V. 2 :
et habuit duas uxores nomen uni Anna et nomen secundae Fenenna fueruntque Fenennae
filii Annae autem non erant liberi
Poètes
Hildebertus Cenomanensis 1056-1133
liber 1 , v. 1. 2. : Helcana de Ramatha Phenennae sponsus et Annae Venerat in Silo sacra Deo facere.
Petrus Riga
liber 1 , v. 23. 24. : Anna, Phenenna, due soli nupsere marito;
Hec sterilis partu, fertilis illa fuit.
liber 1 , v. 25. 26. 27. 28. : Gratia dicitur hec, conuersio dicitur illa;
Suscipit ista fidem, deserit illa malum;
Primo Phenenna parit quia te conuersio mutans
Dat primos fructus ut mala prima gemas.
liber 1 , v. 49. 50. 51. 52. : Que fuerat sterilis prius et confusa dolore
Fit fecunda, Deo cantica leta canit:
Sic agit ecclesia; sterilis fuit ante frequentans
Idola, nunc fructus parturit illa bonos.
Bernardus Cluniacensis
liber , v. 3. : Anna sibi sterilis uxor, fecunda Fenenna.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Proemium 1, Caput 1
Post Moysi et Jesu Nave libros, et Judicum, octavus sive nonus in
canone sanctarum Scripturarum primus liber Regum ostenditur.
Qui profecto liber, sicut et pleraque volumina sacri eloquii, quod a
sanctae Ecclesiae doctoribus nondum sit expositus, nonnulli simpliciores
hunc non esse mysticum arbitrantur, et eo sublimiora per spiritum nulla
dicere, quo planiora per litteram videtur enarrare. Sed si
ea, quae in aliis explanationum libris doctores sancti locuti sunt
legerent, hujus quoque historiae quam sit immensa profunditas
invenirent. Nam plerumque in illorum expositionibus quod hic
planum per litteram dicitur valde esse arduum per spiritalem
intelligentiam declaratur, et aperte insinuant quia longe sublimius de
sacra historia intelligunt quam in ejus superficie foris
legunt. Planum namque est quod Elcana vir Ephrataeus uxores
duas habuisse describitur
(voir:
S1, 1, 2)
; quod Heli sacerdos, dum a censura correptionis filiorum
affectione dissolvitur, de sella cadit, et fracta cervice interit
(voir:
S1, 4, 18)
; quod rex Saul obedire Deo in Amalecitarum demolitione noluit
(voir:
S1, 15, 9)
, sed non multo post et vitam et regnum amisit
(voir:
S1, 31, 5)
. Sed haec nimirum plana, sicut placet simplicioribus,
doctores sancti, ut digna sublimitate perciperent, eorum intellectum non
in simplicitate quaesierunt litterae, sed in volatu
allegoriae. Hinc est enim quod cum sanctus Augustinus
(voir:
AVG, civ, 17, 4)
duas Elcanae uxores per historiam legeret, in planitie
lectionis spiritalem altitudinem intuens, Synagogae typum una, altera
vero quia figuram sanctae Ecclesiae haberet, exposuit.
Sanctus quoque Hieronymus
(voir:
HIER, adv, Pelag, 1, 8 et
HIER, adv, Iovin, 1, 10)
Heli sacerdotis et Saul mortem, non ad hoc solum in sacra
historia positam, ut inobedientes praepositos eorum terreret poena, sed
etiam ut, dum veterum et transgressorum rectorum repulsio legitur,
antiquae legis et sacerdotii interitus designetur. Sacra
igitur Regum historia non idcirco spiritalibus sacramentis vacua
credenda est, quia a venerabilibus patribus seriatim non est exposita,
sed eo altior et profundior, quo, velut immensi vastitas fluminis, ex
parte quavis exigua hauriri exponendo potuit, et repletis eorum
vasculis, suae plenitudinis impetu quotidie implendis aliis
decurrit. Dum ergo quaedam hujus sacrae historiae ad robur
suorum operum tollerent, plenitudinem vero illius in suae sublimitatis
secreto indiscussam praeterirent, quid aliud agere visi sunt, quam de
immenso amne aliquid capere, quod sitientibus fidelium mentibus
propinarent?
Liber 1, Caput 1
Sequitur:
Ephrathaeus
(
S1, 1, 1). Qui autem de Ephraim monte asseritur, cur
Ephrathaeus esse perhibetur? Sed hoc ad litteram patet, quia
videlicet de Ephraim monte esse aliquis potuit, qui de tribu Ephraim
natus non fuit. Dicitur ergo Ephrathaeus, ut qui ex loco
ostenditur, de stirpe etiam propaginis agnoscatur. Quia vero
Ephrathaeus fructificans dicitur, recte hoc personae Redemptoris
adscribitur, qui prophetae vaticinio praedicatur:
Erit tanquam lignum, quod plantatum est secus decursus
aquarum, quod fructum suum dabit in tempore suo
(
Ps, 1, 3) [mauvais référencement: Ps, 1, 4]. Nam in praefinita apparens plenitudine temporum,
coelestis doctrinae flores, in poma vertit electorum; et quotquot sibi
conjunxit ex humano genere, quasi tot fructus protulit ad aeternitatem:
quo in loco dum Redemptoris vita describitur, latenter etiam diaboli
perditio demonstratur. Nam de monte Ephraim fuit, et tamen
Ephrathaeus non fuit: quia de coelo quidem cecidit, sed arbor pessima
bonum fructum non dedit.
Qui habebat duas uxores, nomen uni Anna, nomen secundae
Phenenna: fueruntque Phenennae filii, Annae vero non erant
liberi.
(
S1, 1, 2)
Liber 2, Caput 1
Superiori libro, dum sacrae historiae textum moraliter discuteremus,
Annae fecunditatem in summae contemplationis perfectione posuimus, quia
concipere menti est de summa Dei omnipotentis contemplatione
ineffabiliter gaudere, parere autem in mente conceptae charitatis
insignia occultare non posse. Nunc autem parienti canticum
dicere quid est, nisi conditorem, quem ineffabiliter diligit, veris
praeconiis praedicare? Dicit ergo:
Exsultavit cor meum in Domino.
(
S1, 1, 2)
Angelomus
Luxovensis(-c.895)
Liber 1, Caput 1
Et habuit duas uxores: nomen uni Anna, et nomen secundae Phenenna. Fueruntque
Phenennae filii, Annae autem non erant liberi.
(
S1, 1, 2)Convenienter igitur Annae sterilitas commemoratur, cujus partus celebriorfuturus
erat instar priorum patrum, ut majus gaudium post longum moerorem de
perceptafecunditate parentum insinuetur. Sicut enim Abraham patriarchae
legitima uxor, quam primitus duxit, Sara videlicet,primum sterilis fuit, Agar Aegyptia
generante filium: et sicut Jacob serviente socerosuo pro Rachel uxore, ipsa Rachel
sterilis fuit, sorore ejus Lia liberos gignente
(voir:
Gn, 2,
Gn, 16,
Gn, 29 et
Gn, 30)
: ita et Elcanae melior uxor quae prophetam genuit, sterilis primum fuit,
posteaautem per Domini gratiam fecunda, ut tali ortu magnus futurus propheta
etiammonstraretur.
Rabanus Maurus
(780-856)
Liber 1, Caput 1
Et habuit duas uxores, nomen uni Anna, et nomen secundae
Phenenna; fueruntque Phenennae filii, Annae autem non erant
liberi.
(
S1, 1, 2) Convenienter igitur Annae sterilitas commemoratur, cujus partus
celebrior futurus erat, instar priorum Patrum, ut majus gaudium post
longum moerorem de percepta fecunditate parentum insinuetur.
Sicut enim Abraham patriarchae legitima uxor, quam primitus
duxit, Sara videlicet, primum sterilis fuit, Agar Aegyptia generante
filium
(voir:
Gn, 16)
, et sicut, Jacob serviente socero suo pro Rachel uxore
(voir:
Gn, 29)
, ipsa Rachel sterilis fuit, sorore ejus Lia liberos gignente: ita
et Elcanae melior uxor, quae prophetam genuit, sterilis primum fuit,
post autem per Domini gratiam fecunda.
Theutmirus; Claudius Taurinensis
Proemium, Caput 3
Fuit vir unus de Ramatha in Sophin de monte Effraim, et nomen ejus Helcana.
(
S1, 1, 1) Et post pauca.
Habuit uxores duas: nomen uni Annae, et nomen secundae Fennenae.
(
S1, 1, 2). Quid significet vir iste: vel duae uxores ejus, una fecunda, alia infecunda. Et
cur
de Anna scribitur:
quod affligebat quoque eam aemula ejus, et vehementer angebat.
(
S1, 1, 6) Et reliqua.
Liber 1, Caput 1
Fuit Helcana filius Hieroboam, filii Heliu, filii Tau, filii Suph, filii Helcana,
filii
Johel, filii Azariae, filii Sophoniae, filii Taath, filii Asir, filii Abiasaph, filii
Chore,
filii Isaar, filii Caath, filii Levi, filii Israel, ut verba dierum narrant.
Et habuit uxores duas, nomen uni Anna, et nomen secundae Phennena. Fueruntque
Phennenae filii, Annae autem non erant liberi
(
S1, 1, 2) et caetera. Iste ergo laudabilis vir habuit duas uxores, nomen uni Anna, et
nomen secundae Phennena. Habebat autem filios de secunda (Phennena); sterilis vero
erat prior illa, quae et nobilior erat. Similia invenies etiam in Genesi: cognata
sibi est
quippe Scriptura divina. Invenies ibi primam uxorem Abrahae Saram nobiliorem: Secundam
vero
Aegyptiam Agar ignobilem fuisse: et ante patrem effectum Abraham de ignobili, quam
de nobili
(voir:
Gn, 16, 1,
Gn, 17, 19,
Gn, 18, 10 et
Gn, 21, 1)
. Fuit tamen postmodum etiam de nobili conjuge pater. Ita ergo etiam nunc Helcana
hic,
qui est possessio Dei, prius de secunda uxore efficitur pater, quam de prima, quoniam
concluserat Deus vulvam Annae, sicut et prius concluserat vulvam Sarae. Post plurimos
vero
partus Phennenae, etiam Annae vulva orationibus, et precibus aperitur, et efficitur
etiam ipsa
mater filii ejus, quem obtulit Deo.
(voir:
S1, 1, 11 et
S1, 1, 24)
Quid ergo haec in se sacrmenti contineant videamus. Phennena interpretatur
conversio: Anna autem interpretatur gratia. Unde quisque nostrum, qui vult
effici possessio Dei, istas sibi duas jungat uxores: sed cum ipsis sibi nuptias
celebrat, primum sibi jungat quae nobilior est, et generosior, gratiam. Haec enim
nobis per fidem prima conjungitur, sicut et Apostolus dicit:
Gratia salvi facti estis per fidem.
(
Ep, 2, 8) Secundae vero conjungimur (Phennenae), id est conversioni, quia per gratiam
credulitatis emendatio fit morum, et vitae conversio. Sed cum iste sit ordo nuptiarum,
alius
ordo procreationis efficitur. Prima namque nobis filios parit Phennena, quia primos
fructus de
conversione proferimus, et prima justitiae germina de actibus, et operibus procreamus:
primum
namque justitiae opus est, converti a peccatis: quia nisi ante convertamur, et declinemus
a
malo, non poterimus de Anna effici patres, nec de gratia filios generare.
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Angelomus Luxovensis(-c.895)
Rabanus Maurus (780-856)
Theutmirus; Claudius Taurinensis