Liber Primus Samuelis

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 16
  • Assumens autem David caput Philisthaei attulit illud in Jerusalem. Arma vero posuit in tabernaculo. ( S1, 17, 54) Quod dicit attulisse David caput Philisthaei in Jerusalem, anticipatio est,quod postea fecit. Armavero ejus, id est Philisthaei, non est intelligendum quod in suo posuerittabernaculo, sed in tabernaculo Domini, de quo tabernaculo postea ab Abimelechsacerdote accepit, ideoque superfluo additum est, suo.

Hugo de Sancto Victore -1141

• Liber 1, Caput 1
  • David caput Philisthaei attulit in Hierusalem, ( S1, 17, 54) hinc apparet jam eo tempore communem fuisse habitationem in Hierusalem, et filiis Israel et Jebuseis: ad quam velut excellentiorem civitatem, ob gloriam triumphi caput Philisthaei David attulit. De qua stirpe descendit hic adolescens? Responditque Abner, ( S1, 17, 55) etc. Quomodo Saul hic David ignorat, et progeniem ejus quaerit; cum superius ad Isai patrem ejus misisse legatur, dicens: Mitte ad me David filium tuum, qui est in pascuis. David quoque ad eum venisse, et coram eo stetisse, dilectusque ab eo fuisse, et armiger ejus factus asseratur. Sed notandum quod potentes in quotidiana hominum frequentia positi, non omnes circa se conversantes possunt agnoscere: praecipue eos quos nec dignitas personae commendat, nec diutina conversatio familiares efficit. Quia igitur David puer adhuc et contemptibilis, neque regia familiaritate dignus brevi tempore cum Saule manserat, non mirum est si eumdem modo ad tam egregium opus procedentem diligentius notatum ignorat. Nam quod prius eum ad Isai patrem ejus mittens ex nomine vocat; nequaquam notitiae ascribendum est quia eo nomine illum vocat quod ex relatione suggerentium didicit. Non autem ex praecedentis notitia familiaritatis agnovit,

Auctor incertus (Beda ?)

• Liber 4, Caput 14
  • Dixit David ad Saul: Pascebat servus tuus gregem patris sui, et veniebat leo et ursus, tollebatque arietem de medio gregis, et insequebar percutiebamque, eruebamque de ore eorum, et illi consurgebant adversum me; et apprehendebam mentum eorum, et suffocabam, interficiebamque eos. Nam et leonem et ursum interfeci ego servus tuus ( S1, 17, 34, S1, 17, 35 et S1, 17, 36). David Christum significat. Per leonem autem et ursum, persecutores sanctae Ecclesiae designantur. Per leonem imperatores et caeteri principes terrae; per ursum, Judaei designati sunt, qui Ecclesiam Dei persecuti sunt; per arietem vero martyres designantur. Leo igitur et ursus venit, atque arietem de medio gregis abstulit, quia persecutores quosdam de Ecclesia fideles tulerunt, atque proximi nomine interfecerunt. Et sicut David leonem et ursum insecutus est, percussit, atque arietem de ore eorum eruit, similiter et Redemptor noster quosdam ex persecutoribus persecutus est, quando eis poenam quam merebantur in praesenti saeculo irrogavit, sicut primo Herodi, et iterum secundo et tertio, et multis aliis. Percussit quippe, quando eos aeterna morte damnavit. Arietem de ore eorum eruit, quia populum fidelium ab eorum dilaceratione liberavit. Et illi iterum consurgebant adversum David, quia temporibus persecutorum cum alii punirentur, alii contra Christum insurgebant, ut ejus nomen atque culturam funditus exstinguerent. Sed David apprehendebat mentum eorum, et suffocabat interficiebatque eos. Per mentum, quod ori est propinquius, blasphemiae Judaeorum atque paganorum designantur. Christus mentum persecutorum apprehendit, et suffocavit interfecitque eos, quando, imperatoribus in Christum credentibus, omnis cultura et error gentilium ita suffocatus est, ut nullus persecutorum auderet os ad blasphemandum Christum aperire, omnesque exstincti sunt credentibus in Christum gentibus. Idem autem David cum ad bellum contra Philisthaeum iret, baculum suum tulit secum, quem semper habebat in manibus, elegitque sibi quinque limpidissimos lapides de torrente, et misit eos in peram, quam habebat secum, et fundam manu tulit, processit contra Philisthaeum ( S1, 17, 40). Per baculum, quo homo sustentatur, apostoli designantur, qui Christum quasi sustinuerunt, cum opus propter quod in mundum venerat compleverunt, sicut dicit Apostolus, Dei enim sumus adjutores ( 1Co, 3, 9). Per peram autem ejus humanitas designatur; per quinque lapides quinque libri Moysi, quos in peram misit, quia scientiam quinque librorum homini quem assumpsit dedit. Per fundam autem ejus linguam accipere possumus. Processio vero David contra Philisthaeum, duobus modis secundum allegoriam intelligi potest. Processit vero Salvator noster contra Philisthaeum, quando ductus est in desertum a Spiritu sancto, ut tentaretur a diabolo ( Mt, 4, 1), vinceretque diabolum. Quinque lapides David in peram misit, sed ex uno Goliam prostravit, quia Salvator noster scientiam quinque librorum aequaliter possedit, sed ex uno, id est, Deuteronomio, terna testimonia sumpsit, ex quibus tres tentationes diaboli devicit. Et sicut David funda lapidem jecit, et Goliam interfecit, ita et Dominus noster lingua sacrae Scripturae testimonia protulit, et diabolum superavit. Aliter: Perrexit David ad pugnam contra Philisthaeum; similiter et Christus, ut diabolum vinceret, ad passionem properavit. David lapide Goliam dejecit; similiter et Christus diabolum morte sua peremit. Cumque gladium non haberet in manu David, tulit gladium Philisthaei, et interfecit eum gladio suo, praeciditque caput ejus ( S1, 17, 50 et S1, 17, 51). Gladius diaboli, mors est. Invidia enim diaboli mors introivit in orbem terrarum ( Sg, 2, 24). Iste est gladius, de quo primum hominem, deinde genus humanum, usque dum a Christo redimeretur, interfecit. Hunc gladium incurrimus, cum peccamus. Sed hunc gladium Christus non habebat, quia peccatum non fecerat, nec inventus fuerat dolus in ore ejus ( 1P, 2, 22). Originalit quoque peccato obnoxius erat, non quia ex concubitu viri, qui sine peccato esse non potest, ortus non fuerat. Christus itaque qui mortem ex debito non habebat, a diabolo, qui auctor ejus erat, mortem mutuavit, et per eam eumdem principem mortis interfecit. Per caput autem Philisthaei genus humanum in hoc loco designatur. Praecidit David caput Philisthaei, quia Christus a corpore diaboli electorum multitudinem separavit. Detulit illud in Jerusalem ( S1, 17, 54), quia multitudinem electorum in coelesti beatitudine, quae Jerusalem vocatur, collocavit.

Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)

• Liber 1, Caput 15
  • Assumens autem David caput Philistaei, attulit illud in Jerusalem: arma vero ejus posuit in tabernaculo suo ( S1, 17, 54). Quod dicit attulisse David caput Philistaei in Jerusalem, anticipatio est, quod postea fecit. Arma vero ejus, id est, Philistaei, non est intelligendum quod in suo posuerit tabernaculo, sed in tabernaculo Domini, de quo tabernaculo postea haec ab Abimelech sacerdote suscepit.