Liber Primus Samuelis

Gregorius I (540-604)

• Liber 4, Caput 5
  • Quod nimirum si oculis cordis inspicerent, pro nova re non haberent. More etenim suo agit Spiritus sanctus, cum ad virtutum culmen pauperes, humiles, atque simplices erigit. Nam de eo scriptum est: Qui ponit humiles in sublime, et moerentes erigit sospitate. ( Jb, 5, 11) Hinc omnipotens Pater de eodem omnipotente suo Spiritu per prophetam dicit: Super quem requiescit spiritus meus, nisi super humilem, et quietum, et trementem sermones meos (Es. LXVI, 2)? Hinc Paulus ait: Non multi sapientes secundum carnem, non multi nobiles, sed quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat fortia: et ignobilia mundi elegit Deus, ut ea, quae sunt, destrueret; ut non glorietur omnis caro in conspectu ejus ( 1Co, 1, 26, 1Co, 1, 27, 1Co, 1, 28 et 1Co, 1, 29) Quod certe proverbium etiam electis ascribi potest. Non enim minor admiratio habita est de beato Paulo apostolo, quando auditum est ab Ecclesia quia ille evangelizaret, qui Ecclesiam minando et caedendo expugnare solebat, nunc praedicando defenderet. Tunc quidem ii qui audiebant dicere poterant: Num Saulus inter apostolos? Nunquid ille Jesum praedicat, qui Jesum persequi solebat? Sed hoc jam in electorum proverbium versum est. Proverbium quidem est, quando in eo, quod dicitur, aliud occultatur. Conversio autem beati Pauli apostoli, facta est proverbium peccatoris. Audiat ergo unusquisque peccator beati Pauli conversionem, et non desperet de criminum multitudine. Saulus enim spirans minarum et caedis in discipulos Domini, ubique electos affligebat, lapidantium protomartyrem Stephanum vestimenta servabat, et velut omnium manibus lapidabat, qui expeditos ad lapidandum omnes reddebat (voir: Ac, 9, 1) (voir: Ac, 9, seq) . Sed qui talis exstitit Christum persequens, ad Christum conversus, caput effectus est nationum, quia obtinuit totius Ecclesiae principatum. Dum ego tam magnum peccatorem conversum, tam sublimi dignitate a Domino honoratum conspicimus, peccatorum nostrorum invenire nos posse remissionem praesumamus. Proverbium ergo nostrum id est quod ad evangelizandum persecutor assumitur, quod hoc mysterium continet; quia conversus peccator non solum sperare a Domino veniam, sed quod viriliter certando pertingere valeat ad coronam. Sed hoc distare inter carnales et spirituales praedicatores solet, quia carnales post alta verba praedicationis, ad ima descendunt pravi operis, spirituales vero post sublimia quae loquuntur in altiora valde coelestis patriae desideria se sustollunt. Unde et subditur: Cessavit autem prophetare, et venit ad excelsum. ( S1, 10, 13)
• Liber 4, Caput 5
  • Ad excelsum post prophetiae ministerium venit, qui ad coelestia gaudia, quae praedicat, mentem erigit: et ad ea amando se sublevat, quae loquendo monstrat. Doctores quidem cum minoribus plana praedicant, cum eis quos docent, quasi in plano sunt. Et quia post verba praedicationis ad promerenda ea quae praedicant se bonis operibus praeparant, ad excelsum venire perhibentur. Qui certe sublimes verbo et opere sunt, cogitatione elationis non sunt. Magna quidem semper agunt, sed magni videri nunquam appetunt. Bene ergo subjungitur: Dixit autem patruus Saul ad eum, et ad puerum ejus: Quo abistis? Qui respondere: Quaerere asinas, quas cum non reperissemus, venimus ad Samuelem. Et dixit ei patruus suus: Indica mihi, quid dixerit Samuel. Et ait Saul ad patruum suum: Indicavit nobis, quia inventae sunt asinae. Sermonem autem regni non indicavit ei, quem locutus ei Samuel fuerat. ( S1, 10, 13, S1, 10, 14, S1, 10, 15 et S1, 10, 16)