Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 5, Caput 3
  • Non dicuntur acies replicatae, aut attritae: sed retusae. Nam si replicatae essent, vel attritae, omnino nihil inciderent. Retusa vero acies, et si celeriter non incidit omnia, quaedam objecta in mora laboris secat. Sic nimirum sunt corda simplicium, quae si subtiliter spiritualia non intelligunt, dum tamen tarde quaedam intelligunt, acuitatem ingenii non acutam habent, sed retusam. Saepe enim discutere obscura volunt; sed dum vix diu cogitando ad ea etiam, quae sunt aperta, perveniunt, velut retusa acie morando incidunt. Quod certe non solum in occultis sacramentis Scripturarum ostenditur, sed etiam in latentibus suggestionibus daemonum. Depellere quippe a se hostem nequeunt, quem cognoscere cito non possunt. Dum ergo magna mora cogitationis, insidias malae suggestionis expellunt, velut retusa acie secant, quod per acuitatem ingenii abscindere velocius poterant. Quid est autem quod dicitur: Usque ad stimulum corrigendum? ( S1, 13, 21) Stimulus dicitur increpatio praelatorum. Unde et scriptum est: Verba sapientum sunt quasi stimuli. ( Ec, 12, 11) Stimulus quidem increpatio dicitur, quia dum culpas arguit, mentem pungit. Sed retusus est stimulus, quando praelati languet intellectus, ut subditorum culpas, nec cognoscendo reperiat, nec inveniendo reprehendat. Bene ergo increpatio rectoris stimulus asseritur, quia tumores vitiorum pungere non praevalet, si ejus mens erudita per scientiam, pungenda non videt. Unde et in typo eruditorum praelatorum bene subjungitur: Cumque venisset dies praelii, non est inventus ensis, et lancea in manu totius populi qui erat cum Saul et Jonatha, excepto Saul et Jonatha filio ejus. ( S1, 13, 22)