V. 11 :
et dixit Dominus ad Samuhel ecce ego facio verbum in Israhel quod quicumque audierit
tinnient ambae aures eius
Poètes
Hildebertus Cenomanensis 1056-1133
liber 1 , v. 19. 20. : Adveniens Dominus Samuelem quarto vocatum Edocet hoc quod Heli praevidet ipse malum.
Petrus Riga
liber 1 , v. 140. 141. : Ipse puer Samuel Domini ter noce uocatus
Indicat eiusdem dampna doloris Heli.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 2, Caput 4
Et notandum quia quiescentem puerum, nesciente Heli, Dominus excitat,
sed tamen excitato, nisi eodem Heli praecipiente, vocationis suae causam
nequaquam manifestat, quia electos subditos occulta inspiratione ad
supernae patriae desiderium erigit, sed per quietem vocare eos ad eam
quam diligunt patriam sine majorum licentia non permittit.
Quia ergo quoties vocatur puer, toties ire ad magistrum sinitur, quid
est aliud, nisi quia ipsa divinitus inspirata subjectorum desideria
majorum judicio submittuntur? Opus namque subjecti divinitus
inspiratum tunc Deo gratum esse cognoscitur, si majoris imperio aut
permissione peragatur. Quater ergo vocatur puer a Domino,
quater somni quies praecipitur a magistro, quia ad temperamentum operis,
silentium oris, abjectionem internae sollicitudinis, cessationem
ministerii, pro amore secretioris vitae per divinam inspirationem
succendimur, et tamen amoris nostri desideria adimplere sine majorum
nostrorum permissione prohibemur. Vocat itaque Dominus, et
vocationis causam tacet, ut permittente magistro semetipsum vocato
subjecto insinuet. Nam qui non jusso audire postquam vocavit
siluit, ubi doctor homo praecepit, vocans Deus vocationis causam
indicavit. Sequitur enim:
Abiit ergo Samuel, et dormivit in loco
suo. Et venit Dominus, et stetit; et vocavit,
sicut vocaverat secundo, Samuel. Et ait
Samuel: Loquere, Domine, quia audit servus
tuus. Et ait Dominus ad eum
(
S1, 3, 9,
S1, 3, 10 et
S1, 3, 11).
Liber 2, Caput 4
Etiam, auctore Deo, cum Domino dicimus loquere,
ipso donante dicimus, sed tamen quo affectu id ei perfectiores electi
dicant dicere non valemus, quia quod desiderii est ineffabilis non
exprimitur locutione rationis. Quem profecto affectum bene
Petrus insinuat, qui cum transformato Domino in monte assisteret,
refulgentemque faciem ejus sicut sol cerneret, et ad instar nivis
albentia vestimenta ejus conspexisset, ait:
Bonum est nos hic esse: si vis, faciamus hic tria
tabernacula, tibi unum, Moysi unum, et Heliae unum
(
Mt, 17, 4 et
Lc, 9, 33)
. Qui enim dicit: Bonum est nos hic
esse, si posset, ab illa visione tantae gloriae
nunquam deponi voluisset. Dum enim dicit Petrus,
Domine, bonum est nos hic esse, et Samuel
dicit: Loquere, Domine, quia audit servus tuus,
voces quidem diversae sunt, affectiones aequales. Hoc enim
significat Petrus in monte, transfigurato Domino, quod Samuel a
veniente, a stante, et stante Domino secundo vocatur. Sed
etsi quasi nesciens Petrus quid diceret ab evangelista reprehenditur,
huic tamen sensui contrarium non videtur. Evangelista quippe
non affectum Petri, sed rationem reprehendit, quia cum Domino assumptus
in gloria seorsum, sic esse semper cupiebat, et pro redemptione communi
eum ad ignominiam crucis descendere nolebat. Nesciebat ergo
quid diceret, sed ardenter quod videbat amabat, quia profecto tantum
bonum videbat, quod sic non amari nullatenus poterat. Unde
etsi juste Petrus reprehenditur, ei tamen rationabiliter indulgetur,
quia amore tantae Majestatis per fruitionem vincebatur.
Verumtamen cum de dicendi ignorantia Petrus arguitur, ejusdem
ignorantiae causa memoratur. Nam subdens evangelista, ait:
Erant enim timore exterriti. Illa
enim internae Majestatis ineffabilis pulchritudo electam mentem cui se
delectabiliter ostendit aliquando mirabili pavore concutit, ne de
visionis magnitudine ad elationem prosiliat, si eam quam blanda
contemplatio ad tam summa evehit provector suus spiritus timoris
moderamine non refrenat. In una quidem et eadem revelatae
gloriae visione, et bonitas Redemptoris aspicitur ineffabiliter
blandiens, et aequitas illius ineffabiliter terrens, ut quo videntis
animus de respectu Dei bonitate dulcius pascitur, consideratione
aequitatis territus caveat, ne inaniter satietur. Unde et
Samuel, cum ad divinae locutionis familiaritatem sustollitur, ei non
laeta de electorum profectu, sed de magnorum defectu terribilia
nuntiantur. Nam subditur:
Et ait Dominus ad Samuelem: Ecce ego facio verbum in
Israel, quod quicunque audierit, tinnient ambae aures
ejus
(
S1, 3, 11).
Liber 3, Caput 1
Audire loquentem Deum praecepta ejus operibus adimplere est.
Quod contra in Evangelio reprobis per semetipsam Veritas dicit:
Qui ex Deo est verba Dei audit; propterea vos non
auditis, quia ex Deo non estis
(
Jn, 8, 47)
. Sed audienti quod insinuare appetit subdit; namque
sequitur:
Et ait Dominus ad Samuelem: Ecce facio verbum in Israel,
quod quicunque audierit tinnient ambae aures ejus
(
S1, 3, 11). Et idem verbum aperiens, ait:
Praedixi enim ei quod judicaturus essem domum ejus
usque in aeternum propter iniquitatem, eo quod noverat
indigne agere filios suos, et non corripuit
eos. Idcirco juravi domui Heli quod non
expietur iniquitas domus ejus victimis et muneribus in
aeternum
(
S1, 3, 13 et
S1, 3, 14).
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 1, Caput 3
Dixitque Dominus ad Samuel: Ecce ego facio verbum in Israel: quod quicunque
audierit, tinient ambae aures ejus.
(
S1, 3, 11) Hoc in loco comminatio Dei est super Heli, et super domum ejus: eo quod
inpeccato filiorum Heli arca Dei caperetur, et Israel rueret, et ejus filii
interirent,et domus Heli sacerdotio domus Domini privaretur; et ob id factum,
audientium aurestinnirent stupore vehementi.
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 1, Caput 3
Dixit Dominus ad Samuelem: Ecce ego facio verbum in Israel,
quod quicunque audierit, tinnient ambae aures ejus
(
S1, 3, 11), et caetera. Hoc in loco comminatio Dei est super
Heli, et super domum ejus, eo quod in peccato filiorum Heli arca Dei
caperetur, et Israel rueret, et ejus filii interirent, et domus Heli
sacerdotio domus Domini privaretur, et ob id factum audientium aures
tinnirent stupore vehementi.
Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)
Liber 1, Caput 3
Dixit Dominus ad Samuel: Ecce ego facio verbum in Israel: quod
quicumque audierit, tinnient ambae aures ejus
(
S1, 3, 11).
Hoc in loco comminatio Domini est super Eli, et super domum ejus: eo quod in
peccato filiorum Eli, Arca Dei caperetur, et Israel rueret, et ejus filii
interirent, et domus Eli sacerdotio domus Domini privaretur: et ob id factum,
audientium aures tinnirent stupore vehementi.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Angelomus Luxovensis(-c.895)
Rabanus Maurus (780-856)
Auctor incertus (Hieronymus Stridonensis ?)