Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 2, Caput 1
  • Quasi dicat: Idcirco tenet, quia sine ipso stare non possent. Nam etsi vir virtutis agnoscitur, in fortitudine sua timorem lapsus habet, statum robur non habet, et toties illicita concupiscendo labitur, quoties interna ejus vestigia a Domino tenente deseruntur. An vero non vir erat cui in juvencularum choro cantabatur: Saul percussit mille, et David decem millia ( S1, 18, 7)? Qui nimirum cum inter onera fortitudini suae relinquitur, in carnis suae culpam impulsus corruit, atque in se expertus est quia vir in se non habeat statum roboris, sed lapsum infirmitatis. Unde et relabi metuens, eum a quo teneri ad statum debeat exposcit, dicens: Non me derelinquas usquequaque ( Ps, 118, 8). Nemo ergo se fallat, quasi in se robur standi inveniat, quia etsi magna saepe occultorum hostium bella superamus, si digne eos in suis suasionibus reprobando velut in fugam versos insequimur, non nos tunc refugi spiritus, sed eum quem in nobis aspiciunt expavescunt. Vel certe si nos etiam timent, idcirco profecto timent, quia in divinae gratiae robur assumptos vident. Apte ergo subjungitur: Dominum formidabunt adversarii ejus, et super ipsos in coelis tonabit. ( S1, 2, 10)

Angelomus Luxovensis(-c.895)

• Liber 1, Caput 17
  • Porro cum reverteretur, percusso Philisthaeo, David, egressae sunt mulieres de universis urbibus Israel cantantes, chorosque ducentes in occursum regis Saul in tympanis laetitiae et in sistris, et praecinebant mulieres ludentes atque dicentes: Percussit Saul mille, et David decem millia. Iratus est autem Saul nimis, et displicuit in oculis ejus iste sermo, dixitque: Dederunt David decem millia, et mihi mille dederunt. Quid ei superest nisi solum regnum? Non rectis ergo oculis Saul aspiciebat David ex die illa et deinceps. ( S1, 18, 6, S1, 18, 7, S1, 18, 8 et S1, 18, 9) Sic enim accipitur: Saul adversus David invidia exarsit,similiter et populusJudaeorum adversus Christum Dominumaemulationes suo malo pariter conspiratisunt. Et dum audiebant Christum praedicari in Ecclesiis, quem ipsi neci tradiderunt: etde victoria ejus qui hostem antiquum triumphavit, credentes in laudibus ipsiuscongratulari: graviter inde offensi sunt.

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 18
  • Peracta victoria qua David gigantem interfecit, dicit Scriptura quod anima Jonathae conglutinata est animae David ( S1, 18, 1), et ita dilexisset eum Jonathan quasi animam suam ( S1, 18, 1), etc. Jonathas op time typum tenet eorum qui ex Judaeis in Christum crediderunt, qui, accepta Spiritus sancti gratia, pro Christi amore relictis omnibus quae in mundo habere poterant, ipsum Redemptorem secuti sunt. Unde et Petrus apostolus de se et sociis suis dixit ad Jesum: Domine, ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus te. ( Mt, 19, 27) [mauvais référencement: Mt, 19] Et in Actibus apostolorum ita scriptum est: Quotquot possessores agrorum erant, veniebant et vendebant et afferebant pretia eorum ante pedes apostolorum. Dividebatur autem singulis, prout cuique opus erat ( Ac, 4). Sic enim Jonathas dedit vestimenta sua, a tunica usque ad balteum, cum credentes quique quidquid habere poterant in hoc mundo, omnia in lucrum Christi conferre satagebant. Porro cum reverteretur David, percusso Philisthaeo, egressae sunt mulieres de universis urbibus Israel, cantantes chorosque ducentes in occursum Saul regis: in tympanis laetitiae, et in sistris, et praecinebant mulieres ludentes atque dicentes: Percussit Saul mille, et David decem millia ( S1, 18, 6 et S1, 18, 7). Quod regis animus indigne tulit. Hinc invidia Saulis, et semina odiorum adversum David orta sunt. (voir: Isid, sl) Ita et Judaei audientes Christum praedicari in Ecclesiis, quem ipsi neci tradiderunt, et de victoria ejus, quo hostem antiquum triumphavit, credentes in laudibus ipsius congratulari, graviter inde offensi sunt. Nam Saul, callidus simulator, ut sine suis insidiis possit David offerre discrimini, studuit eum Michol filiae suae nuptiis alligare, si centum sibi Allophylorum praeputia victor offerret. pro quibus centum ducenta dedit ille; et unde creditus est regio perire voto, inde auctus est gloriosiore tropaeo: ita et Judaei, dum contra voluntatem Dei Christum interficere nituntur, per id salutem gentium egerunt per quod crediderunt exstinguere. Quod vero David prius alienigenarum praeputia attulit, et sic denuo Saul filiae nuptiis haesit, significat quod Christus non prius Synagogam connubio suo sponderet, nisi ante gloriosus in gentibus fieret. Prius enim in nationibus resecavit carnis pollutionem, et postea copulatus est Synagogae. Scriptum est enim: « Postquam intraverit plenitudo gentium, tunc omnis Israel salvus erit. » Dupla autem, hoc est, ducenta praeputia obtulit, sive pro Judaeis, et gentibus acquisitis, sive quia major est numerus acquisitionis populi gentium, quam credentium Judaeorum. Auxit deinde odium Saul adversus David in tantum, ut rex ob medelam sui spiritus David de more psallentem jaculo conaretur configere.

Hugo de Sancto Victore -1141

• Liber 1, Caput 1
  • Posuitque eum Saul super viros belli. ( S1, 18, 5) Hoc non amore, sed odio fecisse intelligendus est, ut cupiditate laudis, bellis se ingerens, interiret. Jam enim audierat mulieres canentes: Percussit Saul mille, et David, decem millia. ( S1, 18, 7) Atque hac laude David in iram excitatus mortem ejus meditari coeperat. Ideoque subjungitur: Porro cum reverteretur percusso Philisthaeo David, ( S1, 18, 6) etc. Hoc jam praecesserat, sed narratur praepostere. In duabus rebus gener meus eris. Primum scilicet de Merob promissa et deinde Michol data.

Theutmirus; Claudius Taurinensis

• Liber 1, Caput 1
  • Interea victoria David animum Saul regem offendit, indignantis, quod sibi in mille, et David in decem millia acclamantium ( S1, 18, 7) publicae gratulationis ore insonarent: hinc invidia Saulis, et semen odiorum adversus David: quod insidiator callidus, ut sine insidiis suis possit offerre discrimini, statuit eum Michol filiae suae nuptiis alligari, si centum sibi allophilorum praeputia victor offerret, pro quibus centum, ducenta dedit: et unde creditus est regio perire voto, mox auctus est gloriosiori triumpho. Ita et Judaei, dum contra voluntatem Dei, Christum interficere nituntur, per id salutem gentium egerunt, per quod crediderunt exstinguere. Quod vero David prius alienigenarum praeputia attulit, et sic denuo filiae Saul nuptiis haesit, significabat, quod Christus non prius synagogam connubio suo sponderet, nisi ante gloriosus in gentibus fieret. Prius enim in nationibus resecavit carnis pollutionem, et postea copulatus est synagogae. Postquam enim, sicut scriptum est, introierit plenitudo gentium, tunc omnis Israel salvus fiat ( Rm, 11, 25). (voir: S1, 18, 27) Dupla autem, id est ducenta, praeputia attulit sive pro Judaeis, et gentibus acquisitis, sive quia major est numerus acquisitionis populi gentium, quam credentium Judaeorum. Auxit deinde odium Saul adversus David in tantum, ut rex ad medelam sui spiritus David de more psallentem jaculo conaretur configere. (19. 10) Sed quid est, quod dum Saulem spiritus adversus invaderet, apprehensa David cithara, ejus vesaniam mitigabat? per Saulem enim Judaeorum elatio, per David autem humilitas (significatur) significabatur. Cum ergo Saul ab immundo arripitur spiritu, David canente, ejus vesania temperatur, quia cum sensus Judaeorum per blasphemiam in furorem vertitur, dignum est ut ad salutem mentes eorum quasi dulcedine citharae, locutionis Evangelicae tranquillitate revocentur. Mittit Saul custodes ad domum David, ut custodirent eum, et interficeretur, abscessit autem David nocte, et fugit, atque salvatus est: cumque venissent nuntii Saul, invenerunt statuam in lecto David positam, et pellem pilosam caprarum ad caput ejus. ( S1, 19, 14, S1, 19, 15 et S1, 19, 16) Audiamus ergo quid hoc significet, quod miserit Saul ad custodiendam domum David, ut eum interficeret. Hoc non ad crucem Domini, sed tamen ad passionem ejus pertinet: crucifixus enim Christus, et mortuus, et sepultus est. Erat ergo illa sepultura tanquam domus, ad quam custodiendam misit regnum Judaeorum, quando custodes adhibiti sunt sepulcro Christi. (voir: Mt, 28) Quomodo ergo custodita est domus, si David figurabat Christum, ut Christus interficeretur, dum non in sepultura Christus, sed in cruce sit interfectus? Refertur ergo ad corpus Christi, quia interficere Christum, erat tollere nomen Christi. Neque enim crederetur in Christum, si mendacium praevaleret custodum, qui corrupti sunt, ut dicerent: Quia dormientibus nobis, venerunt discipuli ejus, et abstulerunt eum ( Mt, 28, 13) : hoc est itaque velle Christum interficere, nomen resurrectionis ejus exstinguere, ut mendacium Evangelio praeferretur. Sed sicut illud non valuit Saul, ut interficeret David, sic nec hoc potuit regnum Judaeorum efficere, ut memoriam Christi deleret. Isti autem qui de Saul virtute, id est de regno Judaeorum in Christum praesumere voluerunt, offenderunt in lapidem offensionis, tanquam in statuam: et haedus ejus visus erat agnus, quia in quem peccatum non invenerunt, quasi peccatorem persecuti sunt. Igitur David regiae manus factum evitans, ejusque persecutionem declinans, (voir: S1, 19, 28 et S1, 19, seq) venit ad Samuelem, et misit Saul nuntios, qui apprehenderent David: Samuel autem erat inter prophetas et coetus prophetarum, qui illo tempore prophetaverunt: (voir: S1, 19, 20, S1, 19, 21 et S1, 19, seq) nuntii autem, qui missi sunt, accepto ejusdem spiritu prophetaverunt, missisque aliis hoc contigit, et tertiis nihilominus. Postea vero cum et ipse Saul venisset, factus est super eum spiritus Dei, et ambulabat ingrediens, et prophetabat ( S1, 19, 23).