Liber Psalmorum

PrécédentSuivant

V. 2 : qui statis in domo Domini, in atriis domus Dei nostri.

Poètes

Commentaires

Angelomus Luxovensis(-c.895)

  • Liber 3, Caput 6
    • Et aedificavit rex Salomon atrium interius tribus ordinibus lapidum politorum, et uno ordine lignorum cedri. ( R3, 6, 36) De interiori atrio breviter loquitur, de exteriori prorsus tacerevidetur. Verum in verbis dierum utriusque fit mentio, ubi ita scriptum est. Fecit etiam atrium sacerdotum, et basilicam grandem, et ostia in basilica quae texit aere. ( Ch2, 4) Atrium vero interius, quod vocatur sacerdotum, eo quod sacerdotes et levitae ineo ministrarent, ex omni parte erat templo circumdatum. Sed ab oriente ejusdem templi, erat ingressus multo longius a templo, quam acaeteris tribus plagis secretus: quia nimirum in ea plaga, id est in facie templi,fiebant ministeria sanctorum, ibi altare aeneum ad ostiasDomino offerendas, ibi decemluteres ad lavandas easdem hostias, ibi mare aeneum erat positum ad lavandas manuspedesque sacerdotum. Habebat autem hoc atrium trecentos cubitos altitudinis (ut Josephus narrat)quatenus ab ingressu templi caeteros prohiberet, et solis sacerdotibus hoc liceresignificaret. Eratque ei janua ad orientalem plagam, ad quam usque populus hostias suas etsacrificia inferebat, inde suscipienda a sacerdotibus atque ad altareproferenda. De exteriori vero atrio, quod Verba dierum basilicam grandem vocant, ita scribitJosephus: Extrinsecus autem hujus templi, aliam aedificavit aulam quadranguli schematefactam. Erigens maximas porticus atque latas, et portas excelsas et amplas per quatuormundi partes in eo continens, quarum singulaead unumquemque ventum quatuor angulisattendebant, ubi aureas januas collocavit. Et paulo post: In hoc ergo sacrarium, omnes populi quibus purgatio et observatiolegitimorum inerat introibant. Has vero porticus, Cassiodorus Senator, in pictura templi quam in Pandectis posuit(ut ipse in Psalmorum expositione commemorat) triplici ordine distinxit. Primum videlicet ordinem ponens extra atrium sacerdotum ex omni parte perquadrum. Secundum, eodem modo extra intimas porticus, undique versum in gyro. Extremum, similiter ex omni latere priorum porticuum in circuitu. Sicque templum triformi aedificiorum praesidio, ab omni erat parte munitum: factopavimento sub divo, inter aedificia singula de marmore et parietibus domoruminterioribus, hocest, eis qui ad templum respiciebant factis in columnis, exterioribusvero solidis. Sicque fiebat, ut omnis structura templi per graduum esset varietatemrationabiliter distincta. Namque in Sancta sanctorum ingrediebatur pontifex, in ipsum templum sacerdotespurificati: in atrium sacerdotum, sacerdotes purificati: et non purificati una cumlevitis et cantoribus: in intimum atrium basilicae majoris viri Judaei purificatistantes et orantes sub divo, si serenum esset: si tempestas, in porticus proximas seserecipientes. In exterius atrium mulieres viduae purificatae. In extremum atrium gentiles et Judaei, qui nuper venerant ex gentibus usque adsextum purificationis diem, haec ut in pictura Cassiodori distincta reperimus breviterannotare curavimus:rati eum ab antiquis haec Judaeis didicisse, neque virum tameruditum voluisse exemplum legendi proponere, quae non ipse prius vera essecognovisset. Haec sunt loca, quorum meminit supremus graduum psalmus, qui ita incipit: Ecce nunc benedicite Domino omnes servi Domini, qui statis in domo Domini, in atriis domus Dei nostri. ( Ps, 134, 1 et Ps, 134, 2) [mauvais référencement: Ps, 133] In his porticibus Jeremias et prophetae alii, in his Dominus et apostoli,verbum populo praedicabant. In horum aliqua Dominus sedebat docens, quando a tentantibus Pharisaeis mulierilla adultera judicanda oblata est (voir: Jn, 8) . In his invenit vendentes et ementes oves, boves et columbas: hosque cum suismercimoniis eliminavit e templo (voir: Mt, 21) . Et hisPetrus et Joannes claudum invenientes sanarunt, ac secum ingredientesinterius adorandum duxerunt (voir: Ac, 5) . In his orabat omnis multitudo populi, quando incensum ponenti Zachariae angelus adaltare thymiamatis apparuit, eumque de praecursoris Domini nativitate perdocuit (voir: Lc, 1) . Non autem haec atria cum porticibus suis aspectum templi de longe aspectantibusabscondere potuerunt: quia locus in quo templum erat situm, multum sublimior erat,quam ubi fundatae porticus fuere. Nam sicut Josephus scribit, extremae atriorum fabricae, cum in quadringentiscubitis essent erectae tantum ad verticem usque montis in quo templum aedificatum est,pervenerunt. Haec quidem de structura templi studioso lectori credidimus intimanda, verum ineis quaecunque Scripturasacra referre commodum duxit, figuras mysteriorum quaeramus,caeteris pro historiae cognitione simpliciter utamur. Aedificium ergo templi intra atrium sacerdotum, perfectorum in sancta Ecclesia etsublimium vitam exprimit virorum, eorum videlicet qui et excellentia virtutum Dominoappropinquare, et aliis verbo atque opere ducatum solent ostendere salutis. Sacerdos namque ab eo Latine nomen accepit, quod sacrum praebere dicatum minoribusdebeat: quo nomine in Scripturis mystice non solum altaris ministris, episcopividelicet et presbyteri, sed et omnes utique censentur qui altitudine rectaeconversationis ac doctrinae salutaris eminent, nec sibimetipsis tantummodo, sed etpluribus prosunt: qui dum corpora sua hostiam viventem, sanctam,Deo placentem exhibent (voir: Rm, 12) , sacerdotis tale profecto ministerium spiritualiter exercent. Neque enim episcopis solum et presbyteris; verum omni Ecclesiae loquebaturapostolus Petrus cum ait: Vos autem genus electum, regale sacerdotium, gens sancta, populus acquisitionis. ( 1P, 2) Cujus honore dignitatis, etiam antiquus populus Dei erat insignitus, dicenteipso ad Moysen: Haec dices domui Jacob, et annuntiabis filiis Israel. ( Ex, 19) Et paulo post: Et vos eritis mihi in regnum sacerdotale, et gens sancta. ( Ex, 19) Basilica vero grandis quae erat atrium sacerdotum, in quo omnis populimultitudo adorare, sive ad verbum audiendum confluere solebat, carnalium in sanctaEcclesia vitam moresque figuraliter insinuat. Qualibusdicit Apostolus: Et ego fratres non potui vobis loqui quasi spiritalibus, sed quasi carnalibus: tanquam parvulis in Christo lac vobis potum dedi, non escam. ( 1Co, 3) Qui bene per basilicam grandem designantur, quia absque ulla dubietate multomajor est in sancta Ecclesia talium quam perfectorum numerus. Sed quantum numero praestant, tantum succumbunt merito. Unde apte basilica haec grandis etsi plurimos capit, non eos tamen in interioratempli deaurati, non ad altaris officium, non in ipsum saltem atrium sacerdotumintromittit: quia carnales quique atque infirmi adhuc in Ecclesia, etsi ob meritumcastae fidei ac pietatis Domino devotae ad electorum sortem pertinent, longe tamenabest ut illisaequentur, qui cum fiducia proloquuntur. Non enim audeo aliquid loqui eorum quae per me non efficit Christus in obedientiamgentium, verbo et factis (voir: Rm, 15) . Et iterum: Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi: de caetero reposita est mihi corona justitiae. ( 2Ti, 4) Accedebat quidem vulgus usque ad atrium sacerdotum, hostias suas ad usque hujusjanuam deferebat, susceptas a sacerdotibus, atque in altari oblatas, oculisprosequebatur. In ipsum etiam templum cum aperiebatur intuitum suum a longe dirigebat, nec tamenatrium sacerdotum intrandi facultatem habebat. Verum de inferioribus clamabat ad Dominum, quia nec carnalium in Ecclesiasimplicitas a Domino despicitur, quando fideliter ea quae valent illi votopietatisofferunt. Dirigunt enim visus a longe in templo Dei, cum vitam sublimium discere, etadmirari sedulo gaudent: et quos virtutis imitatione sequi nequeunt, piae venerationiscomplectuntur affectu. Vident hostias sacerdotum in altari igne sacro sanctoque consumi: quia magnorumopera cognoscunt a Domino per Spiritum sanctum dignanter accipi. Afferunt et suas hostias ad atrium sacerdotum offerendas Domino pro illis, dumbona quae praevalent operantes, majorum ac doctorum, et confirmantur exhortatione etintercessione Domino commendantur. Offerunt etiam tunc hostias suas sacerdotibus per eos Domino commendandos, cumsanctis quibusque egentibus necessaria mundi hujus, quibus ipsi abundant, summaemercedis intuitu, Domino tribuunt admonenteac dicente: Facite vobis amicos de mammona iniquitatis, ut cum defeceritis, recipiant vos in aeterna tabernacula. ( Lc, 16, 9) [mauvais référencement: Lc, 16] Bene atrium sacerdotum tribus ordinibus lapidum politorum, et uno ordinelignorum cedri aedificatum esse memoratur. Tres quippe ordines sunt lapides politorum, fides, spes, charitas. Et recte politorum, quia certa necessaria est dicendi solertia qua quisque quomodocredere, quid sperare sive diligere debeat dignoscat, unus autem ordo lignorum cedriipsa est bona operatio, ac sine corruptione simulationis exhibita, sine cujussuperadjectione, fides, spes, charitas, vera esse non valet. Dictum namque est saepius, quod ligna cedri propter odoris gratiam et imputribilemsuae naturae potentiam, perseverantiam famamque pie designantactionis. At hoc atrium usque universi conscendunt electi, qui fide, spe, dilectione atqueopere Deo placere appetunt: hoc alta meritorum gratia transcendunt perfecti, cum intanto virtutum culmine proficiunt, ut dicere suis auditoribus possint: Imitatores nostri estote, sicut et nos Christi: ( 1Co, 4) gloriantur et dicunt: Nescitis quoniam angelos judicabimus, quanto magis saecularia? ( 1Co, 6)

Beda (672-735)

  • Liber 1, Caput 18
    • Tertia pars vestrum introeat Sabbato ( R4, 11, 6), etc. Quod ait Joiada pontifex sacerdotibus et Levitis, proferens Joas filium Azariae, quem sex annis, quibus regnavit Athalia, clam nutriebat in templo: Tertia pars vestrum introeat Sabbato, et observet excubitum domus regis; tertia autem pars sit ad portam Seir, et tertia pars ad portam quae est post habitaculum scutatiorum; custodietis excubitum domus Messae; duae vero partes e vobis omnes egredientes Sabbato custodiant excubias domus Domini circum regem, et vallabitis eum, habentes arma in manibus vestris ( R4, 11, 6, R4, 11, 7 et R4, 11, 8), et caetera, quae ibidem dicta vel facta commemorantur; melius intelliguntur, si de locis templi, in quibus actum est, latius aliqua replicentur. Templum quidem ipsum, exceptis porticibus, quibus omni ex parte sibi adhaerentibus circumdabatur, habebat intra parietes (haec est enim mensura prima, quam Verba dierum nominant) sexaginta cubitos longitudinis, viginti autem latitudinis. Cujus omnis ambitus atrii tres cubitos alto erat circumdatus, habens introitum a parte Orientis, cujus in libro Regum ita meminit Scriptura: Et aedificavit atrium interius tribus ordinibus lapidum politorum, et uno ordine lignorum cedri ( R3, 6, 36). Interius videlicet hoc appellans atrium, eo quod alia circa hoc exteriora sint facta. Porro in Verbis dierum ita: Fecit etiam atrium sacerdotum, et basilicam grandem, et ostia in basilica, quae texit aere ( Ch2, 4, 9). Atrium videlicet sacerdotum hoc nominans, quia nimirum ad hoc erat factum, ut ab ingressu templi caeteros arceret, solisque hoc ingredi sacerdotibus licere designaret. Erat autem hoc idem atrium ab Australi, Occidentali, et Septentrionali parte vicinius muro templi. Porro ad ortum solis, unde et introitum per gradus habebat, in magnam se prolixitatem a templo protendebat, ut pote quod in illa sui parte altare holocausti, in illa luteres bis quinos, in quibus hostiae lavarentur, in illa mare aeneum, in quo intraturi ad ministerium sacerdotes lavarentur, in illa sacerdotum immolantium et psallentium habebat choros Levitarum. Circumdabatur autem hoc atrium undiqueversum a longe aede permaxima in quadrum. Cujus interior paries, id est qui templum a quatuor mundi partibus respiciebat, inferius erat per totum in arcubus constructus, ulterior vero firma soliditate fundatus. Et januas habens aereas, ut supra dictum commemoravimus. Et ostia in basilica, quae texit aere; quae etiam porticibus communita maximis, et opportunis erat discreta coenaculis. Et rursus extra hanc aedem in gyro altera simili schemate facta. Sed et tertia nihilominus circa illa eodem ordine facta per gyrum interiora omnia longe lateque circuibat, in hoc tantum a prioribus distans aedibus, quod Orientalis et Septentrionalis ejus paries ostia minime habebat, eo quod uterque eorum ad muros pertineret civitatis. Haec autem sunt atria de quibus canitur in Psalmis: Qui statis in domo Domini, in atriis domus Dei nostri ( Ps, 134, 2). Et quoniam ipsa domus Domini in editiore loco constructa erat, fiebat ut atria quanto exteriora fierent, tanto altiores haberent parietes, ut pote inferius fundamenta habentes; adeo ut ultima quadringentos in altitudine cubitos haberent, nec tamen aequandae templi altitudini aliquantulum propinquarent. Quorum omnium in libro Paralipomenon ita generalis fit mentio: Dedit autem David Salomoni filio suo descriptionem porticus et templi, et cellariorum, et coenaculi, et cubiculorum in adytis, et domus propitiationis, nec non et omnium quae cogitaverat atriorum et exedrarum per circuitum in thesauris domus Domini et in thesauris sanctorum ( Antiq, 8, 3). Sed Josephi scriptura vel pictura ab antiquis formata plenius quo sint haec ordine facta distinguit. His vero ita compositis, in Sancta sanctorum summi tantum sacerdotis erat semel in anno cum sanguine hostiarum ingredi, in sanctuario ante oraculum sacerdotes tantum purificati introibant, in atrio interiore sacerdotes omnes et Levitae. Circa hoc atrium sub dio, vel, si tempestas arcebat, in aedibus circumpositis viri Israelitae ad orandum sive audiendum verbum convenire solebant. In tertio ordine atriorum stabant ad orandum mulieres Israeliticae sub dio, vel, si tempestas non sinebat, proxima circumpositarum aedium tecta subibant. Porro in ultimum ordinem atriorum gentiles, qui ad orandum forte convenerant, intrabant. Ubi etiam post tempora dispersionis hi qui de gentibus nuper advenerant Israelitae diebus septem purificati sic tandem interiora sanctorum petebant. Quae autem inter atria vel in atriis erant pavimenta, lapide vario sunt omnia strata. Ita vero ostia in aedibus contra invicem posita erant, ut et hi etiam qui in ultimis consistebant templum possent intueri. Erant autem sortes viginti quatuor et sacerdotum et Levitarum et janitorum, qui per totidem septimanas sibi ex ordine succederent, Sabbato nova turma intrante ad officium, et post Sabbatum ea quae proxima septimana ministraverat domum redeunte. Sed hic pontifex, propter necessitatem augendi circa novum regem exercitus, et eos qui intrandi septimanam ordinem habebant suscepit, et illos qui jam suam septimanam ministrando impleverant, ne abirent, retinuit. Qui alios quoque Levitas de cunctis urbibus Juda, simul et principes familiarum Israel, missis in hoc centurionibus, Jerosolymam congregaverat, ut Verba dierum narrant (voir: Ch2, 23) . Quos educturus, filium regis tali ratione distinxit, ut omnes qui impleverant Sabbatum, et egressuri erant, in duas divisi partes, regem in interioribus atrii locis armati circumstarent. Reliqua vero multitudo, id est, hi qui non erant de stirpe Levi, exteriores atriorum januas contra furorem reginae, si quid forte adversi moliretur, custodirent. Porro hi qui nuper ad Sabbatum venerant sacerdotes, Levitae, et janitores, in tres divisi partes, domum regis, id est, palatium observarent, ne vel hoc regina collecto exercitu contra regem defenderet. Servarent et portam habitaculi scutariorum, per quam de templo ad palatium descendebatur, sicut infra dicitur: Duxeruntque regem de domo Domini, et venerunt per viam portae scutariorum in palatium, et sedit super thronum regum ( R4, 11, 19). Ubi etiam porta Seir, et domus Messa, quae cum porta Scutariorum nominatur, esse videntur. Scutarios autem tutores regis appellat, testante libro Paralipomenon; qui cum Roboam scuta aerea pro aureis fecisse commemorasset, adjecit: Et tradidit illos principibus scutariorum, qui custodiebant vestibulum palatii ( Ch2, 12, 10). In quo videlicet libro distinctius haec cuncta replicantur: Tertia pars vestrum, qui veniunt ad Sabbatum, sacerdotum, et Levitarum, et janitorum, erit in portis. Tertia vero pars ad domum regis, et tertia in porta quae appellatur Fundamenti. Omne vero reliquum vulgus sit in atriis domus Domini. Nec quisquam alius ingrediatur domum Domini, nisi sacerdotes et qui ministrant de Levitis; ipsi tantummodo ingrediantur qui sanctificati sunt, et omne reliquum vulgus observet custodias Domini. Levitae autem circumdent regem, habentes singuli arma sua ( Ch2, 23, 5, Ch2, 23, 6 et Ch2, 23, 7) , etc.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

  • Liber 4, Caput 2
    • Anno septimo misit Joada, et assumens centuriones, et milites . . . praecepit illis, dicens . . . Tertia pars vestrum introeat sabbato ( R4, 11, 4, R4, 11, 5 et R4, 11, 6), etc. Quod ait Joiada pontifex sacerdotibus, et levitis in templo, et proferens Joas filium Azariae, quem sex annis, quibus regnavit Athalia, clam nutriebat in templo: Tertia pars vestrum introeat sabbato, et observet excubitum domus regis, tertia autem pars sit ad portam Seir, et tertia pars ad portam, quae est post habitaculum scutariorum. Custodietis excubitum domus Messa. Duae vero partes e vobis omnes egredientes sabbato custodiant excubitum domus Domini circum regem, et vallabitis eum habentes arma in manibus vestris ( R4, 11, 6, R4, 11, 7 et R4, 11, 8), etc. Quae ibidem dicta, vel facta commemorantur, melius intelliguntur, si de locis templi, in quibus actum est, latius aliqua replicentur. Templum quidem ipsum, exceptis porticibus, quibus omni ex parte sibi adhaerentibus circumdabatur, habebat intra parietes (haec est enim mensura prima, quam verba dierum nominant) sexaginta cubitos longitudinis, viginti autem latitudinis. Cujus omnis ambitus atrio tres cubitis alto erat circumdatus, habente introitum a parte orientis, cujus in libro Regum ita meminit Scriptura: Et aedificavit atrium interius tribus ordinibus lapidum politorum, et uno ordine lignorum cedri ( R3, 6, 36). Interius videlicet hoc appellans atrium, eo quod alia circa hoc exteriora sint facta. Porro in verbis dierum ita: Fecit etiam atrium Sacerdotum, et basilicam grandem, et ostia in basilica, quae texit aere ( Ch2, 4, 9). Atrium videlicet Sacerdotum hoc nominans, quia nimirum ad hoc erat factum, ut ab ingressu templi caeteros arceret, solisque hoc Sacerdotibus licere designaret. Erat autem hoc idem atrium ab australi, occidentali et septentrionali parte vicinius muro templi. Porro ad ortum solis, unde et introitum per gradus habebat, in magnam se prolixitatem a templo protendebat, utpote quod in illa sui parte altare holocausti, in illa luteres bis quinos, in quibus hostiae lavarentur, in illa mare aeneum, in quo intraturi ad ministerium sacerdotes lavarentur: in illa Sacerdotum immolantium, et psallentium habebat choros levitarum. Circumdabatur autem hoc atrium undique versum a longa aede praemaxima in quadrum, cujus interior paries (id est, qui templum a quatuor mundi partibus respiciebat) inferius erat per totum in arcubus constructus, ulterior vero firma soliditate fundatus. Et januas habens aereas, ut supra dictum, memoravimus; et ostia in basilica, quae texit aere; quae etiam porticibus communita maximis, et opportunis erat discreta coenaculis. Et rursum extra hanc aedem in gyro altera simili schemate facta: sed et tertia nihilominus circa illam eodem ordine facta per gyrum, interiora omnia longe, lateque circuibat: In hoc tantum a prioribus distans aedibus, quod orientalis, et septentrionalis ejus paries ostia minime habebat, eo quod uterque eorum ad muros pertineret civitatis. Haec autem sunt atria, de quibus canitur in Psalmis: Qui statis in domo Domini, in atriis domus Dei nostri ( Ps, 133, 1 et Ps, 134, 2): et quoniam ipsa domus Domini in editiore loco constructa erat, fiebat, ut atria, quanto exteriora fuerint, tanto altiores haberent parietes, utpote inferius fundamenta habentes, adeo ut ultima quadringentos in altitudine cubitos haberent, nec tamen aequandae templi altitudini aliquantulum propinquarent. Quorum omnium in libro Paralipomenon ita generalis fit mentio: Dedit autem David Salomoni suo descriptionem porticus, et templi, et cellariorum, et coenaculi, et cubiculorum in aditis, et domus propitiationis, nec non et omnium quae cogitaverat, atriorum et exedrarum per circuitum in thesauro domus Domini, et in thesauris Sanctorum ( Ch1, 28, 11 et Ch1, 28, 12). Sed et Josephi Scriptura, (Antiq. 8. 3) vel pictura ab antiquis formata, plenius, quo sint haec ordine facta, distinguit. His vero ita compositis, in Sancta Sanctorum summi tantum Sacerdotis erat semel in annocum sanguine hostiarum ingredi; in sanctuario ante oraculum Sacerdotes tantum purificati introibant. In atrio interiore Sacerdotes omnes, et Levitae. Circa hoc atrium sub (dio) divo, vel si tempestas arcebat, in aedibus circumpositis viri Israelitae ad orandum, sive ad audiendum verbum Dei conveniebant. In tertio ordine atriorum stabant ad orandum mulieres Israeliticae sub (dio) divo: vel si tempestas non sinebat, proxima circumpositarum aedium tecta subibant. Porro in ultimo ordine atriorum gentiles, qui ad orandum forte convenerant, intrabant. Ubi etiam post tempora dispersionis ii, qui de gentibus nuper advenerant Israelitae, diebus septem purificati, sic tandem, interiora sanctorum petebant. Quae autem intra atria, vel in atriis erant pavimenta, lapide vario sunt omnia strata. Ita vero ostia in aedibus contra invicem posita erant, ut ii etiam, qui in ultimis consistebant, templum possent intueri. Erant autem sortes viginti quatuor, et Sacerdotum, et Levitarum, et Janitorum, qui per totidem septimanas sibi ex ordine succederent, sabbato nova turma intrante ad officium, et post Sabbatum ea, quae proxima septimana ministraverat, domum redeunte. Sed hic pontifex proponit necessitatem augendi circa novum regem exercitus, et eos, qui intrandi septimanam habebant ordinem, suscepit, et illos, qui jam suam septimanam ministrando impleverant, ne abirent, retinuit. Qui alios quosque Levitas de cunctis urbibus Juda simul, et principes familiarum Israel, missis in hoc centurionibus Hierosolymam, congregaverat, ut Verba dierum narrant, (voir: Ch1, 23) quos educturus filium regis tali ratione distinxit, ut omnes, qui impleverant sabbatum, et egressuri erant, in duas divisi partes regem in interioribus atrii locis armati circumstarent: reliqua vero multitudo, id est qui non erant de stirpe Levi, exteriores atriorum januas contra furorem reginae, si quid forte adversi moliretur, custodirent. Porro hic qui nuper ad sabbatum venerant Sacerdotes, Levitae, et Janitores in tres divisi partes, domum regis, id est palatium, observarent: ne vel hoc regina collecto exercitu contra regem, defenderet: Servarent et portam habitaculi scutariorum, per quam de templo ad palatium descendebatur, sicut infra dicitur: duxeruntque regem de domo Domini, et venerunt per viam portae scutariorum in palatium, et sedit super thronum regum, ubi etiam porta Siref, et domus Messa, quae cum porta scutariorum nominatur, esse videntur. Scutarios autem tutores Regum appellat, testante libro Paralipomenon: quia cum Roboam scuta aerea pro aureis fecisse commemorasset, adjecit: Et tradidit illa principibus scutariorum, qui custodiebant vestibulum palatii ( Ch2, 12, 10): in quo videlicet libro distinctius haec cuncta replicantur: Tertia pars vestrum, qui veniunt ad sabbatum Sacerdotum, Levitarum, et Janitorum erit in portis; tertia vero pars ad domum regis, et tertia in porta, quae appellatur Fundamenti; omne vero reliquum vulgus sit in atriis domus Domini, nec quisquam alius ingrediatur domum Domini, nisi Sacerdotes, et qui ministrant de Levitis: ipsi tantummodo ingrediantur, qui sanctificati sunt, et omne reliquum vulgus observet custodias Domini. Levitae autem circumdent regem, habentes singuli arma sua ( Ch2, 23, 5, Ch2, 23, 6 et Ch2, 23, 7), etc.