes transierunt terram
Mortui enim estis,
(
Col, 3, 3) inquit. Ecce quomodo salubriter mortificat Deus. Deinde sequitur:
Et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo.
(
Col, 3, 3) Ecce quomodo eosdem ipsos vivificat Deus. Sed nunquid eosdem ipsos deduxit ad inferos,
et reduxit? Hoc utrumque sine controversia fidelium, in illo potius videmus impletum,
capite
scilicet nostro: cum quo
vitam nostram
in Deo, Apostolus dixit
absconditam
. Nam qui
proprio filio non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum,
(
Rm, 8, 32) isto modo utique mortificavit eum: et quia resuscitavit eum a mortuis, eumdem rursum
vivificavit. Et quia in prophetia vox ejus agnoscitur :
non derelinques animam meam in inferno,
(
Ps, 15, 10) eumdem
deduxit ad inferos, et reduxit
(
Ac, 2, 27). Hac ejus paupertate ditati sumus:
Dominus enim pauperes facit et ditat
(
S1, 2, 7): nam quid hoc sit, ut sciamus, quod sequitur, audiamus,
humiliat, et exaltat:
(
S1, 2, 7) utique superbos humiliat, et humiles exaltat: Quod enim alibi legitur :
Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam,
(
Jc, 4, 6 et
Pr, 3, 34) haec totus habet sermo hujus Annae; quae interpretatur gratia ejus. Jam vero
quod adjungitur:
suscitat a terra pauperem:
(
S1, 2, 8) de nullo melius, quam de illo intelligo, qui propter nos pauper factus est, cum dives
esset, ut ejus paupertate, sicut paulo ante dictum est, ditaremur. Ipsum enim de terra
suscitavit tam cito, ut caro ejus non videret corruptionem: nec illud ab illo alienabo,
quod
additum est:
Et de stercore erigit inopem.
(
S1, 2, 8) Inops quippe id est, ac pauper: stercus vero, unde erectus est, rectissime
intelliguntur persecutores Judaei, in quorum numero cum se dixisset Apostolus:
Ecclesiam persecutus sum
(
1Co, 15, 9 et
Ph, 5, 6):
quae mihi fuerunt,
(
Ph, 3, 7) inquit,
lucra, haec propter Christum damna esse duxi:
(
Ph, 3, 7 et
Ph, 3, 8) nec solum
detrimenta,
verum etiam
stercora
existimavi esse,
ut Christum lucrifacerem
(
Ph, 3, 8). De terra suscitatus est ille supra omnes divites pauper, et de illo stercore erectus
est supra omnes opulentos ille inops, ut sedeat cum potentibus populi, quibus ait
:
sedebitis super duodecim sedes
(
Mt, 19, 28): sed sedem gloriae haereditatem dans eis. Dixerant enim potentes illi :
Ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus te
(
Mt, 19, 27). Hoc votum potentissimi voverant; sed unde hoc, eis nisi ab illo, de quo hic continuo
dictum est?
Dans votum vovendi:
(
S1, 1, 11) alioquin ex illis essent potentibus, quorum
infirmatus est arcus
(
S1, 2, 4).
Dans
, inquit,
votum vovendi;
non enim Domino quisquam quidquam rectum voveret, nisi qui ab illo acciperet quod
voveret (v. 8.). Sequitur: Et benedixit annos justi. Ut cum illo scilicet
sine fine vivat, cui dictum est :
Et anni tui non deficient:
(
Ps, 101, 28) ibi enim stant anni, hic autem transeunt, imo pereunt, ante enim quam veniant non
sunt:
cum autem venerint, non erunt, quia cum suo fine veniunt. Horum autem duorum, id est
dans votum vovendi, et benedixit annos justi,
unum est quod facimus, alterum quod sumimus, sed hoc alterum Deo largitore non sumitur,
nisi cum ipso adjutore primum illud efficitur: quia (v. 9) non in virtute sua
potens est vir (v. 10.). Dominus infirmum facit adversarium suum, illum scilicet, qui
homini voventi invidet, et resistit, ne valeat implere quod vovit. Potest ex ambiguo
graeco
intelligi: et adversarium suum. cum enim Dominus possidere nos coeperit, profecto
adversarius, qui noster fuerat, ipsius fit, et vincetur a nobis, sed non viribus nostris,
quia
non in virtute sua potens est vir. Dominus ergo infirmum faciet adversarium suum.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Angelomus Luxovensis(-c.895)
Rabanus Maurus (780-856)
Theutmirus; Claudius Taurinensis