V. 7 :
a summo caelo egressio eius. Et occursus eius usque ad summum eius; nec est
qui se abscondat a calore eius.
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 1, Caput 1
De Ramatha Sophim, de monte Ephraim
(
S1, 1, 1). Ramatha, Sophim et Ephraim, Hebraica nomina
sunt, quorum primum in lingua nostra sonat, Visio consummata, secundum
vero, Specula; tertium denique, Frugifer, sive fructificans,
interpretatur. Quae autem est visio consummata, nisi Dei
omnipotentis cognitio perfecta? Hanc profecto consummatam
visionem doctor Gentium insinuat, dicens:
Videmus nunc per speculum in aenigmate, tunc autem facie ad
faciem; nunc cognosco ex parte, tunc autem cognoscam, sicut et
cognitus sum
(
1Co, 13, 12). Et quid specula, nisi illa angelorum sublimitas
intelligitur? Specula quippe in sublimi, ad clariorem
visionem eligitur. Ramatha autem Sophim recte dicitur: quia
illa Conditoris nostri perfecta cognitio, a solis illis beatis civibus
haberi potest, qui in superna illa sublimitate consistunt.
Jubar quippe aeterni luminis in sui plenitudine, non in imo praesentis
exilii, sed de statu respicitur aeternae sublimitatis. Unde
bene Ramatha Sophim in monte Ephraim sita perhibetur. Quis
est enim mons Ephraim, nisi coelum? Mons quippe est frugifer,
qui aeternae pulchritudinis flores, et fructus indeficientis gaudii,
semper profert. Bene autem, et Ramatha, et Sophim in Ephraim
monte sita perhibetur, quia illa omnipotentis Dei aeterna visio, et
altitudo illa civium beatorum, non in terra habetur, sed in
coelo. De Ramatha namque se esse insinuans, ait:
Sicut novit me Pater, et ego agnosco Patrem
(
Jn, 10, 15). Hinc iterum dicit:
Nemo novit Filium nisi Pater, et Patrem nemo novit
nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare
(
Lc, 10, 22 et
Mt, 11, 27). De specula, hoc est sublimi fuit, qui et Judaeos
increpans, dicit:
Vos de deorsum estis, ego autem de supernis sum: vos de hoc
mundo estis, ego autem non sum de hoc mundo
(
Jn, 8, 23). De monte Ephraim fuit, qui dicit:
Ego sum panis vivus, qui de coelo descendi
(
Jn, 6, 51). De monte Ephraim eum fuisse Joannes Baptista
affirmans, ait:
Qui de coelo venit, super omnes est
(
Jn, 3, 31). Hinc Psalmista ait:
A summo coelo egressio ejus
(
Ps, 18, 7). Hinc Gentium doctor ait:
Secundus homo de coelo, coelestis
(
1Co, 15, 47). Vir ergo, qui unus fuisse asseritur, de Ramatha
Sophim de monte Ephraim exstitisse perhibetur: quia qui inter omnes
natus supra omnes enituit, inde tantus in terra apparuit, quia de coelo
venit. De Ramatha quippe Sophim fuit, quia etsi
incomparabilis hic refulsit, magnitudo tamen excellentiae ejus non
capitur, nisi ubi ejus perfecta cognitio aeternis civibus
exhibetur. Nam hic eum in excellentia virtutis aspexerat,
quid dicebat:
Quod vidimus, et audivimus, et manus nostrae contrectaverunt
de verbo vitae
(
1Jn, 1, 1). Sed quia magnitudinem excellentiae ejus non viderat,
in Ramatha eam nobis repromittit, dicens:
Cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam videbimus eum;
sicuti est
(
1Jn, 3, 2).
Liber 4, Caput 5
Et notandum quia psalterium, tympanum, tibiam, et citharam ante se
habere prophetae perhibentur, ut electorum praedicatorum forma
videatur. Reprobi namque post se, quae praedicant, habent:
quia dicunt et non faciunt, negligunt bona agere, quae
cognoscunt. Unde et adhuc regi Saul, jam Domini mandata
contemnenti, dicitur:
Quia projecisti sermonem Domini, projecit te
Dominus, ne sis rex.
(
R3, 15, 26) [mauvais référencement: R3, 15, 23]
Hinc per prophetam de Judaeis Dominus queritur, dicens:
Projecerunt me post corpus suum (III Reg. XIV,
9). Sancti ergo doctores, quia iter supernae
conversationis, quod praedicant, continuo incessu boni operis servant,
in eorum typo dicitur, quia prophetae psalterium, tympanum, tibiam, et
citharam ante se descendentes habuerunt. Possunt enim haec
instrumenta ad praedicationem redemptoris referri. Et quia
non valde superius, collem Domini ipsum esse Redemptorem diximus,
organorum convenientiam intueamur. Qui regni aeterni eum
regem nominat, nobis profecto psalterium sonat. Et qui
disciplinam mortificationis nostrae in eo asserit, velut tympanum
ferit. Tibiam sonat, qui mortuum Redemptorem pro salute mundi
denuntiat. Citharam percutit, qui eum a mortuis surrexisse,
et ad coelos ascendisse dicat. Sed ad tantorum organorum
jucunditatem hilarescimus, si ipsum prophetarum gregem insonantem
audiamus. David namque dicit:
A summo coelo egressio ejus, et occursus usque ad
summum.
(
Ps, 18, 7) Hinc item dicit:
Adorabant eum omnes reges terrae, omnes gentes servient
ei.
(
Ps, 71, 11) Velut enim psalterium in laudem Redemptoris tenuit,
qui superiorem partem laudis obtinuit, et Redemptoris adventum a summo
coelo praedicavit. Tympanum mortificationis ejus Isaias
tetigit, dicens:
Et vidimus eum, et non erat aspectus, et desideravimus eum,
despectum, et novissimum virorum, virum dolorum, et scientem
infirmitatem: et quasi absconditus vultus ejus et despectus;
unde nec reputavimus eum.
(
Es, 53, 3) Tibiam mortis ejus item sonans, ait:
Tanquam ovis ad occisionem ducetur, et quasi agnus
obmutuit.
(
Es, 53, 7) Citharam resurrectionis David increpitans, ait:
Commoveatur a facie ejus universa terra, dicite in gentibus,
quia Dominus regnavit a ligno: etenim firmavit orbem terrae, qui
non commovebitur.
(
Ps, 95,
et
) [mauvais référencement: Ps, 95, 10] Citharam ascensionis etiam tangens, dixit:
Regna terrae cantate Deo, qui ascendit super coelos
coelorum ad orientem.
(
Ps, 67, 33 et
Ps, 67, 34) Prophetae ergo de excelso descendunt, quando sancti
praedicatores illa sacramenta nobis annuntiant, quae alta contemplatione
didicere. Et psalterium, tibiam, et citharam dicunt: quia
Redemptorem nostrum aeterni regni Dominum asserunt, et per humanam
conditionem humiliatum, et morte sua mundum redimere, et resurgendo
coelestia reparare. Quae nimirum laudis instrumenta ante se
habent: quia ea, quae dicunt, intelligunt. E contra vero
Caiphas prophetare dicitur
(voir:
Jn, 11)
, et ea quae dixit, ignorare; cum tibiam Dominicae mortis, quam
tetigit, et non ut electus propheta haberet ante se, sed post
se. Bene ergo de electis prophetis subjungitur:
Ipsosque prophetantes.
Quia dum vident quae dicant, velut ante se habent instrumenta, quae
tangant; et dum praedicant, illud proferunt, quod praevidendo
cognoverunt. Saul ergo ad collem Domini venit, quando electus
et rudis praedicator spirituali scientia proficit, et Redemptorem humani
generis non in plano humanitatis, sed in alta divinitatis ejus majestate
cognoscit. Tunc quidem prophetarum choros concinentes audit:
quia omnes Scripturas, quae de ipso sunt, perfecte
intelligit. Qui igitur viros magnas foveas salientes vidit,
qui haedos, et tortas panis, et amphorani vini portantes aspexit, ad
collem Domini pervenit; quando is, qui per electorum exempla profecisse
cognoscitur, ad culmen scientiae sublimatur, et Redemptorem sublimiter
sciens, ineffabiliter diligit, a quo quod item scire de eo appetit,
quasi familiaris amicus possit.
Commentaires
Gregorius I (540-604)