Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 5, Caput 3
  • Satis replicatum est, quod Gabaa collis interpretatur. Collis vero non summitas, sed montium est altitudo summitati vicina. Quid vero in isto colle, nisi alta et perfecta vita intelligitur fidelium subditorum? Haec nimirum quamvis praedicatorum celsitudini aequa non sit, tamen ab aliorum meritis valde cernitur esse sublimis. Unde et de quibusdam praecipuis electis in Apocalypsi legitur: Nemo poterat dicere canticum, nisi illa centum quadraginta quatuor millia. ( Ap, 14, 3) Quos et clarius demonstrans, ait: Hi sunt, qui cum mulieribus non sunt coinquinati, virgines enim sunt, et sequuntur agnum, quocunque ierit. ( Ap, 14, 4) Dum ergo spiritualia praelia describuntur, populus inventus in Gabaa Benjamin specialiter recensetur, quia virginum chorus contra immundorum spirituum ferocitatem tanto violentior est, quanto nullo eorum vulnere saucius, nulla eorum suggestionis sorde pollutus. Liber quippe et integer, expeditus est ad occursum, fortis ad ictum. An non in colle filii dextrae sunt, quos integritatis suae merito dilectus Jesu respicit, dicens: Vidi supra montem Sion agnum stantem, et cum eo centum quadraginta quatuor millia? ( Ap, 14, 1) Sed et nisi valde fortes essent, ad tantam celsitudinem fatigati ascendere nequaquam possent. Item nisi omnium cogitationum liberi essent, post agnum ubique currere non valerent. Quia ergo in occulti certaminis triumpho virgo quisque mirabilis est, dum ordo congressionis describitur, sub typo populi Gabaa, virginitatis specialis dignitas memoratur. Sequitur: Porro Philistiim conscenderant in Magmas. Et egressi sunt ad praeliandum de castris Philistiim tres cunei: unus cuneus pergebat contra viam Ephraim, ad terram Saul; porro alius ingrediebatur per viam Bethoron; tertius autem vertit se ad viam termini in terra Sabaa, imminenti valli Seboim, contra desertum. ( S1, 13, 16, S1, 13, 17 et S1, 13, 18)
• Liber 5, Caput 3
  • Quid est autem quod ait: In terra Sabaa, imminenti valli Seboim contra desertum? ( S1, 13, 18) Sed haec nomina locorum ad designandum situm termini, quem dixerat, posita sunt. Sabaa vero in lingua nostra, captiva dicitur: Seboim, capreae nuncupantur. Quae est autem ista captiva, nisi humana natura, quae in paradiso fuit posita, et nunc ad perferendas hujus mortalitatis aerumnas in hoc saeculum est ligata? Quae est autem terra captivae hujus, nisi peregrinatio vitae temporalis? Bene igitur, dum verti cuneus dicitur terra captivae memoratur: quia maligni spiritus in hac terra peregrinationis nostrae praelia contra nos movere possunt; in illa vero vita nostra non possunt. Sed electorum praesens conversatio quamvis in hoc captivitatis exsilio posita sit, si iter termini perfecte custodit, post termini hujus angustias, ad altitudinem immortalitatis pervenit. Unde et termini hujus terrae valli Seboim, id est caprearum imminere perhibentur. Vallis quippe caprearum, est mors pretiosa sanctorum: quia unde moriendo deponuntur, inde ad gaudia aeterna sublevantur. Capreas quidem velocia animalia esse, et magnos saltus dare quis nesciat? Recte ergo sanctarum animarum dignitatem capreae designant, quae in morte corpora deserunt, sed quasi magnos saltus dantes, per ingentia merita ad superna regna conscendunt. Dicat ergo, quia terminus terrae captivae imminet valli Seboim: quia etsi damnata est humana conditio, sic tamen est in Dei filio exaltata, ut cum ad vitae temporalis terminum ducitur, in morte datur, ut in aeternae vitae celsitudinem sublevetur. Dicat ergo: Quia tertius cuneus ad iter se vertit termini in terra captivae, quae imminet valli caprearum: ut malignos spiritus ad hoc electorum extrema bona pervertere conari asserat, ut ad superna gaudia non conscendant. Quae etiam vallis sita contra desertum dicitur. Quid deserti nomine hoc loco, nisi infernum accipitur? Desertum quidem recte intelligitur, ubi electorum nullus invenitur. Desertum etiam dicitur, in quo aerumnarum solatia nulla sentiuntur. Vallis ergo caprearum contra desertum sita perhibetur: quia sanctorum mors diversum omne ab inferni meritis habet, et conveniens aliquid, et dignum inferni poenis non habet. Sequitur: Porro faber ferrarius non inveniebatur in omni terra Israel. Caverant enim Philistiim ne forte facerent Hebraei gladium aut lanceam. Descendebat ergo omnis Israel ad Philistiim, ut exacueret unusquisque vomerem, aut ligonem, et securim, et sarculum. ( S1, 13, 19 et S1, 13, 20)