Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 3, Caput 2
  • Egressus namque est Israel obviam Philisthiim in praelium, et castrametatus est juxta Lapidem Adjutorii. Porro Philisthiim venerunt in Aphec, et instruxerunt aciem contra Israel. Inito autem certamine, terga vertit Israel, et caesa sunt in illo certamine passim per agros quatuor millia virorum. Et reversus est Israel in castra ( S1, 4, 1, S1, 4, 2 et S1, 4, 3).
• Liber 3, Caput 2
  • Possunt autem Philisthinorum appellatione idcirco sanctae Ecclesiae praedicatores intelligi, quia de errore gentilium ad gratiam fidei per Dei misericordiam sunt perducti. Cum quibus nimirum Israel praelians terga vertit, quia loquenti per ora praedicatorum spiritui non resistit. In praelium namque Israel contra Philisthiim exierat cum praedicanti Stephano Judaei obsisterent, et de fidei nostrae ratione disputarent. Sed praelians terga vertit, quia resistere disputando non potuit. Nam de terga vertentibus in apostolorum Actibus dicitur: Non poterant resistere sapientiae et spiritui qui loquebatur ( Ac, 6, 10) . Caedi autem Israelitis est ab infidelitatis vita separari. Bene quoque in agris mori perhibentur; agri enim certaminis sunt sacri eloquii virentes intellectus. In agris igitur caesa pugnatorum Israelitarum millia assignantur, quia qui sanctorum praedicatorum ministerio de Judaea conversi sunt in Redemptorem humani generis per sanctarum Scripturarum documenta crediderunt. Quatuor vero millia caesorum fuisse memorantur, quia eamdem sacri eloquii auctoritatem de lege, prophetis, psalmis, atque de Evangelio voverunt. Sed et caecis aliis, alii in castra revertuntur, quia de Judaea nonnulli praedicatorum ministerio ad cognitionem Redemptoris perducti sunt, sed ejusdem gentis plenitudo sanctae Ecclesiae assertionibus tanto audacius adversatur, quanto, in infidelitatis suae tenebris profundius ejecta, ad veritatis lumen non ducitur. In castra quippe ei reverti est adversari non desistere. Et quia eos qui crediderant velut stultos, et nulla sufficienti ratione superatos arguunt, sequitur: Dixeruntque majores natu Israel: Quare percussit nos hodie Dominus coram Philisthiim ( S1, 4, 3)?
• Liber 3, Caput 2
  • Quare enim hoc loco non est inquisitionis interrogatio, sed querela admirationis. Sub admiratione ergo de percussione interrogant, quia ad eam rationem qua religionis suae homines fidem Redemptoris excepisse conspexerant pertingere non valebant. Et notandum quia qui admiranter interrogant, majores natu de Israel fuisse memorantur, quia profecto superbi quique, in sua sapientia gloriantes, ad divinorum mysteriorum cognitionem pertingere nequaquam potuerunt. Unde et in Evangelio Dominus ad Patrem loquitur, dicens: Confiteor tibi, Pater, rex coeli et terrae, quia abscondisti haec a prudentibus et sapientibus, et revelasti ea parvulis ( Mt, 11, 25). Qui profecto se percussos fuisse conqueruntur, quia dum per eos qui crediderunt veterem legis consuetudinem solvi conspicerent, quaedam percussionis vulvera incomprehensibili judicio Dei inflicta sibi arbitrati sunt, quae communi dolore declamarent. Sed qui cecidisse alios conqueruntur, quo se consilio ad resistendum praeparent, subdunt: Afferamus ad nos de Silo arcam foederis Domini, et veniat in medio nostri, et salvet nos de manu inimicorum nostrorum ( S1, 4, 3). Et de affectu ejusdem consilii protinus subinfertur: Misit ergo populus in Silo, et tulit inde arcam foederis Domini exercituum sedentis super cherubim ( S1, 4, 4).