Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 5, Caput 2
  • Quo in loco notandum est, quia bona quae fecit vir sanctus, non dixit: mala vero, quae non fecit, exposuit; ut silendo ad aeterna lucra bona servaret, et loquendo odorem bonae opinionis non perderet. Paulus vero loquitur, dicens: Christi bonus odor sumus in omni loco. ( 2Co, 2, 15) Ipse etiam quosdam redarguens, ait: Nomen Dei per vos blasphematur inter gentes. ( Rm, 2, 24) Hinc item discipulum admonet, dicens: Oportet etiam Episcopum bonum testimonium habere ab iis qui foris sunt. ( 1Ti, 3, 7) Dum ergo mala se tam caute vitasse asseruit, et ingentia bona, quae fecit, siluit: aperte vir beatus ostendit, in quanto culmine virtutum stetit, dum mala reprobando, ad electorum exemplum odorem servavit bonae opinionis: et occultando virtutum opera, praemia custodivit aeternae retributionis. Sed notandum, quia cum Dominum testem suae innocentiae assereret, ipsum Dominum fecisse Moysen et Aaron dixit. Quid est hoc aliud, nisi quia et virtutis suae culmen ostendit, sed in tanto culmine solus apparere noluit? Quasi latentibus sensibus dicat: In tanta animi virtute mirandus non sum: quia in ea solus non sum. Contemptum rerum in munere virtutis habeo, sed hunc in intentione vanae laudis non habeo: in quo valde meliores atque sublimiores cerno. Et quia ipsum Moysen et Aaron Dominum fecisse asseruit, tale est item ac si dicat: Quod mala tam fortiter cavere potui, illius debet gratiae ascribi, qui Moysen et Aaron tales fecit. Sed ad quid sanctus vir ista praemiserit, ostendit: quia subintulit, dicens: Nunc ergo state, et judicio contendam adversus vos coram Domino de omnibus misericordiis quas fecit vobiscum et cum patribus vestris ( S1, 12, 7)
• Liber 5, Caput 2
  • Ordo summae rationis est, ut qui bona agere non curat, mala in aliis nequaquam reprehendat. Sanctus ergo vir prius mala se vitasse caute asseruit, deinde ad reprehensionem aliorum prosiliit; ut electi praedicatoris mores insinuet, qui praedicationis fructum bene ferre non praevalet, nisi cum id, quod de aeternitate lucidum praedicat, splendida etiam conversatione demonstrat. Dicit ergo: Nunc state, et judicio contendam adversus vos de omnibus misericordiis Domini. ( S1, 12, 7) Stare quidem auditoribus, est intentionem mentis ad verbum praedicatoris erigere. Merito ergo stare praecipiuntur: quia doctor nihil exhortando proficit, si auditor mentem ad ea, quae loquitur, non intendit. Easdem misericordias enumerans, ait: Quomodo ingressus est Jacob in Aegyptum, et exclamaverunt patres nostri ad Dominum, et misit Dominus Moysen et Aaron: et eduxit patres nostros ex Aegypto, et collocavit eos in loco hoc. Et quia obliti sunt Domini Dei sui, tradidit eos in manu Sisarae magistri militiae Assur, et in manus Philisthinorum, et regis Moab: et pugnaverunt adversus vos. Postea clamavere ad Dominum, et dixere: Peccavimus, quia dereliquimus Dominum, et servivimus Baalim, et Astaroth: nunc ergo erue nos de manu Philisthinorum, et serviemus tibi. Et dimisit Dominus Jerobaal, et Barach, et Jepte, et Samuel; et eruit vos de manu inimicorum vestrorum per circuitum, et habitastis confidenter. ( S1, 12, 8, S1, 12, 9, S1, 12, 10 et S1, 12, 11)