V. 4 :
cumque te salutaverint dabunt tibi duos panes et accipies de manu eorum
Poètes
Commentaires
Gregorius I (540-604)
Liber 4, Caput 5
Quasi enim signum suae unctionis beatus Paulus tunc quaesivit, quando
videre Petrum Jerosolymam venit, et cum eo, et caeteris apostolis
Evangelium contulit. Non enim ab homine neque per hominem,
sed a coelo, vocante Domino Jesu, apostolatum susceperat
(voir:
Ga, 1)
; et tamen ministerium unctionis suae per coapostolorum suorum
collationem probabat.
Nam de seipso ait:
Contuli cum illis Evangelium, ne in vacuum currerem, aut
cucurrissem.
(
Ga, 2, 2)
Praecursor etiam Redemptoris discipulos unxerat, sed ut signa
suae unctionis agnoscerent, quasi ad salientem magnas foveas mittebat,
dicens:
Tu es qui venturus es, an alium exspectamus?
(
Mt, 11, 3) Sciebat enim Joannes, quem praedicaverat, quem
baptizaverat; sed discipulos mittebat, ut visis signis, quo firmius
crederent, electionis suae indicia securius tenuissent.
Qui ergo ad praedicationis ordinem idonei providentur, in signum suae
electionis inventas esse peccatorum, quas quaerunt, animas
recognoscunt. Et quia omnipotens Deus non solum
praedicatione, sed etiam conversatione electi doctoris gaudet, subdit,
atque ait:
Et intermissis, pater tuus,asinis, sollicitus est pro vobis,
et dicit: Quid faciam de filio meo?
(
S1, 10, 2) Patrem Saul Cis, qui durus nostro eloquio dicitur, eos
designare diximus, qui verbo et exemplo docent terrena despicere, et ad
coelestem patriam per duram et asperam conversationem
festinare. Hanc quoque coelestis vitae duritiam tam in verbo,
quam in vita nostri Redemptoris agnovimus. Si ergo ad summam
nostrae eruditionis aspicimus, filii Redemptoris sumus. Pater
ergo noster, dimissis asinis, sollicitus est pro nobis; quia Redemptor
noster sic vult nos quaerere salutem alienam, ut non negligamus
nostram. Vult, ut vocentur peccatores ad poenitentiam, sed
non vult ut pereant ii qui ipsos peccatores vocant. Vult, ut
conversus peccator justitiam, quam non habuit, habeat; sed non vult, ut
justus eam quam habet, justitiae palmam perdat. Intermissis
ergo asinis pro filio sollicitus est, quia praedicatores suos vult ad
horam ab aliorum sollicita intentione quiescere, ut sibi ipsis per
quietem valeant melius providere. Et quia ipsa sollicitudo
sanctae Ecclesiae a bono rectore resumenda est, intermittitur quies
nostra; quia praevenit hanc sollicitudo prior, comitatur
posterior. Electus ergo praedicator vacet utilitati
subditorum, vacet suae; sed sic suae curam habeat, ut statim ad eam,
quam deserit, alienam recurrat; quia tunc Conditor noster nos, quasi
filios diligit, cum et subditos nostros, tanquam fratres diligimus, et
ipsum quasi patrem amamus, dum per affectum sollicitudinis istis
jungimur, et ad illum per quietem nostram, quam diligit, quasi ad patrem
festinamus. Haec namque dilectio quietis nostrae exprimitur
in hoc, quod dicitur:
Quid faciam de filio meo?
(
S1, 10, 2) Hoc profecto pater dicit, qui tenere filium
diligit. Hoc igitur non dicitur de praesente filio, sed
absente. Sed quia perditas asinas patris quaerit, ei valde
dilectus est; quia qui peccatorum animas convertere praedicando nititur,
Redemptori nostro jam in magna charitate copulatur. Qui certe
per aliorum sollicitudinem ab eo quasi longe est, per quietem
contemplationis, et affectum orationis prope. Quia ergo nos
sibi vicinos esse et per contemplationem, et orationem appetit, quasi
diligens pater dicit:
Quid faciam de filio meo?
(
S1, 10, 2) Quasi dicat: Quomodo absentem illum, mihi praesentem
exhibebo? Quia vero praedicationis nostrae sollicitudinem
magni sanctae Ecclesiae viri laudant, sed sollicitudinis nimietatem
vituperant, illi qui inventas patris asinas dicunt, sollicitum patrem
pro filio asserunt. Signum ergo suae unctionis cognoscere
electi possunt; quia nimirum tunc a Deo ad sanctae Ecclesiae culmen
perducuntur, cum per verba et exempla idonei sunt ad salutem alienam, et
per quietem studiosi ad suam; et cum peccatores ad coelum quaerunt,
semetipsos ad saeculum non relinquunt. Sequitur:
Cum inde abieris, et ultra transieris, et veneris ad
quercum Thabor, invenient te tres ibi viri, ascendentes ad
Dominum in Bethel, unus portans tres haedos, et alius tres
tortas panis, et alius lagenam vini.
Cumque te salutaverint, dabunt tibi duos panes, et
accipies de manu eorum.
(
S1, 10, 3 et
S1, 10, 4)
Liber 4, Caput 5
Et quia ad hanc sublimem visionem nonnisi humiles exaltantur, bene de
eisdem viris dicitur:
Quia unus tres haedos, alius tres tortas panis
ferebat.
(
S1, 10, 4) Tres denique haedos portat, qui ore, corde, et opere
se deliquisse poenitendo considerat. Quia enim per haedos,
peccatores significantur, ii qui in extremo examine ad sinistram aeterni
judicis statuendi sunt, haedorum nomine exprimuntur. Tres
ergo haedos ad Dominum portat, qui peccata operis, verbi, et
cogitationis poenitendo considerare non desinit. Et vir
quidem est, et tamen haedos portat; quia peccare fortiter cavet, sed
quasi peccator non desinit satisfacere. Nam vir erat, et
haedos portabat, qui dicebat:
In multis offendimus omnes.
(
Jc, 3, 2) Et quia peccata, quae confitentur, delere poenitendo
satagunt: unus tres haedos, alius vero tres tortas panis portat.
Tortas quippe panis superius ad afflictionem poenitentiae retulimus;
quia si panis aliquando delectationem praesentis vitae significat, panis
torquetur, cum pro praeterita carnis delectatione cruciamur.
Unde et rex Ezechias cum poenitendo compungitur, delectationes regias se
torturum promittit, dicens:
Recogitabo omnes dies meos in amaritudine animae
meae.
(
Es, 38, 15) Quando etenim carnalis mens in culpae delectationes
resolvitur, quasi diem habet; quia hoc quod agit, laetanter
videt. Dies ergo mentis reprobae sunt delectationes
malae. Omnes ergo dies suos peccator recogitat; quia cum per
divinam gratiam resipiscit, satisfacere pro universis malis non
desinit. Prius enim dicitur unus portare tres haedos, deinde
alius tres tortas panis; ut electi cujusque virtus appareat, qui fortis
est in bono opere, humilis per aestimationem, afflictus per contritionem
poenitentiae. Et quia tantae perfectionis esse nequeunt, nisi
qui amore aeternorum bonorum, temporalium obliti sunt, tertius lagenam
vini portare dicitur. Lagenam quippe vini portat, qui mentem
replevit calore Spiritus sancti, quo et anteriora fortiter currendo
appetat, et ea quae retro sunt, velut in magna ebrietatis oblivione
derelinquat. Nam haedos portabat, qui dicebat:
Venit Christus vocare peccatores, quorum primus ego
sum.
(
1Ti, 1, 15) Et quia etiam tortam panis portabat, dicit:
Castigo corpus meum, et in servitutem redigo.
(
1Co, 9, 27) Sed quasi amphorae vino ebrius, dicit:
Quae retro sunt obliviscens, ad ea vero, quae sunt priora,
extendens meipsum, ad destinatum persequor
bravium supernae vocationis Dei, in Christo
Jesu.
(
Ph, 3,
Ph, 3, 13 et
R4, 3, 14)
Viri ergo tres ad Dominum ascendunt, et tres haedos, et tres panis
tortas, et vini lagenam deferunt: quia remotioris vitae studiis dediti,
ad contemplationem veri luminis surgunt ex merito
humilitatis. Sed quales sunt in se, quales vero sint aliis
exponit, dicens:
Cumque te salutaverint, dabunt tibi tres tortas panis, et
accipies de manu eorum.
(
S1, 10, 4) Salutant nos viri sancti, quando nobis bona aeterna
salutis annuntiant.
Qui vero nos per corpus salutant, caput inclinant, ut reverentiam
salutatis exhibeant. Viris autem spiritualibus caput
inclinare, est mentem a summa contemplatione deponere. Nam si
caput non inclinant, salutare non possunt: quia nos salutari eruditione
non instruunt, si mentem a summa contemplatione coelestium non
deponunt. Tunc enim nobis magnam reverentiam exhibent: quia
eos, pro quibus ab alto suo culmine descendere dignantur, parvos esse
non tenent.
Commentaires
Gregorius I (540-604)