Liber Primus Samuelis

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 18
  • Et exspoliavit se etiam ipse vestimentis suis, et prophetavit cum caeteris coram Samuel, et cecinit nudus tota die illa et nocte. Unde exivit proverbium: Num et Saul inter prophetas? ( S1, 19, 24) Quaestio magna hic oritur, cum in praecedentibus legatur: Et non vidit SamuelSaulem, usque in diem mortis suae, et hic prophetasse coram Samuele dicatur. Quam quaestionem duobus modis Hebraei solvunt: Aut non vidit eum, quia quandojunctus est Saul cuneo prophetarum, abscondit se Samuel ne videretur ab eo: aut nonvidit indutus habitu regio, quoindutus erat, ideoque dictum est: Non vidit eum usquein diem mortis suae, subauditur, indutus habitu regio. Exspoliasse vero se non omnibus vestimentis, sed regalibus tantum intelligendumest. Idem quaeritur quomodo et illi qui missi essent ad tenendum hominem et ad necemducendum, tales Dei Spiritu effici digni meruerunt. Et Saul ipse qui miserat, veniens et ipse sanguinem innocentem quaerens effundere,accipere meruit spiritum illum et prophetare. Quantum enim ad litteram attinet, non est mirum hominem reprobum ad momentatransitoria prophetasse, dum etiam multi similes prophetiae donum legantur habuisse:sicut Balaam ille reprobus, quem non tacet Scriptura judicio divino esse damnatum, sedtamen prophetiam habebat.Nec illa verba parum attestantur huic sententiae, quae in Evangelio scripta suntmultos dicturos in illa die, Domine, Domine, in tuo nomine manducavimus et bibimus, etin nomine tuo prophetavimus, et in nomine tuo virtutes multas fecimus. Quibus dicturus est: Non novi vos, discedite a me, operarii iniquitatis. ( Lc, 13, 27) [mauvais référencement: Lc, 13] Mystice autem exemplum hujus Saul nuntiorumque ejus, in hac sententia quiprophetare coeperunt, qui ad persequendum David missi sunt, quid aliud significabant,nisi quosdam haereticos, qui aliquid boni de munere Spiritus sancti habent, sicuttestamenta legis et Evangelii, sicut baptismi sacramentum, sed Christum in membrissuis persequuntur? Qui enim ad Ecclesiam catholicam veniunt, non est in eis ullomodoviolandum, aut quasi non habeant tradendum, sed tamen eos non ideo debere salutemconfidere, quia non improbamus quod illos accepisse credimus, sed oportet noscognoscere unitatem et societatem vinculo charitatis, sine qua omnino quidquidhabuerint, quamvis sanctum atque venerandum, ipsi tamen nihil sunt. Qui tanto indigniores effecti praemio vitae aeternae, quanto illis donis non beneusi sunt, quae in vita quae transitoria est, acceperunt. Possunt etiam in hoc loco Judaeorum non incongrue gestare personam, qui dumadversa cupiunt Christo, habent in ore sacramenta legis, et prophetarum ad testimoniumChristi, et cum Ecclesia, quasi cum prophetis de Scripturis disputant, sicut illi cumprophetis vaticinabantur. Quem, Saulpersequens et prophetans, praefiguravit, nisi Scribas et PharisaeosJudaeorum, qui sacramenta legis et prophetarum, quae de Christo sunt pronuntiata, adtestimonium ejus in ore portantes, cum ecclesiasticis viris de Scripturis sanctisdisputant? Quod autem Saul se spolians, nudus vaticinatus esse dicitur, hocpraefigurasse non est ambiguum, quod populus Judaeorum, cujus personam idem Saulgestavit, ab indumento fidei atque sacerdotii dignitate nudatus, et gloria regnispoliatus, verba legis et prophetarum, quae de Christo testimonium perhibent, in oreportans, eumdem Christum Dominum, de quo non intelligens prophetat, malitiae suaelivore excaecatus persequitur.

Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)

• Liber 1, Caput 17
  • Et exspoliavit se etiam Saul vestimentis suis, et prophetavit coram Samuele ( S1, 19, 24). Quaestio magna hic oritur, cum in praecedentibus legatur: Et non vidit Samuel Saulem usque in diem mortis suae ( S, 15, 35): et hic prophetasse coram Samuele dicatur. Quam quaestionem Hebraei his duobus modis solvunt. Aut non vidit eum, quia quando junctus est Saul cuneo Prophetarum, abscondit se Samuel, ne videretur ab eo. Aut non vidit eum indutum habitu regio, quo indutus erat quando dictum est: Non vidit eum usque in diem mortis suae, subauditur indutum habitu regio. Exspoliasse vero se non omnibus vestimentis, sed regalibus tantum, intelligendum est.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 1, Caput 1
  • Non igitur mirum est regem Saul, et eo tempore, quo primum unctus est, accepisse spiritum prophetandi; et postea eum esset pro inobedientia reprobatus, recedente ab eo Spiritu Domini, arreptum esse maligno Spiritu a Domino, qui etiam ipse Spiritus Domini appellatus est propter ministerium, quia omnibus etiam spiritibus malis bene utitur Dominus, vel ad damnationem quorumdam, vel ad emendationem, vel ad probationem: (voir: Rm, 23, 1) et quamvis non sit malignitas a Domino, non est tamen potestas, nisi a Domino. Dictus est etiam sopor Domini ( S1, 26, 12), qui occupaverat milites ejusdem Saul, cum David hastam et scyphum abstulisset a capite dormientis. Non quia tunc sopor in Domino erat, ut ipse dormiret, sed quia ille sopor, qui tunc homines apprehenderat, nutu Dei erat infusus: ne David, servi ejus, in eo loco praesentia sentiretur. Neque illud mirum est rursus eumdem Saul accepisse spiritum prophetiae: (voir: S1, 19, 24) cum persequeretur justum, et eum comprehensurus, et necaturus venisset in locum, ubi erat congregatio Prophetarum. Sic enim satis demonstratum est, neminem de tali munere jam securum esse debere, tanquam sit acceptissimus Domino si non habeat charitatem; quoniam quidem illud donum, et Sauli dari potuit propter arcanum quidem alicujus sacramenti, sed tamen dari potuit reprobato, invido, et ingrato, et reddenti mala pro bonis, et ne post ipsam quidem acceptionem Spiritus, correpto in melius atque mutato.