Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 1, Caput 1
  • Bene autem cum Helcanae ascensus asseritur, omnis domus ejus ascendisse perhibetur, quia illos quorum mentibus eminet in altitudine suae contemplationis velut domesticos et familiares tenet. Quae est autem Helcanae, id est Redemptoris nostri hostia solemnis, nisi sanctorum suorum cordibus ineffabilis illius internae amor eruditionis? Nam eorum quisque sibi ineffabiliter complacet in eo, quod se ostensa Redemptoris sublimitas tam sublimiter docet. Anna ergo se cum viro suo ascendere abnegat, donec filium lactat, quia sancta Ecclesia tandiu vitavit alta praedicando contingere, quandiu cognovit rudes auditores suos velut parvulos alta capere nequaquam posse. Hinc namque in ipsis sanctae Ecclesiae primordiis factum est ut, velut parvulo adhuc Annae filio, per trium evangelistarum scripta, Matthaei scilicet, Lucae et Marci, lac propinaretur, qui humanitatis Dominicae historiam scribentes, pauca de ejus divinitate tractaverunt; sed cum parvulus Ecclesiae populus cresceret, et in mensuram aetatis plenitudinis Christi proficeret (voir: Ep, 4, 13) , cui lactis potus non suffecerat, pasci cibo solido perquirebat. Compulsa itaque mater Ecclesia ascendere est, ut ipsa quoque cherubim fieret, volantique super se Redemptori appropinquaret, pennas assumeret, ambulantem super eas in sacramentorum altitudine teneret, atque ex ejus Majestate caperet quod poscenti unico alimentum daret. Unde factum est ut rogatus a fratribus evangelista Joannes, non solum humana sed etiam angelica superans, condita cuncta transcenderet, et quem videre meruit unigenitum in sinu Patris praedicaret, dicens: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum ( Jn, 1, 1). Tunc ergo Anna ascendit, cum sancta Ecclesia se in celsitudinem divinae praedicationis tam sublimiter extulit. Tunc etiam immolavit solemnem hostiam, quia de cognitione divinitatis in auditorum suorum cordibus flammam mirae devotionis accendit. Solemnis quippe hostia fuit, de incomparabili eloquio, singularis oblatio devotionis. Tunc in conspectu Domini filium adduxit, cum auditorum suorum cordibus perfectam cognitionem summae divinitatis intimavit. Quae profecto Dei cognitio, quia non solum fide tenenda est, sed confessione, et quod credimus, et confitemur, nec ignorare ulterius, nec silere permittimur, puer ablactatus, qui ad domum Domini adducitur, jugiter in conspectu Domini manere declaratur. Sequitur: Et dixit ei Helcana vir suus: Fac quod tibi bonum videtur; mane, donec ablactes eum. ( S1, 1, 23)
• Liber 1, Caput 1
  • Quid est quod Annae consilium viri sui auctoritate roboratur, nisi quia propositum sanctae Ecclesiae non ex humano praesumitur judicio, sed ex divino? Nam quidquid sancta Ecclesia in subjectis sibi nationibus disponere voluit, tunc demum id ratum habuit, cum ex internae veritatis judicio quid disponendum esset agnovit. Et quia advocatum habemus apud Patrem (voir: 1Jn, 2, 1) , qui interpellat pro nobis, subjungit, atque ait: Precorque ut impleat Dominus verbum suum. ( S1, 1, 23)
• Liber 1, Caput 1
  • Quod est verbum, quod implendum asseritur, nisi praedestinata conversio gentilitatis? Et quia per ejus sanguinem reconciliamur Deo, ipse pro implendo verbo precatur, cujus obtentu salus nostra perficitur. Precari etiam ei est se in humanitate assumpta pro salute nostra aeterno Patri continue exhibere; quod dum sic se offerre non desinit, receptioni nostrae aditum ad vitam facit. Quia vero dispositionis suae consilium exquirendo perfecit, apte subinfertur: Mansit ergo mulier, et lactavit filium suum donec amoveret eum a lacte ( S1, 1, 23). Deinde sequitur: Et adduxit eum, postquam ablactaverat, in vitulis tribus, et tribus modiis farinae, et amphora vini; et adduxit eum in domum Domini in Silo. ( S1, 1, 24)

Rabanus Maurus (780-856)

• Liber 1, Caput 1
  • Mansit ergo mulier, et lactavit filium suum donec amoveret eum a lacte. >Et adduxit eum secum, postquam ablactaverat, in vitulis tribus, et tribus modiis farinae, et amphora vini. ( S1, 1, 23 et S1, 1, 24) In Hebraeo non, tribus modiis farinae ( S1, 1, 24), sed modio farinae ( Hebr, sl), legitur. Quem locum apud Latinos scriptorum vitio constat esse depravatum. Si enim cum tribus vitulis tres modios farinae obtulit, contra legis praeceptum fecit. In lege itaque ita praecipitur: Mensis septimi prima dies venerabilis et sancta erit vobis. Omne opus servile non facietis, dies clangoris est et tubarum. Offeretisque holocaustum in odorem suavissimum Domino vitulum de armento unum, arietem unum, agnos anniculos immaculatos septem et in sacrificiis eorum similae oleo conspersae tres decimas per singulos vitulos, duas decimas per arietem, unam decimam per agnum. ( Nb, 29)Haec vero decima decima pars ephi erat, unde datur intelligi quod Elcana non obtulerit tres modios farinae cum tribus vitulis, sed novem decimas, quibus secundum Hebraicam mensuram unus efficitur ephi. Quod autem Anna, nato puero, noluit illum ducere ad domum Dei antequam ablactaretur, significat Ecclesiam matrem quemlibet filiorum suorum non ante ad sacerdotium provehere quam illum a lacte infantiae et parvitate sensus educatum effecerit capacem spiritalis doctrinae: Omnis enim, ait Apostolus, qui lactis est particeps, expers est sermonum justitiae. ( He, 5) Offert eum in vitulis tribus; et tribus modiis farinae sive modio farinae, et amphora vini, hoc est, in sacrificio piae confessionis, in exercitio bonae operationis, et gratia sacrae eruditionis, et fide sanctae Trinitatis pleniter instructum, qui possit dicere cum propheta: Reddemus Domino vitulos labiorum nostrorum, ( Os, 14) et jugiter in domo Dei permanens offerat digne sacramentum corporis et sanguinis Domini.

Isidorus Hispalensis 565-636

• Liber 1, Caput 17
  • Donec amoveret eum a lacte ( S1, 1, 23). De rationali lacte Annae Samuel depellitur, quia qui Deo offertur, offerri ante non potuit, quam depelleretur a lacte; quandiu puer est sensibus, Paulus dicit: Lac vobis potum dedi, non escam ( 1Co, 3, 2).