V. 18 :
indicavit itaque ei Samuhel universos sermones et non abscondit ab eo et ille
respondit Dominus est quod bonum est in oculis suis faciat
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 2, Caput 4
Quidnam est quod is qui loqui timuit, domus Domini ostia reseravit,
nisi quia obedire non erubuit, qui indicare tristia expavit?
Nam superius dictum est: Samuel dormiebat in templo Domini, ubi
erat arca Dei. Puer enim, qui in templo
Domini dormisse et nunc ejusdem aperire ostia dicitur, injunctum
ministerium habuisse ostenditur, ut horis congruentibus aperiret ostia,
et obseraret. Qui ergo visionem indicare expavit, et ostia
domus Domini aperuit, reverentiam magistro dupliciter impendit,
videlicet cura ministerii, et custodia locutionis. Quam
profecto loquendi custodiam quam districte tenuisset ostenditur, si ea
quae sequuntur subtiliter attendantur. Nam repente
subinfertur:
Venit ergo Heli ad Samuelem, et dixit: Samuel fili
mi. Qui respondit: Praesto sum. Et
interrogavit eum: Quis est sermo quem locutus est
Dominus ad te: oro, ne celaveris mihi. Haec
faciat tibi Deus, et haec addat, si absconderis a me
sermonem ex omnibus quae dicta sunt tibi.
Indicavit ergo ei Samuel universos sermones, et non
abscondit ab eo
(
S1, 3, 16,
S1, 3, 17 et
S1, 3, 18).
Liber 2, Caput 4
Qui enim tanta imprecationis instantia ad loquendum coactus asseritur,
magna districtione silentii obligatus fuisse declaratur. Et
quia non tam pro custodia puritatis quam obstinatione proterviae quidam
tacere subjecti solent, Samuel electi subditi formam ostendit, qui
reverenter tacuit, sed tacere loqui jussus expavit. Itaque
gemina luce conversationis enituit, dum qui filialis timoris virtute
siluit, loquendi utilitatem loquendo conquisivit. Sequitur:
Et ille respondit: Dominus est, quod bonum est in oculis
suis faciat
(
S1, 3, 18).
Liber 3, Caput 1
Quaenam est alia domus Domini quam sancta Ecclesia? Et quae
sunt hujus domus ostia, nisi spirituales virtutes? Ostia
namque domus Domini Samuel aperuit quando concurrentibus ad unitatem
verae fidei praedicatorum ordo virtutum spiritalium dona
patefecit. Velut enim clausa erant domus ostia cum sanctae
Ecclesiae virtutes ignorabantur. Bene autem, cum visionem
Heli indicare Samuel timuit, domus Domini ostia aperuisse memoratur,
quia prius quam apertam Judaeae repulsionem praedicatorum ordo
indicaret, dum ad poenitentiam monuit, electis ad fidem currentibus
virtutum spiritalium occulta reseravit. Nam qui misericordiae
tempore dicere visa timuit, tempore exquirendae justitiae visionem
justitiae indicavit, dicens:
Quia indignos vos fecistis aeternae vitae, ecce
convertimur ad gentes
(
Ac, 13, 46) [mauvais référencement: Ac, 13, 45]
. . Ex qua profecto ratione
quaestio oritur, quia videlicet visionem Samuelis prece magis et
imprecatione Heli indicatam fuisse perhibetur. Nam subditur:
Venit ergo Heli ad Samuelem, et dixit:
Samuel, fili mi. Qui respondit: Praesto
sum. Et interrogavit eum: Quis est sermo quem
locutus est Dominus ad te? oro, ne celaveris
mihi. Haec faciat tibi Deus, et haec addat,
si absconderis a me sermonem ex omnibus quae dicta sunt
tibi. Indicavit igitur ei Samuel universos
sermones, et non abscondit ab eo
(
S1, 3, 16,
S1, 3, 17 et
S1, 3, 18).
Liber 3, Caput 1
Quomodo enim ab exsecutore divinae sententiae visionem suae repulsionis
didicit, qui hoc non tam a comminante quam ab eo qui magis precibus
cogebatur audivit? Sed qui istud quaerunt primo intelligant
quia non ad litteram, sed ad spiritalem et typicam significationem ista
discutimus. Hoc enim loco venire Heli, neque ad motum
corporis Judaici sacerdotii refertur, neque ad affectum mentis, sed
tamen venire ei fuit hoc ipsum quod rationalis Dei creatura est
praedicatoribus apparere. Venit itaque cum in humana natura
visus est, doctorumque corda sibi ad miserandum movit. Venire
ergo Heli non est in veteri populo accessus mentis, aut corporis, sed
ostensio humanae conditionis. Vel fortasse venire ei fuit ex
eo quod ex omnibus populis ad Dei cultum electus fuit. Eum
quoque filium appellavit qui ab illo respicitur qui in electis Patribus
institutor sanctae Ecclesiae fuisse memoratur. Vocat ergo
filium non affectu appellationis, sed ostensione amissae
dignitatis. Et quia in caligine caecitatis aspicitur,
indicari sibi visionem postulasse perhibetur. Obsecrare
etenim ei est respectu communis naturae praedicatorum mentes ad
misericordiam provocare. Qui etiam imprecationem precibus
addidit, quia ordo praedicantium, dum in tanta miseria positum Judaeorum
sacerdotium attenderet, irasci sibi omnipotentem Dominum timuit, si non
ei verbo subveniret. Unde et apte subjungitur:
Indicavit ei Samuel universos sermones, et non
abscondit ab eo. Omnia quippe ei visa
indicavit, ut, audito quod meruit, magnitudo formidinis ad
sollicitudinem eum converteret impetrandae divinae
miserationis. Universos ei Domini sermones indicavit, ut dum
in vetustate sua se projectum cognosceret, per poenitentiae lacrymas ad
verae fidei renovationem festinaret. Qui profecto respondit,
dicens:
Dominus est, quod bonum est in oculis suis faciat
(
S1, 3, 18).
Commentaires
Gregorius I (540-604)