Liber Primus Samuelis

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 21
  • Surrexit itaque David iterum, et fugit in die illa a facie Saul ( S1, 21, 10): venitque ad sacerdotem Abimelech, a quo et gladium Goliae sustulit, et panes propositionis accepit. Quae res et sacerdoti « mortem attulit, et animadversionem religiosae intulit civitati. »Primo videndum est quid sit quod David interroganti respondit sacerdoti, et dixit. Et quidem si de mulieribus agitur, continuimus nos ab heri et nudiustertius, quando egrediebamur, et fuerunt vasa puerorum sancta ( Hebr, sl). Hoc quoque taliter accipi potest: Abimelech interrogat utrum David et pueri sui, quos in illum et illum locum conduxisse se dixerat, mundi essent? David vero aenigmatice pluraliter de seipso respondit, dicens: Et fuerunt vasa puerorum sancta ( S1, 21, 5), scilicet, a concubitu conjugali. Quod vero ait: Porro via haec polluta est ( S1, 21, 5), et in Hebraeo legitur: « Porro via haec laica est, » sic est intelligendum: « Via haec laica est; » ac si diceret: In lege praeceptum est ut extraneus non comedat ex eis; et tu interrogas, utrum mundi sint pueri, qui etiamsi mundi essent, nequaquam eis vesci deberent? Idcirco via laica est, quia tu laicaliter interrogas. Quod vero sequitur: « Sed et ipsa hodie sanctificabitur in vasis, » ipsa utique in vasis, id est, mente sanctificari dicit; quia nisi necessitate corporis, et periculo vitae urgente, nequaquam vesceretur eis. (voir: Isid, sl) Et haec itaque gestorum fides est. Sed quantum ad sacramentum prophetiae pertinet, in Christo Domino nostro impletum est. Qui positus in carne, dum insectationem declinaret judaicam, ad apostolos transivit, cum quibus et desideratum sibi cibum sumpsit: Desiderio enim desideravit manducare pascha. ( Lc, 22, 15) [mauvais référencement: Lc, 22] Ex quibus Goliae, id est, arma diaboli, sustulit: fortis enim spolia ipse diripuit (voir: Lc, 11) . His ergo a quibus receptus est Christus, tribulationes induxit diabolus et mortem. Omnes enim, ut ait Apostolus, qui in Christo pie volunt vivere, persecutionem patiuntur. ( 2Ti, 3) Et Dominus: Si me, inquit, persecuti sunt, et vos persequentur. ( Jn, 15, 20) [mauvais référencement: Jn, 15]

Auctor incertus

• Liber 1, Caput 23
  • Surrexit itaque David iterum, ut fugeret in die illa a facie Saul ( S1, 21, 10), venitque ad sacerdotem Abimelech, a quo et gladium Goliae sustulit, et panespropositionis accepit. Ex qua re et sacerdoti mortem intulit, et animadversionem religiosaecivitati. Haec itaque gestorum fides est. Sed quantum ad sacramentum prophetiae pertinet, in Christo Domino nostroimpletum est, qui positus in carne, dum insectationem declinaret Judaicam adapostolos transiit, cum quibus et desideratum sibi cibum sumpsit. Desiderio , enim, inquit, desideravi hoc pascha manducare vobiscum ( Lc, 22, 15); ex quibus Goliae, id est, diaboli arma sustulit, fortisenim spolia ipse diripuit. His ergo a quibus receptus est Christus,tribulationes induxit diabolus et mortem. Omnes enim, ut ait Apostolus, qui in Christo pie volunt vivere, persecutiones patiuntur ( 2Ti, 3, 12). Et Dominus ait, Si me persecuti sunt, et vos persequentur ( Jn, 15, 20) . Quod vero Dominus in Evangelio Abiathar principem sacerdotum Abimelechappellat, nihil habet dissonantiae; ambo etenim fuerunt illic, cum veniensDavid panes petiit et accepit: Abimelech videlicet princeps sacerdotum, etAbiathar filius ejus. Occiso autem Abimelech a Saule, cum viris domus suae generis sacerdotalis 85 fugit Abiathar ad David, et comes factus totius exsilii ejus, postea, regnante eo, summi sacerdotii gradum et ipse accepit, ac toto tempore regni illius in pontificatu perseverans, multo majoris excellentiae quam pater suus effectus est, ideoque dignus fuit cujus memoriam Dominus, etiam vivente patre, quasi summi sacerdotis faceret. In Doech autem Idumaeo qui sacerdotes Domini prodidit, Judae proditorispersona signatur, per quem ista operatus est diabolus, ut ejus proditione factain Christo persecutionem postea Ecclesia pateretur, et occiderentur multidiscipuli et sacerdotes, et pro nomine ejus persecutionis exitiapaterentur. Quidam dicunt Doech Antichristum significasse, cujus membrum Judas exstitit:quia sicut ille sacerdotes 80 peremit, sic et iste martyres, qui fidemresurrectionis tenent, sit occisurus.

Auctor incertus (Beda ?)

• Liber 1, Caput 14
  • Interea David cum fugeret Saul, latere voluit apud regem quemdam Geth nomine Achis (voir: S1, 21, 10) . Sed cum gloria ei fuisset sibi commemorata, ne per livorem rex idem ad quem confugerat aliquid ei mali machinaretur; finxit insaniam, et quasi furore correptus, mutavit os suum: defluebantque salivae in barbam ejus, collabebaturque in manibus eorum; et ad ostia portae procedebat; et dixit Achis rex: Quid mihi adduxisti istum? Nunquid deerant nobis furiosi? Et sic eum dimisit. Achis interpretatur quomodo est. Per quod significatur ignorantia ad verbum mirantis et non agnoscentis, quod in gente Judaeorum impletum est, qui dum viderunt Christum non agnoverunt. Coram quibus mutavit os suum, et abiit. Erant enim ibi praecepta legis carnalia, erant et sacrificia secundum ordinem Aaron: et postea ipse de corpore et sanguine suo instituit sacrificium secundum ordinem Melchisedech. Mutavit ergo os suum sacerdotio, mutavit in praeceptis: dans aliud testamentum, evacuata carnali operatione. Atque inde collapsus est in manibus eorum, quando eum comprehendentes crucifixerunt. Et procedebat ad ostium portae, hoc est humiliabat se usque ad ostium fidei nostrae. Ostium enim portae initium est fidei. Inde incipit Ecclesia, et pervenit usque ad speciem. Ut cum credit ea quae nunc videt, mereatur perfrui, cum eum videre facie ad faciem coeperit. Quod vero in illo quasi furore salivae decurrebant super barbam ejus, Apostolus haec aperit dicens: Judaei signa petunt, et Graeci sapientiam quaerunt. Nos autem praedicamus Christum crucifixum, Judaeis quidem scandalum, gentibus autem stultitiam. Ipsis vero vocatis Judaeis et Graecis Christum Dei virtutem et Dei sapientiam: quia quod stultum est Dei sapientius est hominibus, et quod infirmum est Dei fortius est hominibus (I Cor. I, 23-25). Salivae enim infirmitatem significant. Sed quod stultum est Dei fortius est hominibus, non tanquam salivam attendas, sed attende quia super barbam decurrit. Quomodo enim in salivis infirmitas, sic in barba virtus ostenditur. Texit ergo virtutem suam corpore infirmitatis suae. Et quod forinsecus infirmabatur, tanquam in saliva apparebat. Intus autem divina virtus tanquam barba tegebatur.