Liber Tertius Regum

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 3, Caput 7
  • Misit quoque rex Salomon et tulit Hiram de Tyra, filium mulieris viduae ex tribu Nephthali patre Tyrio, artificem aerarium, plenum sapientiae, et intelligentiae et doctrinae ad faciendum omne opus ex aere. Qui cum venisset ad regem Salomonem, fecit omne opus ejus. ( R3, 7, 13 et R3, 7, 14) Et hoc mysterii gratia factum est: artifex quippe Tyrius quem adjutorem Salomonsui assumpsit operis, electos de gentibus verbi ministros significat. Qui videlicet artifex pulchre dicitur quia filius erat mulieris viduae de Israel,in qua persona solet nonnunquam praesentis temporis Ecclesia figurari: pro qua virsuus, videlicet Christus, morte gustata resurrexit, atque in coelos ascendens, eaminterim peregrinantem ase, reliquit in terris. Non autem laborandum in explanando, quomodo hujus viduae filii sancti suntpraedicatores, cum omnes electi se filios fateantur Ecclesiae, cum etiam de eispraedicatoribus Novi Testamenti, specialiter ei promittatur, dicente Propheta: Pro patribus tuis nati sunt tibi filii, constitues eos principes super omnem terram. ( Ps, 44, 17) [mauvais référencement: Ps, 44] Fecit autem Hiram omne opus Salomonis. ( R3, 7, 14) Quia nimirum doctores sancti, dum ministerio verbi fideliter insistunt, opusutique Dei operantur. Quoniam illis loquendo foris viam veritatis aperiunt, quos intus illustrando ipsead viam praeordinavit aeternam. Ego, inquit, plantavi, Apollo rigavit, Deus autem incrementum dedit. ( 1Co, 3) -- Fecit hoc opus ex aere, ( R3, 7, 14) quia illis committere verbum quaeritdoctor strenuus, qui hoc pie suscipere acperseveranter custodire desiderant, quique etiam aliis praedicando latius diffamare,quaeque ipsi didicerint recta satagunt. Aeris namque metallum valde esse durabile constat, atque omnimodo sonorum.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 3, Caput 7
  • Misit quoque rex Salomon, et tulit Hiram de Tyro, filium mulieris viduae, et ex tribu Nepthalim, patre Tyrio, artificem aerarium, plenum sapientia, et intelligentia, et doctrina, ad faciendum omne opus ex aere. Qui cum venisset ad regem Salomonem, fecit omne opus ejus, ( R3, 7, 13 et R3, 7, 14) etc. Et hoc mysterii gratia factum est. Artifex quippe Tyrius, quem adjutorem Salomon sui assumpsit operis, electos de gentibus verbi ministros significat. Qui videlicet artifex pulchre dicitur, « quia filius erat mulieris viduae de Israel; » in qua persona solet nonnunquam praesentis temporis Ecclesia figurari: pro qua vir suus, videlicet Christus, morte gustata, resurrexit, atque in coelos ascendens eam interim peregrinantem a se reliquit in terris. Non autem laborandum in explanando, quomodo hujus viduae filii sancti sint praedicatores, cum omnes electi viritim se filios esse fateantur Ecclesiae; cum etiam de eisdem praedicatoribus Novi Testamenti specialiter ei promittatur, dicente Propheta: Pro patribus tuis nati sunt tibi filii, constitues eos principes super omnem terram. ( Ps, 44, 17) [mauvais référencement: Ps, 44]Fecit autem Hiram omne opus Salomonis, quia nimirum doctores sancti dum ministerio verbi fideliter insistunt, opus utique Dei operantur, quoniam loquendo foris viam veritatis aperiunt, quos intus illustrando ipse ad vitam praeordinavit aeternam. Ego, inquit, plantavi, Apollo rigavit: Deus autem incrementum dedit. ( 1Co, 3) Fecit hoc opus ex aere, quia illis committere verbum quaerit doctor strenuus, qui hoc pie suscipere ac perseveranter custodire desiderent, quique etiam aliis praedicando latius diffamare quae ipsi didicerint recta satagant. Aeris namque metallum valde esse durabile constat, atque omnimodo sonorum.

Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)

• Liber 3, Caput 7
  • Misit quoque rex Salomon, et tulit Hiram de Tyro filium mulieris viduae de tribu Nephthalim, patre Tyrio artificem aerarium ( R3, 7, 13 et R3, 7, 14). Unde et in Paralipomenon legitur: Misi ergo tibi virum prudentem et scientissimum Huram patrem meum, filium mulieris de filiabus Dan, cujus pater Tyrius fuit ( Ch2, 2, 12 et Ch2, 2, 13). Et notandum, quod in Malachim Hieram dicitur: in Paralipomenon vero Huram. Hiram enim interpretatur, vivit sublimis: Huram autem, Deus excelsus. Hiram in Malachim dicitur fuisse de Tyro, et filius mulieris viduae de tribu Nephthalim patre Tyrio. Sciendum quod de tribu Nephthalim pater ejus fuerit, quo mortuo, uxor ejus, quae hic mulier vidua scribitur, eumdem Hiram in Tyrum misisse docendi gratia dicatur, et a quo doctus in Tyro fuit, pater ejus Tyrius vocatur. Idcirco patre Tyrio fuisse dicitur, cum utique pater ejus de tribu Nephthalim fuerit. Quod vero in Paralipomenon legitur, Huram regem dixisse: Misi tibi virum prudentissimum et scientissimum Huram patrem meum ( Ch2, 2, 12): patrem dignitatis gratia eum vocat, sicut in plerisque locis legitur. Filium vero mulieris de filiabus Dan eum vocat, quia mater ejus de tribu Dan fuit, de genere Solomith sororis Ooliab filii Aizamas, cujus filius Solomith Aegyptius in eremo lapidatus est: non enim eadem Solomith sponte eidem Aegyptio conjuncta fuit, sed vim ab eo perpessa est. Idcirco meritis ejus factum fuisse dicitur, ut de filiabus ejus talis nasceretur, qui operaretur in domo Domini. Nam et meritis Balae concubinae Jacob quondam factum fuisse autumant, quod mortua Rachel, non solum Joseph in loco filii educavit: verum etiam pro fratribus ejus intercessit, ut immemor esset injuriae fratrum suorum. Et pro hac re Dominus ei tribuit, ut de uno ejus filio Dan nasceretur Ooliab socius Beseleel, qui aedificaret domum Domini; et altero ejus filio Nephthalim nasceretur Hiram, qui domum Domini in Jerusalem fabricaret.